1887
| 1887. urtea | |
|---|---|
| Kronologia | |
| Mendeak | XVIII.a • XIX.a • XX.a |
| Hamarkadak | 1860(e)koa • 1870(e)koa • 1880(e)koa • 1890(e)koa • 1900(e)koa |
| Urteak | 1884 • 1885 • 1886 • 1887 • 1888 • 1889 • 1890 |
| Beste egutegi batzuetan | |
| Gregoriotar egutegia | 1887 MDCCCLXXXVII |
| Ab urbe condita | 2640 |
| Armeniar egutegia | 1336 ԹՎ ՌՅԼԶ |
| Bahá'í egutegia | 43 – 44 |
| Bengaliar egutegia | 1294 |
| Berber egutegia | 2837 |
| Egutegi budista | 2431 |
| Myanmarko egutegia | 1249 |
| Bizantziar egutegia | 7395 – 7396 |
| Koptoen egutegia | 1603 – 1604 |
| Etiopiar egutegia | 1879 – 1880 |
| Hebrear egutegia | 5647 – 5648 |
| Egutegi hinduak | |
| Bikram Samwat | 1943 – 1944 |
| Shaka Samvat | 1809 – 1810 |
| Kali Yuga | 4988 – 4989 |
| Iraniar egutegia | 1265 – 1266 |
| Islamiar egutegia | 1304 – 1305 |
| Japoniar egutegia | Meiji 20 (明治20年) |
| Korear egutegia | 4220 |
| Thailandiar eguzki egutegia | 2430 |
| Holozeniar egutegia | 11887 |
Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!
Gertaerak
aldatu- Urtarrilaren 14a – Akonkagua mendira (Argentina) lehen igoera egin zuten.
- Urriaren 12a – Anorbin izena eman zitzaion Gasteizko kantoi bati.
Arte eta kultura
aldatu- Urtarrilaren 28a – Eiffel Dorrea eraikitzeari ekin zioten Parisen.
- Otsailaren 5a – Otelo (italieraz: Otello), Giuseppe Verdiren musika eta Arrigo Boitoren libretoa duen opera estreinatu zen Milango La Scala antzokian.
- Martxoaren 7a – Albanierazko lehen eskola zabaldu zuten Korca hirian, Albanian.
- Uztailaren 26a – L. L. Zamenhof mediku eta filologoak "Unua Libro" argitaratu zuen, esperantoa azaltzen zuen lehen liburua.
- Irailaren 5a – Exetergo Theatre Royalren sutean 186 hildako izan ziren.
- Eskualduna astekaria hasi zen argitaratzen, Louis Etxeberriren ekimenez Ipar Euskal Herrian. Aldizkaria 1944 arte kaleratu izan dute.
Zientzia eta teknologia
aldatuKirolak
aldatu- Martxoaren 12a – 1887ko Home Nations Txapelketa bukatu zen. Eskoziak lehenengo txapelketa eskuratu zuen.
Jaiotzak
aldatuUrtarrila
aldatu- Urtarrilaren 1a – Wilhelm Canaris, alemaniar almirantea (h. 1945).
- Urtarrilaren 3a – August Macke, alemaniar margolari espresionista (h. 1914).
- Urtarrilaren 7a – Antonio Vega de Seoane Etxeberria, gipuzkoar enpresaburu eta ingeniaria (h. 1943).
- Urtarrilaren 10a – Robinson Jeffers, estatubatuar poeta (h. 1962).
- Urtarrilaren 21a – Wolfgang Köhler, alemaniar psikologoa (h. 1967).
- Urtarrilaren 26a – François Faber, luxenburgotar txirrindularia (h. 1915).
- Urtarrilaren 28a – Arthur Rubinstein, poloniar pianista (h. 1982).
- Urtarrilaren 29a – Julián Ruete, espainiar futbolari eta entrenatzailea (h. 1939).
- Urtarrilaren 30a – Jordi Rubió i Balaguer, kataluniar historialaria (h. 1982).
Otsaila
aldatu- Otsailaren 1a – Charles Nordhoff, estatubatuar eleberrigile eta bidaiaria (h. 1947).
- Otsailaren 2a – María Francés, nafar aktorea (h. 1987).
- Otsailaren 3a – Max Josef Metzger, alemaniar apaiz katoliko, bakezale eta martiria (h. 1944).
- Otsailaren 3a – Georg Trakl, austriar poeta (h. 1914).
- Otsailaren 11 – Gustavo Maeztu, euskal margolari kostunbrista (h. 1947).
- Otsailaren 17a – Joseph Bech, Luxenburgoko lehen ministroa (h. 1975).
- Otsailaren 18a – Joan Peiró, espainiar anarkista (h. 1942).
- Otsailaren 22a – Savielly Tartakower, errusiar-poloniar xakelari judua (h. 1956).
- Otsailaren 28a – Willy Adolf Theodor Ramme, alemaniar entomologoa (h. 1953).
Martxoa
aldatu- Martxoaren 5a – Heitor Villa-Lobos, brasildar musikagilea (h. 1959).
- Martxoaren 11 – Raoul Walsh, estatubatuar zinema-zuzendari eta aktorea (h. 1980).
- Martxoaren 13a – Alexander Vandegrift, estatubatuar jenerala (h. 1973).
- Martxoaren 14a – Alice Elizabeth Doherty, estatubatuar emakume bizarduna (h. 1933).
- Martxoaren 21a – Gregorio Ybarra de la Revilla, bizkaitar pertsona esanguratsua, Ybarra familiako kidea (h. 1973).
- Martxoaren 21a – Erich Mendelsohn, alemaniar arkitektoa (h. 1953).
- Martxoaren 22a – Chico Marx, estatubatuar umorista eta aktorea (h. 1961).
- Martxoaren 23a – Josef Čapek, txekiar margolari eta idazlea (h. 1945).
- Martxoaren 23a – Juan Gris, espainiar margolaria (h. 1927).
- Martxoaren 23a – Feliks Jusupov, errusiar noble eta idazlea (h. 1967).
- Martxoaren 24a – Roscoe Arbuckle, estatubatuar zinema mutuko aktore, umorista, zinema zuzendari eta gidoilaria (h. 1933).
- Martxoaren 25a – Chuichi Nagumo, japoniar almirantea (h. 1944).
Apirila
aldatu- Apirilaren 1a – Leonard Bloomfield, estatubatuar hizkuntzalaria (h. 1949).
- Apirilaren 2a – Ignacio Baleztena Azkarate, nafar abokatu, idazle eta politikari karlista (h. 1972).
- Apirilaren 3a – Nishizō Tsukahara, japoniar almirantea (h. 1966).
- Apirilaren 9a – Florence Price, estatubatuar konpositore klasikoa, piano-jotzailea, organo-jolea eta musika-irakaslea (h. 1953).
- Apirilaren 10a – Bernardo Houssay, argentinar medikua, 1947ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1971).
- Apirilaren 13a – Pastora Imperio, espainiar "bailaora gitana", folklore flamenkoaren irudirik adierazgarrienetako bat (h. 1979).
- Apirilaren 15a – Violet Bonham Carter, britainiar politikaria eta egunkari idazlea (h. 1969).
- Apirilaren 27a – Harry Boland, irlandar errepublikar politikari eta ekintzailea (h. 1922).
- Apirilaren 27a – Toribio Etxebarria, euskal enpresaburu, politiko, idazle eta euskaltzaina (h. 1968).
- Apirilaren 30a – Alfonso Calzolari, italiar txirrindularia (h. 1983).
Maiatza
aldatu- Maiatzaren 9a – Francisco Alonso, espainiar musikagilea (h. 1948).
- Maiatzaren 15a – María Angélica Barreda, Argentinako Errepublikako lehen emakumezko abokatua (h. 1963).
- Maiatzaren 16a – David Jaime Dean, nafar errepublikar politikaria (h. 1949).
- Maiatzaren 19a – Ferdinand Guillaume, Polidor, lapurtar aktorea (h. 1977).
- Maiatzaren 19a – Gregorio Marañón, espainiar mediku, zientzialari, idazle eta pentsatzailea (h. 1960).
- Maiatzaren 21a – Secundino Zuazo, bilbotar arkitekto eta hirigile arrazionalista (h. 1970).
- Maiatzaren 27a – Kasimir Fajans, poloniar kimikari eta fisikaria (h. 1975).
- Maiatzaren 28a – Jim Thorpe, estatubatuar kirolaria (h. 1953).
- Maiatzaren 29a – Fernando Asuero, donostiar medikua, asueroterapia polemikoaren sortzailea (h. 1942).
- Maiatzaren 29a – Louis Leon Thurstone, estatubatuar psikologoa, psikometria arloan berritzailea (h. 1955).
- Maiatzaren 30a – Aleksandr Arjipenko, ukrainar-estatubatuar eskultore eta artista grafikoa (h. 1964).
- Maiatzaren 31 – Saint-John Perse, frantziar olerkari eta diplomatikoa, 1960ko Literaturako Nobel saria (h. 1975).
- Maiatzaren 31 – Jose Maria Usanditzaga, donostiar musikagilea, konpositorea eta piano-jotzailea (h. 1915).
Ekaina
aldatu- Ekainaren 2a – Genaro Estrada, mexikar diplomatikoa eta idazlea (h. 1937).
- Ekainaren 5a – Ruth Benedict, estatubatuar antropologoa (h. 1948).
- Ekainaren 5a – Agustí Duran, kataluniar historialari, artxibista eta arkeologoa (h. 1975).
- Ekainaren 17a – Manuel Melchor Irure, 109 urte bizi izandako Guardia Zibileko jeneral nafarra (h. 1996).
- Ekainaren 20a – Kurt Schwitters, alemaniar margolaria, eskultorea eta poeta (h. 1948).
- Ekainaren 21a – Hastings Ismay, britainiar militar eta diplomazialaria, NATOko lehen idazkari nagusia (h. 1965).
- Ekainaren 22a – Julian Huxley, britainiar biologo, eugenesialaria eta internazionalista (h. 1975).
- Ekainaren 24a – Amalia de Isaura, espainiar antzerki eta zinemako kupletista eta aktorea (h. 1971).
- Ekainaren 25a – Frigyes Karinthy, hungariar idazle, kazetari eta itzultzailea (h. 1938).
- Ekainaren 27a – Pedro Landeta, bizkaitar karmeldar misiolaria (h. 1963).
- Ekainaren 28a – Antonio Ugo, akromegaliaren ondorioz 2,25 metro garai izatera heldu zen alpetar erraldoi anaietako bat (h. 1914).
Uztaila
aldatu- Uztailaren 6a – Marc Chagall, frantziar-errusiar margolaria (h. 1985).
- Uztailaren 9a – Emilio Mola, espainiar militarra, Espainiako Gerra Zibila sortu zuen altxamenduaren zuzendaria (h. 1937).
- Uztailaren 10a – Maria Majoral, Vansa haraneko trementinairea (h. 1976).
- Uztailaren 14a – Buenaventura Gabikaetxebarria, Frai Buenaventura de Santa Catalina, bizkaitar apaiz hirukoiztarra (h. 1936).
- Uztailaren 17a – Josef Gerstmann, austriar neurologoa (h. 1969).
- Uztailaren 18a – Vidkun Quisling, norvegiar politikari ultraeskuindarra (h. 1945).
- Uztailaren 22a – Gustav Hertz, alemaniar fisikaria, 1925eko Fisikako Nobel Saria (h. 1975).
- Uztailaren 28a – Maddi Ariztia, euskal idazlea (h. 1972).
- Uztailaren 28a – Heranux Arxakean, armeniar poeta (h. 1905).
- Uztailaren 28a – Marcel Duchamp, frantziar-estatubatuar artista eta xakelaria (h. 1968).
- Uztailaren 29a – Mamoru Shigemitsu, japoniar diplomatikoa (h. 1957).
Abuztua
aldatu- Abuztuaren 3a – Rupert Brooke, ingeles olerkaria (h. 1915).
- Abuztuaren 7a – Pierre Alvarez, Rupert, euskal arraunlaria (h. 1964).
- Abuztuaren 7a – Étienne Lesbats, euskal arraunlaria.
- Abuztuaren 12a – Erwin Schrödinger, austriar fisikaria, 1933ko Fisikako Nobel Saria (h. 1961).
- Abuztuaren 14a – May Sybil Leslie, Marie Curie eta Ernest Rutherfordekin lan egin zuen ingeles kimikaria (h. 1937).
- Abuztuaren 15a – Irina Kakhovskaia, errusiar-ukrainar iraultzailea, ezkerreko eseristen fundatzaileetako bat (h. 1960).
- Abuztuaren 15a – Paul W. Merrill, estatubatuar astronomoa (h. 1961).
- Abuztuaren 17a – Marcus Garvey, jamaikar politikari eta kazetaria, panafrikanismoaren buruzagietako bat (h. 1940).
- Abuztuaren 17a – Karlos I.a Austriakoa, Austriako enperadorea eta Hungariako erregea (h. 1922).
- Abuztuaren 22a – Lutz Graf Schwerin von Krosigk, Alemaniako kantzilerra (h. 1977).
- Abuztuaren 31 – Zenobia Camprubí, espainiar idazle, itzultzaile eta hizkuntzalaria (h. 1956).
Iraila
aldatu- Irailaren 1a – Blaise Cendrars, suitzar jatorriko frantziar idazlea (h. 1961).
- Irailaren 7a – Adrian Aldekoa, euskal marrazkilari, zaharberritzaile eta margolaria, kartelgintzan aditua (h. 1945).
- Irailaren 7a – Juan Bautista Bilbao, bizkaitar idazlea (h. 1916).
- Irailaren 7a – Edith Sitwell, ingeles saiakeragile eta poeta (h. 1964).
- Irailaren 13a – Leopold Ružička, kroaziar kimikaria, 1939ko Kimikako Nobel Saria (h. 1976).
- Irailaren 16a – Nadia Boulanger, frantziar musikagilea (h. 1979).
- Irailaren 19a – Eustakio Azkarate-Askasua, gipuzkoar apaiza, organo-jolea eta konpositorea (h. 1965).
- Irailaren 26a – Barnes Wallis, ingeles zientzialari, ingeniari eta asmatzailea, errebote-bonba asmatzeagatik ezaguna (h. 1979).
- Irailaren 28a – Avery Brundage, estatubatuar enpresaburu eta atleta, Nazioarteko Olinpiar Batzordeko 5. zuzendaria (h. 1975).
- Irailaren 28a – Beulah Louise Henry, Lady Edison, estatubatuar asmatzailea, 49 patente eta 110 asmakizunen garatzailea (h. 1973).
- Irailaren 28a – Petru Rocca, korsikar idazle eta nazionalista (h. 1966).
Urria
aldatu- Urriaren 5a – Guido Caprotti, espainiar-italiar margolaria (h. 1966).
- Urriaren 5a – René Cassin, euskal zuzenbide irakaslea, 1968ko Bakearen Nobel Saria (h. 1976).
- Urriaren 6a – Le Corbusier, suitzar-frantziar arkitekto, hirigile, arkitektura-teoriko eta margolaria (h. 1965).
- Urriaren 11 – Pierre Jean Jouve, frantziar poeta, eleberrigilea eta kritikaria (h. 1976).
- Urriaren 13a – Jozef Tiso, Eslovakiako Lehen Errepublikako presidentea (h. 1947).
- Urriaren 22a – John Reed, estatubatuar kazetari iraultzailea (h. 1922).
- Urriaren 24a – Octave Lapize, frantziar txirrindularia (h. 1917).
- Urriaren 24a – Viktoria Eugenia Battenbergekoa, Espainiako erregina ezkontidea (h. 1969).
- Urriaren 30a – Georg Heym, alemaniar olerkari espresionista (h. 1912).
- Urriaren 30a – Kindin Muxika, gipuzkoar idazle eta euskaltzalea (h. 1974).
- Urriaren 31 – Chiang Kai-shek, Txinako gobernuburua (h. 1975).
Azaroa
aldatu- Azaroaren 10a – Elisa Leonida Zamfirescu, errumaniar ingenieri kimiko, asmatzaile, irakasle eta nazioarteko desarmearen defendatzailea (h. 1973).
- Azaroaren 10a – Arnold Zweig, alemaniar idazlea, antifaxista eta gerraren aurkako mugimenduko aktibista (h. 1968).
- Azaroaren 12a – Arcadio María Larraona Saralegi, nafar kardinal, erlijioso eta jurista (h. 1973).
- Azaroaren 15 – Marianne Moore, estatubatuar olerkaria (h. 1972).
- Azaroaren 15a – Indalecio Ojanguren, euskal argazkilari eta mendigoizalea (h. 1972).
- Azaroaren 15a – Georgia O'Keeffe, estatubatuar margolaria (h. 1986).
- Azaroaren 17a – Bernard Montgomery, ingeles ofiziala (h. 1976).
- Azaroaren 19a – James B. Sumner, estatubatuar biokimikaria, 1946ko Kimikako Nobel Saria (h. 1955).
- Azaroaren 21a – Joseph Plunkett, irlandar nazionalista, olerkaria, kazetaria eta 1916ko Pazko Matxinadako buruetako bat (h. 1916).
- Azaroaren 23a – Boris Karloff, ingeles aktorea (h. 1969).
- Azaroaren 23a – Javier Martínez de Morentin, euskal ugazaba eta politikaria (h. 1949).
- Azaroaren 23a – Henry Moseley, ingeles kimikaria (h. 1915).
- Azaroaren 23a – Felicitas Oñatibia, gipuzkoar maistra (h. 1971).
- Azaroaren 24a – Erich von Manstein, alemaniar mariskala (h. 1973).
- Azaroaren 28a – Ernst Röhm, alemaniar militarra, Sturmabteilung (SA) taldearen burua eta sortzaileetakoa (h. 1934).
Abendua
aldatu- Abenduaren 3a – Naruhiko Higashikuni, Japoniako Lehen Ministroa (h. 1990).
- Abenduaren 3a – Jabier Lazkoz, euskal apaiza eta idazlea (h. 1965).
- Abenduaren 7a – Joseba Altuna, euskal idazlea (h. 1971).
- Abenduaren 16a – Adone Zoli, Italiako lehen ministroa (h. 1960).
- Abenduaren 18a – Charles Galton Darwin, ingeles fisikaria, eugenista, eta Charles Darwinen biloba (h. 1962).
- Abenduaren 21a – Francisco Oliver, nafar medikua eta unibertsitateko irakaslea (h. 1973).
- Abenduaren 22a – Srinivasa Aiyangar Ramanujan, indiar matematikaria (h. 1920).
- Abenduaren 23a – Victorio Macho, espainiar eskultorea, espainiar eskultura garaikidearen aitzindaria (h. 1966).
- Abenduaren 24a – Louis Jouvet, frantziar antzezlea eta antzerki-zuzendaria (h. 1951).
- Abenduaren 30a – Enrike Orueta, bizkaitar abertzalea (h. 1944).
Egun ezezaguna edo zehaztugabea
aldatu- Enrique Allende, bizkaitar enpresaburu eta politikaria (h. 1931).
- Grégoire Joanategi, Alemaniako Buchenwald eta Dachauko kontzentrazio-esparruetara deportatu zuten Belokeko apaiza (h. 1967).
- Jesus Sarria, kubatar-bizkaitar idazlea (h. 1922).
- Juan Jose Makazaga, bertsolaritzaren inguruan lan handia egin zuen donostiar inprimatzailea (h. 1963).
- Miguel Gortari, nafar ingeniaria eta politikaria (h. 1968).
- Ramon de la Sota Aburto, euskal finantzagizon eta politikari abertzale eta jeltzalea (h. 1978).
- Zakarias Salterain, bizkaitar karmeldar misiolaria (h. 1957).
- Zeferino Jemein, euskal politikari eta idazle abertzalea (h. 1965).
- Sam Maguire, irlandar errepublikar eta futbol gaeliko jokalaria (h. 1927).
Heriotzak
aldatuUrtarriletik ekainera
aldatu- Urtarrilaren 14a – Friedrich von Amerling, austriar margolaria (j. 1803).
- Urtarrilaren 22a – Joaquín Jamar, nafar ekonomialari, enpresaburu eta politikaria (j. 1832).
- Urtarrilaren 27a – Karl August Friedrich Mahn, alemaniar erromanista eta euskalaria (j. 1802).
- Urtarrilaren 27a – Joan Maria Muzeyi, Ugandako martirietako bat.
- Otsailaren 1a – Jekaterina Almedingen, errusiar haur literaturako idazlea eta itzultzailea (j. 1853).
- Otsailaren 19a – Multatuli, herbeheretar idazlea (j. 1820).
- Otsailaren 25a – Jesse W. Fell, Illinoiseko enpresari eta lur-jabea (j. 1808).
- Otsailaren 27a – Aleksandr Borodin, errusiar musikagilea (j. 1833).
- Martxoaren 19a – Józef Ignacy Kraszewski, poloniar idazlea (j. 1812).
- Martxoaren 28a – Ditlev Gothard Monrad, Danimarkako lehen ministroa (j. 1811).
- Martxoaren 31 – Jose Manuel Agirre Miramon, gipuzkoar legelari eta politikaria (j. 1813).
- Apirilaren 6a – Ivan Kramskoi, errusiar margolari eta arte-kritikaria (j. 1837).
- Apirilaren 19a – Alexandre-Eugène Bouët, lapurtar militarra (j. 1833).
- Apirilaren 30a – Jacob Christian Jacobsen, daniar enpresagizon eta filantropoa (j. 1811).
- Maiatzaren 18a – Francisque Michel, frantziar historialari eta hizkuntzalaria (j. 1809).
- Maiatzaren 18a – Alfred Vulpian, frantziar medikua eta neurologoa (j. 1826).
- Maiatzaren 20a – Aleksandr Ilitx Ulianov, errusiar iraultzailea (j. 1866).
- Ekainaren 3a – Albert-Ernest Carrier-Belleuse, frantziar eskultorea (j. 1824).
- Ekainaren 4a – William A. Wheeler, Ameriketako Estatu Batuetako 19. presidenteordea (j. 1819).
- Ekainaren 5a – Hans von Marées, alemaniar margolaria (j. 1837).
Uztailetik abendura
aldatu- Uztailaren 14a – Alfred Krupp, alemaniar industria-gizona (j. 1812).
- Uztailaren 17a – Dorothea Dix, gaixotasun mentalak zituzten pertsona etxegabeen alde egin zuen estatubatuar aktibista (j. 1802).
- Uztailaren 29a – Agostino Depretis, Italiako lehen ministroa (j. 1813).
- Abuztuaren 14a – Jules Pasdeloup, frantziar orkestra-zuzendaria (j. 1819).
- Abuztuaren 19a – Alvan Clark, estatubatuar astronomoa (j. 1804).
- Abuztuaren 20a – Jules Laforgue, uruguaiar jatorriko frantziar olerkari sinbolista (j. 1860).
- Abuztuaren 23a – Sarah Yorke Jackson, Ameriketako Estatu Batuetako lehen dama (j. 1805).
- Urriaren 12a – Dinah Craik, ingeles idazlea (j. 1826).
- Urriaren 15a – Joanes Etxeto, euskal bertsolaria (j. 1801).
- Urriaren 17a – Gustav Robert Kirchhoff, alemaniar fisikaria (h. 1824).
- Urriaren 21a – Jean Bernard Jauregiberri, lapurtar itsasgizon eta politikaria (j. 1815).
- Urriaren 31 – José Oliver y Hurtado, espainiar historialari, arkeologo eta apaiz katolikoa (j. 1827).
- Azaroaren 2a – Alfred Domett, Zeelanda Berriko premierra (j. 1811).
- Azaroaren 2a – Jenny Lind, suediar sopranoa (j. 1820).
- Azaroaren 6a – Eugène Pottier, frantziar politikaria, Lehenengo Internazionaleko kidea (j. 1816).
- Azaroaren 8a – Doc Holliday, estatubatuar karta apustulari, pistolari eta aginlaria, Mendebaldeko Urruneko pertsonaia ezagunenetakoa (j. 1851).
- Azaroaren 23a – Rafael Etxague, euskal militar eta politikaria (j. 1815).
- Abenduaren 17a – Pedro Gorriz, gaztelaniazko nafar idazlea, antzerkigilea, poeta eta kazetaria (j. 1846).
Kanpo estekak
aldatu