Spike Lee

Ten artykuł od 2023-05 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Spike Lee

Spike Lee (lata 90.)
Prawdziwe imię i nazwisko	Shelton Jackson Lee
Data i miejsce urodzenia	20 marca 1957 Atlanta
Zawód	reżyser, scenarzysta, producent filmowy, aktor
Multimedia w Wikimedia Commons

Spike Lee, właśc. Shelton Jackson Lee (ur. 20 marca 1957 w Atlancie) – amerykański reżyser, scenarzysta, producent i aktor filmowy, twórca teledysków i reklam.

Założyciel firmy producenckiej 40 Acres & A Mule Filmworks. Laureat Oscara za najlepszy scenariusz adaptowany do filmu Czarne bractwo. BlacKkKlansman (2018)^[1]. Uprzednio był także dwukrotnie nominowany do tej nagrody – za scenariusz oryginalny do filmu Rób, co należy (1989) oraz za dokument 4 Little Girls (1997). Jego film Malaria brał udział w konkursie głównym na 44. MFF w Cannes (1991).

Spike Lee jako autor, w głównej mierze, kina zaangażowanego, stawia w swojej twórczości pytania o tożsamość kulturową czarnej społeczności Ameryki. Naczelnym tematem filmów Lee jest dyskryminacja rasowa^[2]. Filmy Lee wielokrotnie ilustrowały istotne wydarzenia społeczno-polityczne (Autobus – „marsz miliona” na Waszyngton; Cztery małe dziewczynki – zainspirowany zamachem bombowym na kościół Baptystów w Birmingham; Malcolm X – fabularna biografia przywódcy duchowego czarnej społeczności, Malcolma X)^[3].

Twórczość Lee charakteryzuje wszechstronność (gatunki, formy filmowe), a także granicząca z artyzmem swoboda w „opowiadaniu obrazem”. Spike Lee wykorzystuje wszelkie dostępne współczesnemu filmowcowi „cuda techniki operatorskiej” tj. steadicam, ramię kamerowe i in. Znakiem firmowym Lee jest ujęcie z kamery umieszczonej na wózku kamerowym, skierowanej na aktora będącego w pozycji en face, patrzącego wprost na kamerę (zachodzi wówczas wrażenie, jak gdyby postać „ślizgała się” nad ziemią). Spike Lee to jedna z najważniejszych postaci współczesnego kina, „filmowy głos” czarnej Ameryki^[4].

Zasiadał w jury konkursu głównego na 61. MFF w Wenecji (2004). Wyznaczony został na przewodniczącego jury konkursu głównego na 73. MFF w Cannes (2020), ale festiwal ten nie odbył się z powodu pandemii koronawirusa. Lee przewodniczył więc obradom jury rok później na 74. MFF w Cannes (2021)^[5].

• 1977: Last Hustle in Brooklyn
• 1980: The Answer
• 1981: Sarah
• 1983: Joe's Bed-Stuy Barbershop: We Cut Heads
• 1986: Ona się doigra (She's Gotta Have It)
• 1988: Szkolne oszołomienie (Szalona buda, School Daze)
• 1989: Rób, co należy (Do the Right Thing)
• 1990: Czarny blues (Mo' Better Blues)
• 1991: Malaria (Jungle Fever)
• 1992: Malcolm X
• 1994: Crooklyn
• 1995: Lumiere i spółka (Lumière et compagnie)
• 1995: Ślepy zaułek (Clockers)
• 1996: Autobus (Get on the Bus)
• 1996: Dziewczyna nr 6 (Girl 6)
• 1997: Cztery małe dziewczynki (4 Little Girls)
• 1998: Pavarotti & Friends for the Children of Liberia
• 1998: Freak
• 1998: Gra o honor (He Got Game)
• 1999: Mordercze lato (Summer of Sam)
• 1999: Pavarotti & Friends 99 for Guatemala and Kosovo
• 2000: Wykiwani (Bamboozled)
• 2000: The Original Kings of Comedy
• 2001: The Concert for New York City (segment Come Rain or Come Shine)
• 2001: A Huey P. Newton Story
• 2001: The Making of 'Bamboozled
• 2002: 25. godzina (25th Hour)
• 2002: 10 minut później: Trąbka (Ten Minutes Older: The Trumpet) (segment We Wuz Robbed)
• 2002: Jim Brown: All American
• 2004: Sucker Free City
• 2004: Ona mnie nienawidzi (She Hate Me)
• 2005: Wszystkie niewidzialne dzieci (All the Invisible Children) (segment Jesus Children of America)
• 2005: Miracle's Boys (reżyseria 2 odcinków: Bond of Brothers oraz New Charlie)
• 2006: Shark (reżyseria pilota serialu)
• 2006: Kiedy puściły wały: Requiem w 4 aktach (When the Levees Broke: A Requiem in Four Acts)
• 2006: Plan doskonały (Inside Man)
• 2007: Lovers & Haters
• 2008: Cud w wiosce Sant Anna (Miracle at St. Anna)
• 2008: M.O.N.Y.
• 2009: Passing Strange
• 2009: Kobe Doin' Work
• 2012: Red Hook Summer
• 2013: Oldboy. Zemsta jest cierpliwa
• 2013: Da Sweet Blood of Jesus
• 2015: Chi-Raq
• 2018: Pass Over
• 2018: Czarne bractwo. BlacKkKlansman (BlacKkKlansman)
• 2020: Pięciu braci (Da 5 Bloods)

• Nagroda Akademii Filmowej
  • Oscar Honorowy: 2016: za całokształt osiągnięć jako reżyser
  • Najlepszy scenariusz adaptowany: 2019: Czarne bractwo. BlacKkKlansman
• Nagroda na MFF w Cannes Grand Prix: 2018: Czarne bractwo. BlacKkKlansman

• Spike Lee w bazie IMDb (ang.)
• Spike Lee w bazie Filmweb
• Spike Lee w Britannica