Kolonia Hegenscheidta
50°15′39″N 19°00′12″E/50,260722 19,003389| Część Katowic | |
 Budynki przy ul. W. Bogusławskiego w rejonie dawnej kolonii z lat 90. XIX wieku (po prawej; nr 1b) i 1907 roku (po lewej; nr 3)[1] | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miasto | |
| Dzielnica | |
| Data założenia |
ok. 1870 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie Katowic  | |
| 50°15′39″N 19°00′12″E/50,260722 19,003389
| |
Kolonia Hegenscheidta (także Kolonia Hegenschaidt[2][3]) – osada robotnicza huty „Baildon”, położona w rejonie ulicy W. Bogusławskiego w Katowicach, we wschodniej części dzielnicy Załęże.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Kolonia powstała około 1870 roku w rejonie późniejszej ulicy W. Bogusławskiego (w latach 1871–1922 Hegenscheidt Straße[4]) dla pracowników huty „Baildon” z inicjatywy ówczesnego właściciela huty – Wilhelma Hegenscheidta[5], w miejscu starego młyna załęskiego[6]. Właściciel ogłosił, że udzieli kilkuletniej pożyczki na zakup działki i budowę domu każdemu, kto zgodzi się odpracować dług[5]. Jego nazwiskiem bardzo szybko zaczęto nazywać kolonię[7]. Składała się wówczas z kilku domów[8]. W 1885 roku zamieszkiwało ją 629 osób[2], natomiast pięć lat później 1054 osób[3]. 22 kwietnia 1898 roku mieszkańcy kolonii obchodzili 25-lecie jej istnienia. Z tej okazji została ofiarowana msza święta w bogucickim kościele[9]. Na początku XX wieku obszar kolonii był terenem spornym między hutą „Baildon” a gminą Załęże[6].
Rejon kolonii był stale rozbudowywany. Do 1936 roku, przy ulicy 18 Sierpnia z inicjatywy huty wybudowano 9 jednopiętrowych familoków w trzech szeregach po trzy budynki[10]. W latach powojennych do tych budynków dobudowywano kolejne piętra, a także powstały nowe obiekty[11].
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Kolonia Hegenscheidta położona jest we wschodniej części katowickiej dzielnicy Załęże, w rejonie ulic W. Bogusławskiego i 18 Sierpnia. Pierwotnie składała się z prostych, niewielkich domów wielorodzinnych[7] (zachowały się budynki przy ulicy W. Bogusławskiego 1, 3 i 8), a także nowszych – z okresu międzywojennego. Były one unowocześniane i rozbudowywane[12]. Obok kolonii znajduje się centrum rozrywkowe Punkt 44 oraz rozległy parking[13].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Katowickie budynki. katowickiebudynki.eu. [dostęp 2020-10-03]. (pol.).
- ↑ a b Stadt und Landkreis Kattowitz (poln. Katowice). treemagic.org. [dostęp 2020-07-25]. (pol.).
- ↑ a b Borowy 1997 ↓, s. 94.
- ↑ Archiwum Map Wojskowego Instytutu Geograficznego: Floetzkarte des Oberschlesischen S. No 26 Sect. Kattowitz. www.mapywig.org. [dostęp 2020-09-29]. (niem.).
- ↑ a b Rzewiczok 2009 ↓, s. 25.
- ↑ a b Steuer 2024 ↓, H.
- ↑ a b Bulsa 2022 ↓, s. 94.
- ↑ Frużyński, Grzegorek i Rygus 2017 ↓, s. 315.
- ↑ Wiadomości bliższe i dalsze. „Katolik”. 41, s. 3, 1898-04-05. (pol.).
- ↑ Rzewiczok 2009 ↓, s. 34.
- ↑ Rzewiczok 2009 ↓, s. 64.
- ↑ Bulsa 2022 ↓, s. 95.
- ↑ Bulsa 2022 ↓, s. 96.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Robert Borowy, Wczoraj – dziś – jutro… kopalni „Katowice-Kloefas”. Historia węglem pisana, Katowice: KWK „Katowice-Kloefas”, 1997, ISBN 83-907139-2-6.
- Michał Bulsa, Patronackie osiedla robotnicze. Tom 1. Górny Śląsk, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2022, ISBN 978-83-7729-689-9 (pol.).
- Adam Frużyński, Grzegorz Grzegorek, Piotr Rygus, Kopalnie i huty Katowic, Katowice: Wydawnictwo „Prasa i Książka” Grzegorz Grzegorek, 2017, ISBN 978-83-63780-23-4 (pol.).
- Urszula Rzewiczok, Huta Baildon i jej twórca, Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2009, ISBN 978-83-87727-99-4.
- Antoni Steuer, Leksykon załęski, Muzeum Historii Katowic, 2024 [dostęp 2024-10-11] (pol.).
