Michael Douglas

Ten artykuł dotyczy amerykańskiego aktora. Zobacz też: inne znaczenia.

Michael Douglas

Michael Douglas (2016)
Imię i nazwisko	Michael Kirk Douglas
Data i miejsce urodzenia	25 września 1944 New Brunswick
Zawód	aktor, producent filmowy
Współmałżonek	Diandra M. Luker (1977–2000; rozwód) Catherine Zeta-Jones (od 2000)
Lata aktywności	od 1966
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Michael Kirk Douglas (ur. 25 września 1944 w New Brunswick) – amerykański aktor i producent filmowy. Laureat Oscara za rolę w filmie Wall Street (1987)^[1].

W 2018 otrzymał własną gwiazdę w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdującą się przy 6259 Hollywood Boulevard^[2][3].

Urodził się w New Brunswick w New Jersey jako starszy z dwóch synów hollywoodzkiej pary aktorskiej Diany Love Dill (1923–2015) i Kirka Douglasa (1916–2020)^[4]. Jego ojciec był pochodzenia żydowskiego, a matka miała korzenie angielskie, irlandzkie, walijskie, holenderskie, szkockie, belgijskie i francuskie^[5]. Wychowywał się z młodszym bratem Joelem (ur. 23 stycznia 1947). Jego rodzice rozwiedli się, gdy miał sześć lat, zamieszkał z matką i jej nowym mężem. Miał dwóch młodszych braci przyrodnich z drugiego małżeństwa ojca z Anne Buydens – Petera Vincenta (ur. 23 listopada 1955) i Erica Anthony’ego (ur. 21 stycznia 1958, zm. 6 lipca 2004). Widząc ojca tylko na wakacjach, uczęszczał do szkoły Eaglebrook w Deerfield w Massachusetts, gdzie był o rok młodszy od wszystkich swoich kolegów z klasy.

Uczęszczał do elitarnej przygotowawczej Choate School i spędzał lato z ojcem na planach filmowych. Uczył się w Robert E. Lee High School^[6] w Midland w Teksasie. W 1959 ukończył Allen–Stevenson School^[7] na Manhattanie. Naukę kontynuował w Choate Rosemary Hall^[7] w Wallingford w Connecticut. Chociaż został przyjęty na Uniwersytet Yale, w 1968 ukończył studia na wydziale sztuk dramatycznych Uniwersytetu Kalifornijskiego w Santa Barbara^[8]. Ojciec zdecydowanie sprzeciwiał się karierze aktorskiej, mówiąc, że jest to branża z wieloma upadkami i kilkoma wzlotami, i że chciał, aby cała czwórka jego synów trzymała się z daleka. Po uzyskaniu licencjatu, w 1968 przeniósł się do Nowego Jorku, gdzie uczył się aktorstwa w American Place Theatre z Wynnem Handmanem, a także w The Neighborhood Playhouse pod kierunkiem Sanforda Meisnera^[4] i Eugene O’Neill Theater Center^[4] w Waterford w Connecticut.

W 1962 rozpoczął karierę filmową, jako asystent reżysera westernu Ostatni kowboj (Lonely Are the Brave, 1962)^[8], z udziałem swojego ojca, Geny Rowlands i Waltera Matthau. Jako aktor zadebiutował rolą kierowcy jeepa w dramacie wojennym Melville’a Shavelsona Cień olbrzyma (Cast a Giant Shadow, 1966) u boku ojca i Angie Dickinson. Rola młodzieńca z długimi włosami i radykalnymi poglądami pochodzącego z rodziny o tradycjach patriotycznych i wojskowych, zagorzałego przeciwnika wojny w Wietnamie, który spowodował wypadek, w wyniku którego jego starszy brat Frank (Peter Strauss) ma sztywną nogę, w niezależnym dramacie Cześć, bohaterze! (Hail, Hero!, 1969) przyniosła mu nominację do nagrody Złotego Globu za najbardziej obiecujący debiut^[8]. W 1969 wystąpił w produkcji off-Broadwayowskiej Świszczący czarodziej i sułtan Tuffet^[9].

Był brany pod uwagę do roli Olivera w melodramacie Love Story (1970), którą ostatecznie zagrał Ryan O’Neal. W dramacie Adam o szóstej rano (Adam at 6 A.M., 1970) zagrał Adama Gainesa, profesora semantyki w kalifornijskim college’u, który popada w samozadowolenie w swoim życiu i dowiaduje się o śmierci krewnego w Missouri. W 1971 otrzymał nagrodę Theatre World za rolę Jerry’ego Nazisty, który z przyzwoitego człowieka przemienia się w zabójcę w sztuce Pinkville^[10][11] z Raulem Julią, Lane Smithem i Jamesem Tolkanem. Następnie zagrał w dramacie Anthony’ego Newleya Szczęśliwe dni (Summertree, 1971) i Daniela „Danny’ego” Arlingtona Williamsa III w sentymentalnym dziecięcym melodramacie wytwórni Walt Disney Studios Napoleon i Samanta (Napoleon and Samantha, 1972) z Jodie Foster.

Sławę zyskał rolą detektywa Steve’a Kellera w serialu ABC Ulice San Francisco (The Streets of San Francisco, 1972–1976), za którą trzykrotnie zdobył nominację do nagrody Emmy i raz do nagrody Złotego Globu, a także wyreżyserował dwa odcinki. W 1976 odebrał nagrodę Oscara jako producent filmowy dramatu Miloša Formana Lot nad kukułczym gniazdem (One Flew Over the Cuckoo's Nest, 1975) z Jackiem Nicholsonem^[12]. Uznanie przyniosła mu także postać doktora Marka Bellowsa, który wraz ze swoją dziewczyną–lekarką wpada na trop afery w dreszczowcu Śpiączka (Coma, 1978) oraz jako operator kamery robiący reportaż z elektrowni atomowej w dreszczowcu Chiński syndrom (The China Syndrome, 1979) u boku Jane Fondy i Jacka Lemmona. Jako maratończyk Michael Andropolis w dramacie sportowym Biegacz (Running, 1979) był nominowany do Nagrody Genie za najlepszy występ aktora zagranicznego.

Odniósł ekranowy sukces, kiedy wyprodukował i zagrał postać obieżyświata Jacka T. Coltona w romantycznej komedii przygodowej Roberta Zemeckisa Miłość, szmaragd i krokodyl (Romancing the Stone, 1984) z Kathleen Turner i Dannym DeVito, z którymi ponownie spotkał się na planie suquelu Lewisa Teague’a Klejnot Nilu (The Jewel of the Nile, 1985) i czarnej komedii Danny’ego DeVito Wojna państwa Rose (The War of the Roses, 1989)^[13].

Kreacja rekina giełdowego Gordona Gekko, w dramacie kryminalnym Olivera Stone’a Wall Street (1987), przyniosła mu Oscara, Złoty Glob, David di Donatello i Nastro d’argento. Za postać prześladowanego przez niebezpieczną kochankę cudzołożnika w dreszczowcu psychologicznym Fatalne zauroczenie (Fatal Attraction, 1987) z Glenn Close i Anne Archer był nominowany do nagrody Brytyjskiej Akademii Filmowej.

W 1990 założył własną firmę produkcyjną Stonebridge Entertainment^[14]. W 1991 był trzecim najlepiej opłacanym aktorem na świecie (z honorarium w wysokości 10 mln dol.)^[15]. Rola detektywa uległego pięknej, podejrzanej o morderstwo pisarki, w dreszczowcu Paula Verhoevena Nagi instynkt (Basic Instinct, 1992), mimo nominacji do nagrody MTV Movie Award dla najlepszego odtwórcy roli męskiej i najlepszego ekranowego duetu z Sharon Stone, doczekała się także nominacji do Złotej Maliny dla najgorszego aktora. W dramacie kryminalnym Joela Schumachera Upadek (1993), którego akcja rozpoczyna się od gigantycznego korka na autostradzie do Los Angeles, Douglas wcielił się w postać Williama „D-Fensa” Fostera, który nie mogąc poradzić sobie z własnymi problemami i głupotą otaczającego świata, wkracza na drogę przemocy i autodestrukcji. Za rolę żonatego eksperta komputerowego, napastowanego seksualnie przez bezwzględną szefową (Demi Moore) w kontrowersyjnym dreszczowcu erotycznym Barry’ego Levinsona W sieci (Disclosure, 1994) zdobył Nagrodę Współczesnego Mistrza na festiwalu w Santa Barbara^[16].

Nagrodę krytyków w Los Angeles odebrał za postać scenarzysty–wykładowcy języka angielskiego w komediodramacie Curtisa Hansona Cudowni chłopcy (Wonder Boys, 2000). W dramacie Stevena Soderbergha Traffic (2000) zagrał szefa agencji do zwalczania narkotyków sędziego Roberta Lewisa. Kolejną nominację do nagrody Emmy zdobył za rolę geja-detektywa Gavina Hatcha zainteresowanego Willem Trumanem (Eric McCormack) w sitcomie NBC Will & Grace (2002).

W 1998 i 2016 został laureatem Cezara honorowego za całokształt twórczości, a w 2004 otrzymał nagrodę im. Cecila B. DeMille’a^[17].

Był na okładkach magazynów takich jak „Entertainment Weekly”, „Rolling Stone”, „People”, „Time”, „Bravo”, „Playgirl”, „GQ”, „TV Guide”, „Vanity Fair”, „Men’s Journal”, „Viva!”, „Esquire”, „L’Officiel Hommes”, „Interview” i „Ekran”^[18].

Spotykał się z Brendą Vaccaro (1970–76) i Elizabeth Vargas. Od 20 marca 1977 do czerwca 2000 był żonaty z Diandrą M. Luker (ur. 1956), z którą ma syna Camerona Morrella (ur. 13 grudnia 1978)^[8]. Od 31 grudnia 1999 spotykał się z Catheriną Zeta-Jones (ur. 1969), młodszą od niego o 25 lat walijską aktorką, którą poślubił 18 listopada 2000. Mają dwoje dzieci – syna Dylana Michaela (ur. 8 sierpnia 2000) i córkę Carys Zetę (ur. 22 sierpnia 2003).

W sierpniu 2010 Douglas wyznał, że lekarze wykryli w jego gardle nowotwór, będący w czwartym, najbardziej zaawansowanym stadium^[19]. Podczas choroby aktor schudł prawie 15 kilogramów. Na początku 2011 roku wyznał w wywiadzie dla NBC, że pokonał raka i nie ma już guza w krtani^[20]. W roku 2013 podczas wywiadu udzielonemu Samuelowi L. Jacksonowi przyznał się do tego, że kłamał mówiąc o raku krtani, a naprawdę miał raka języka^[21].

• Michael Douglas w bazie IMDb (ang.)
• Michael Douglas w bazie Notable Names Database (ang.)
• Michael Douglas w bazie Filmweb