Geoffrey Rush

Geoffrey Rush
	; Geoffrey Rush (2011)
Imię i nazwisko	Geoffrey Roy Rush
Data i miejsce urodzenia	6 lipca 1951 ; Toowoomba
Zawód	aktor
Współmałżonek	Jane Menelaos
Lata aktywności	od 1971
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Geoffrey Roy Rush (ur. 6 lipca 1951 w Toowoomba) – australijski aktor filmowy i teatralny i producent filmowy.

Życiorys

Karierę aktorską poprzedziła edukacja w Everton Park State High School w Brisbane. Zadebiutował w amatorskich teatrach na początku lat 70. W 1975 wyjechał do Paryża, gdzie studiował w L'École Internationale de Théâtre Jacques Lecoq. Po powrocie do Australii uzyskał dyplom na Uniwersytecie Queensland. W 1979 poznał Mela Gibsona, z którym przez cztery miesiące dzielił pokój, kiedy obaj grali w sztuce Czekając na Godota. Następnie rozpoczął serię występów w najsłynniejszych teatrach świata, gwiazdą filmu został w latach 90. po nagrodzonej Oscarem roli w filmie Blask (1996), do tej nagrody został ponownie nominowany w 1998 za drugoplanową rolę w filmie Zakochany Szekspir.

Szczególnie doceniono jego role w filmach biograficznych – markiza de Sade'a w Zatrutym piórze (2000), Lwa Trockiego we Fridzie (2002) oraz Petera Sellersa w Życiu i śmierci Petera Sellersa (2004, nagrodzony Złotym Globem). W 2011 był nominowany do Oscara za rolę Lionela Logue’a w filmie Toma Hoopera Jak zostać królem.

Życie prywatne

Od 1988 jest żonaty z australijską aktorką, Jane Menelaos. Ma z nią dwoje dzieci: córkę – Angelicę (ur. 1992) i syna – Jamesa (ur. 1995). Mieszka w Camberwell, na przedmieściach Melbourne.

Wybrane odznaczenia i wyróżnienia

Medal Stulecia (2001)^[1]
Tytuł „Australijczyka roku” (2012)^[2]
Kawaler Orderu Australii (2014)^[3]
Honorowy doktorat Uniwersytetu Queensland

Wybrana filmografia

Hoodwink (1981) jako detektyw
Starstruck (1982) jako dozorca
Wieczór Trzech Króli (Twelfth Night, 1987) jako sir Andrew Aguecheek
Dad and Dave: On Our Selection (1995) jako Dave Rudd
Blask (Shine, 1996) jako David Helfgott w wieku dojrzałym
Mercury. Po pierwsze - bezstronność (Mercury, 1996) jako Bill Wyatt
Call Me Sal (1996) jako Wal
Dzieci rewolucji (Children of the Revolution, 1996) jako Zachary Welch
Frontier (1997) jako David Collins
Oskar i Lucinda (Oscar and Lucinda, 1997) jako narrator
Elizabeth (1998) jako sir Francis Walsingham
Zakochany Szekspir (Shakespeare in Love, 1998) jako Philip Henslowe
Podrywacz (Hairshirt, 1998) jako Steven H. Price
Les Misérables. Nędznicy (Les Misérables, 1998) jako Javert
Rąbek duszy (A Little Bit of Soul, 1998) jako Godfrey Usher
Dom na Przeklętym Wzgórzu (House on Haunted Hill, 1999) jako Steven H. Price
Superbohaterowie (Mystery Men, 1999) jako Casanova Frankenstein
Zatrute pióro (Quills, 2000) jako markiz de Sade
Magiczna wyprawa (The Magic Pudding, 2000) jako Bunyip Bluegum (głos)
Krawiec z Panamy (The Tailor of Panama, 2001) jako Harry Pendel
Kwestia zaufania (Lantana, 2001) jako John Knox
Siostrzyczki (The Banger Sisters, 2002) jako Harry
Frida (2002) jako Lew Trocki
Płynąc pod prąd (Swimming Upstream, 2003) jako Harold Fingleton
Piraci z Karaibów: Klątwa Czarnej Perły (Pirates of the Caribbean: The Curse of the Black Pearl, 2003) jako kapitan Hektor Barbossa
Okrucieństwo nie do przyjęcia (Intolerable Cruelty, 2003) jako Donovan Donnelly
Ned Kelly (2003) jako Hare
Peter Sellers - Życie i śmierć (The Life and Death of Peter Sellers, 2004) jako Peter Sellers
Monachium (Munich, 2005) jako Ephraim
Candy (2006) jako Casper
Piraci z Karaibów: Skrzynia umarlaka (Pirates of the Caribbean: Dead Man’s Chest, 2006) jako Hektor Barbossa (cameo)
Elizabeth: Złoty wiek (Elizabeth: The Golden Age, 2007) jako sir Francis Walsingham
Piraci z Karaibów: Na krańcu świata (Pirates of the Caribbean: At World's End, 2007) jako kapitan Hektor Barbossa
$9.99 (2008) jako anioł/bezdomny
Bran Nue Dae (2009) jako ojciec Benedictus
Honor wojownika (Warrior's Way/The Laundry Warrior, 2009) jako Ron
Jak zostać królem (The King’s Speech, 2010) jako Lionel Logue
Lowdown (2010) jako narrator – serial
Piraci z Karaibów: Na nieznanych wodach (Pirates of the Caribbean: On Stranger Tides, 2011) jako kapitan Hektor Barbossa
The Eye of the Storm (2011) jako Basil Hunter
Being Brendo (2012) jako dr Lance Pickering – serial
Koneser (La migliore offerta, 2013) jako Virgil Oldman
Złodziejka książek (The Book Thief, 2013) jako Hans Hubermann
Powrót (The Daughter, 2015) jako Henry
Minionki (Minions, 2015) jako narrator
Holding the Man (2015) jako Barry
Bogowie Egiptu (Gods of Egypt, 2016) jako Ra
Piraci z Karaibów: Zemsta Salazara (Pirates of the Caribbean: Dead Men Tell No Tales, 2017) jako kapitan Hektor Barbossa^[4]

Nagrody

Nagroda Akademii Filmowej Najlepszy aktor pierwszoplanowy: 1997 Blask
Złoty Glob
- Najlepszy aktor w filmie dramatycznym: 1997 Blask
- Najlepszy aktor w miniserialu lub filmie telewizyjnym: 2005 Peter Sellers - Życie i śmierć
Nagroda BAFTA
- Najlepszy aktor pierwszoplanowy: 1997 Blask
- Najlepszy aktor drugoplanowy: 1999 Elizabeth
- 2011 Jak zostać królem
Nagroda Gildii Aktorów Ekranowych
- Wybitny występ aktora w roli pierwszoplanowej: 1997 Blask
- Wybitny występ aktora w miniserialu lub filmie telewizyjnym,: 2005 Peter Sellers - Życie i śmierć
Nagroda Satelita
- Najlepszy aktor w filmie dramatycznym: 1997 Blask
- 2001 Zatrute pióro
Nagroda Emmy Najlepszy aktor w miniserialu lub filmie telewizyjnym: 2005 Peter Sellers - Życie i śmierć

Przypisy

↑ Australian Government – Australia Celebrating Australians [online], itsanhonour.gov.au [dostęp 2023-03-12] (ang.).
↑ Australian of the Year Awards 2012 – Recipients Announced. 2012-01-25. [dostęp 2012-01-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-27)]. (ang.).
↑ Companion (AC) in the General Division of the Order of Australia [online], gg.gov.au [dostęp 2016-03-01] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-03] (ang.).
↑ 'He knows Australia quite well!': Geoffrey Rush says Pirates Of The Caribbean actor Johnny Depp has enjoyed secret trips Down Under ahead of Gold Coast filming. dailymail.co.uk, 9 grudnia 2014. [dostęp 2016-10-03]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Geoffrey Rush w bazie IMDb (ang.)
Geoffrey Rush w bazie Filmweb

[1] Australian Government – Australia Celebrating Australians [online], itsanhonour.gov.au [dostęp 2023-03-12] (ang.).

[australian-2] Australian of the Year Awards 2012 – Recipients Announced. 2012-01-25. [dostęp 2012-01-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-27)]. (ang.).

[3] Companion (AC) in the General Division of the Order of Australia [online], gg.gov.au [dostęp 2016-03-01] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-03] (ang.).

[CastRush-4] 'He knows Australia quite well!': Geoffrey Rush says Pirates Of The Caribbean actor Johnny Depp has enjoyed secret trips Down Under ahead of Gold Coast filming. dailymail.co.uk, 9 grudnia 2014. [dostęp 2016-10-03]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

1920–1939	Emil Jannings (1928) Warner Baxter (1929) George Arliss (1930) Lionel Barrymore (1931) Fredric March / Wallace Beery (1932) Charles Laughton (1933) Clark Gable (1934) Victor McLaglen (1935) Paul Muni (1936) Spencer Tracy (1937) Spencer Tracy (1938) Robert Donat (1939)
1940–1959	James Stewart (1940) Gary Cooper (1941) James Cagney (1942) Paul Lukas (1943) Bing Crosby (1944) Ray Milland (1945) Fredric March (1946) Ronald Colman (1947) Laurence Olivier (1948) Broderick Crawford (1949) José Ferrer (1950) Humphrey Bogart (1951) Gary Cooper (1952) William Holden (1953) Marlon Brando (1954) Ernest Borgnine (1955) Yul Brynner (1956) Alec Guinness (1957) David Niven (1958) Charlton Heston (1959)
1960–1979	Burt Lancaster (1960) Maximilian Schell (1961) Gregory Peck (1962) Sidney Poitier (1963) Rex Harrison (1964) Lee Marvin (1965) Paul Scofield (1966) Rod Steiger (1967) Cliff Robertson (1968) John Wayne (1969) George C. Scott (1970) Gene Hackman (1971) Marlon Brando (1972) Jack Lemmon (1973) Art Carney (1974) Jack Nicholson (1975) Peter Finch (1976) Richard Dreyfuss (1977) Jon Voight (1978) Dustin Hoffman (1979)
1980–1999	Robert De Niro (1980) Henry Fonda (1981) Ben Kingsley (1982) Robert Duvall (1983) F. Murray Abraham (1984) William Hurt (1985) Paul Newman (1986) Michael Douglas (1987) Dustin Hoffman (1988) Daniel Day-Lewis (1989) Jeremy Irons (1990) Anthony Hopkins (1991) Al Pacino (1992) Tom Hanks (1993) Tom Hanks (1994) Nicolas Cage (1995) Geoffrey Rush (1996) Jack Nicholson (1997) Roberto Benigni (1998) Kevin Spacey (1999)
2000–2019	Russell Crowe (2000) Denzel Washington (2001) Adrien Brody (2002) Sean Penn (2003) Jamie Foxx (2004) Philip Seymour Hoffman (2005) Forest Whitaker (2006) Daniel Day-Lewis (2007) Sean Penn (2008) Jeff Bridges (2009) Colin Firth (2010) Jean Dujardin (2011) Daniel Day-Lewis (2012) Matthew McConaughey (2013) Eddie Redmayne (2014) Leonardo DiCaprio (2015) Casey Affleck (2016) Gary Oldman (2017) Rami Malek (2018) Joaquin Phoenix (2019)
2020–2039	Anthony Hopkins (2020) Will Smith (2021) Brendan Fraser (2022) Cillian Murphy (2023)

1940–1959	Paul Lukas (1943) Alexander Knox (1944) Ray Milland (1945) Gregory Peck (1946) Ronald Colman (1947) Laurence Olivier (1948) Broderick Crawford (1949) José Ferrer (1950) Fredric March (1951) Gary Cooper (1952) Spencer Tracy (1953) Marlon Brando (1954) Ernest Borgnine (1955) Kirk Douglas (1956) Alec Guinness (1957) David Niven (1958) Anthony Franciosa (1959)
1960–1979	Burt Lancaster (1960) Maximilian Schell (1961) Gregory Peck (1962) Sidney Poitier (1963) Peter O’Toole (1964) Omar Sharif (1965) Paul Scofield (1966) Rod Steiger (1967) Peter O’Toole (1968) John Wayne (1969) George C. Scott (1970) Gene Hackman (1971) Marlon Brando (1972) Al Pacino (1973) Jack Nicholson (1974) Jack Nicholson (1975) Peter Finch (1976) Richard Burton (1977) Jon Voight (1978) Dustin Hoffman (1979)
1980–1999	Robert De Niro (1980) Henry Fonda (1981) Ben Kingsley (1982) Robert Duvall / Tom Courtenay (1983) F. Murray Abraham (1984) Jon Voight (1985) Bob Hoskins (1986) Michael Douglas (1987) Dustin Hoffman (1988) Tom Cruise (1989) Jeremy Irons (1990) Nick Nolte (1991) Al Pacino (1992) Tom Hanks (1993) Tom Hanks (1994) Nicolas Cage (1995) Geoffrey Rush (1996) Peter Fonda (1997) Jim Carrey (1998) Denzel Washington (1999)
2000–2019	Tom Hanks (2000) Russell Crowe (2001) Jack Nicholson (2002) Sean Penn (2003) Leonardo DiCaprio (2004) Philip Seymour Hoffman (2005) Forest Whitaker (2006) Daniel Day-Lewis (2007) Mickey Rourke (2008) Jeff Bridges (2009) Colin Firth (2010) George Clooney (2011) Daniel Day-Lewis (2012) Matthew McConaughey (2013) Eddie Redmayne (2014) Leonardo DiCaprio (2015) Casey Affleck (2016) Gary Oldman (2017) Rami Malek (2018) Joaquin Phoenix (2019)
2020–2039	Chadwick Boseman (2020) Will Smith (2021) Austin Butler (2022) Cillian Murphy (2023)

1980–1999	Mickey Rooney (1981) Anthony Andrews (1982) Richard Chamberlain (1983) Ted Danson (1984) Dustin Hoffman (1985) James Woods (1986) Randy Quaid (1987) Michael Caine / Stacy Keach (1988) Robert Duvall (1989) James Garner (1990) Beau Bridges (1991) Robert Duvall (1992) James Garner (1993) Raúl Juliá (1994) Gary Sinise (1995) Alan Rickman (1996) Ving Rhames (1997) Stanley Tucci (1998) Jack Lemmon (1999)
2000–2019	Brian Dennehy (2000) James Franco (2001) Albert Finney (2002) Al Pacino (2003) Geoffrey Rush (2004) Jonathan Rhys Meyers (2005) Bill Nighy (2006) Jim Broadbent (2007) Paul Giamatti (2008) Kevin Bacon (2009) Al Pacino (2010) Idris Elba (2011) Kevin Costner (2012) Michael Douglas (2013) Billy Bob Thornton (2014) Oscar Isaac (2015) Tom Hiddleston (2016) Ewan McGregor (2017) Darren Criss (2018) Russell Crowe (2019)
2020–2039	Mark Ruffalo (2020) Michael Keaton (2021) Evan Peters (2022) Steven Yeun (2023)

1950–1959	Ralph Richardson brytyjski & Marlon Brando zagraniczny (1952) John Gielgud brytyjski & Marlon Brando zagraniczny (1953) Kenneth More brytyjski & Marlon Brando zagraniczny (1954) Laurence Olivier brytyjski & Ernest Borgnine zagraniczny (1955) Peter Finch brytyjski & François Périer zagraniczny (1956) Alec Guinness brytyjski & Henry Fonda zagraniczny (1957) Trevor Howard brytyjski & Sidney Poitier zagraniczny (1958) Peter Sellers brytyjski & Jack Lemmon zagraniczny (1959)
1960–1969	Peter Finch brytyjski & Jack Lemmon zagraniczny (1960) Peter Finch brytyjski & Paul Newman zagraniczny (1961) Peter O’Toole brytyjski & Burt Lancaster zagraniczny (1962) Dirk Bogarde brytyjski & Marcello Mastroianni zagraniczny (1963) Richard Attenborough brytyjski & Marcello Mastroianni zagraniczny (1964) Dirk Bogarde brytyjski & Lee Marvin zagraniczny (1965) Richard Burton brytyjski & Rod Steiger zagraniczny (1966) Paul Scofield brytyjski & Rod Steiger zagraniczny (1967) Spencer Tracy (1968) Dustin Hoffman (1969)
1970–1979	Robert Redford (1970) Peter Finch (1971) Gene Hackman (1972) Walter Matthau (1973) Jack Nicholson (1974) Al Pacino (1975) Jack Nicholson (1976) Peter Finch (1977) Richard Dreyfuss (1978) Jack Lemmon (1979)
1980–1989	John Hurt (1980) Burt Lancaster (1981) Ben Kingsley (1982) Michael Caine / Dustin Hoffman (1983) Haing S. Ngor (1984) William Hurt (1985) Bob Hoskins (1986) Sean Connery (1987) John Cleese (1988) Daniel Day-Lewis (1989)
1990–1999	Philippe Noiret (1990) Anthony Hopkins (1991) Robert Downey Jr. (1992) Anthony Hopkins (1993) Hugh Grant (1994) Nigel Hawthorne (1995) Geoffrey Rush (1996) Robert Carlyle (1997) Roberto Benigni (1998) Kevin Spacey (1999)
2000–2009	Jamie Bell (2000) Russell Crowe (2001) Daniel Day-Lewis (2002) Bill Murray (2003) Jamie Foxx (2004) Philip Seymour Hoffman (2005) Forest Whitaker (2006) Daniel Day-Lewis (2007) Mickey Rourke (2008) Colin Firth (2009)
2010–2019	Colin Firth (2010) Jean Dujardin (2011) Daniel Day-Lewis (2012) Chiwetel Ejiofor (2013) Eddie Redmayne (2014) Leonardo DiCaprio (2015) Casey Affleck (2016) Gary Oldman (2017) Rami Malek (2018) Joaquin Phoenix (2019)
2020–2029	Anthony Hopkins (2020) Will Smith (2021) Austin Butler (2022) Cillian Murphy (2023)

1968–1979	Ian Holm (1968) Laurence Olivier (1969) Colin Welland (1970) Edward Fox (1971) Ben Johnson (1972) Arthur Lowe (1973) John Gielgud (1974) Fred Astaire (1975) Brad Dourif (1976) Edward Fox (1977) John Hurt (1978) Robert Duvall (1979)
1980–1989	Ian Holm (1981) Jack Nicholson (1982) Denholm Elliott (1983) Denholm Elliott (1984) Denholm Elliott (1985) Ray McAnally (1986) Daniel Auteuil (1987) Michael Palin (1988) Ray McAnally (1989)
1990–1999	Salvatore Cascio (1990) Alan Rickman (1991) Gene Hackman (1992) Ralph Fiennes (1993) Samuel L. Jackson (1994) Tim Roth (1995) Paul Scofield (1996) Tom Wilkinson (1997) Geoffrey Rush (1998) Jude Law (1999)
2000–2009	Benicio del Toro (2000) Jim Broadbent (2001) Christopher Walken (2002) Bill Nighy (2003) Clive Owen (2004) Jake Gyllenhaal (2005) Alan Arkin (2006) Javier Bardem (2007) Heath Ledger (2008) Christoph Waltz (2009)
2010–2019	Geoffrey Rush (2010) Christopher Plummer (2011) Christoph Waltz (2012) Barkhad Abdi (2013) J.K. Simmons (2014) Mark Rylance (2015) Dev Patel (2016) Sam Rockwell (2017) Mahershala Ali (2018) Brad Pitt (2019)
2020–2029	Daniel Kaluuya (2020) Troy Kotsur (2021) Barry Keoghan (2022) Robert Downey Jr. (2023)