بهار
ڕواڵەت
بلێڤکرن
[دەستکاری]ناڤدێر
[دەستکاری]زایەندا مێ یا بناڤکری | ||
---|---|---|
رەوش | یەکژمار | پرژمار |
ناڤکی | بهار | بهار |
ئیزافە | بهارا | بهارێن |
چەماندی | بهارێ | بهاران |
نیشاندەرا چەماندی | وێ بهارێ | وان بهاران |
بانگکرن | بهارێ | بهارنۆ |
زایەندا مێ یا نەبناڤکری | ||
رەوش | یەکژمار | پرژمار |
ناڤکی | بهارەک | بهارن |
ئیزافە | بهارەکە | بهارنە |
چەماندی | بهارەکێ | بهارنان |
بهار مێ
- دەمسالا پشتی زڤستانێئوو بەری هاڤینێ، دەمسالا کو سەقا گەرم دبە، دەمسالا ژ ادارێئوو نیسانێئوو گولانێ پێک تێ
- بهار، هاڤین، پایزئوو زڤستان
- ڤێ بهارێ، وێ بهارێ
- بهاران، هەر بهارێ
- بهارا بێ، بهارا وەرە
- بهارا بۆری، بهارا چوویی
- پار بهارێ
- چوو نێڤ- باخێ گول'زار
ئەو بوخچەیا هەر لێ بهار
لەو بلبلان لێ قالئوو شەر. — (مەلایێ جزیری، دیوانا مەلایێ جزری، ~1640) - دەرمانێ ژارا تو یی
حەیڤا ل چاردا تو یی
سێڤا ل دارا تو یی
گولا بهارا تو یی
تیژی نووبارا تو یی
خوتبا ل’مهدارا تو یی. — (فەقیێ تەیران) - بهارئە ،ئێ دی بهارئە ، رۆزا!
گوپک ب گوپک ن، گولی ل دارێ.
بالندە د چەرخا دیلانێ دە،
سەرخوەش ن بئە ڤینا بهارێ. — (رۆژەن بارناس)
بئا لفابەیێن دن
[دەستکاری]حەروها
[دەستکاری]بدە بەر
[دەستکاری]دەمێن سالێ | |||
بهار | هاڤین | پایز | زڤستان |
ئەتیمۆلۆژی
[دەستکاری]حەروها بوهار، هەڤرەها سۆرانی بههار (بەهار)، بەلووچیئوو فارسی بهار (بەهار)، گۆرانی/هەورامی وەهار، فارسیا ناڤین وەهار،ئا ڤەستایی 𐬬𐬀𐬢𐬵𐬀𐬭 (ڤاŋهار)... سانسکریتی वसर् (ڤاسار) (ڤáسار)ئوو वसन्त (ڤاسانتá)، هندی वसंत (ڤاسانت)ئوو बसंत (باسانت)... لاتڤیایی ڤاسارا (هاڤین)، لیتوانی ڤãسارا، رووسی/وکراینی весна́ (ڤێسنá)، چەکی/سلۆڤاکی ڤەسنا... دانمارکی/نۆروەجی/سوێدی ڤåر... لاتینی ڤēر، رۆمانی ڤارă، پۆرتوگالی ڤەرãۆ، سپانی ڤەرانۆ، (پرما)ڤەرا،ئی تالی (پرما)ڤەرا، فرانسی (پرمە)ڤèرە... یوونانی έαρ (éار)، ەرمەنی գարուն (گارون) (گارون)... هەموو ژ پرۆتۆ-هندووەورۆپی *وóسر̥.
پەیڤ ژ زمانێنئی رانی کەتیە گەلەک زمانێن ترکیکی:ئا زەری باهار،ئۆ یخوری باھار (باهار)،ئۆ زبەکی باهۆر، ترکی باهار، (لک)باهار، (سۆن)باهار، ترکمەنی باهار.
- چاڤکانی:
- جهیەت، مجهاەل ل. (2003): کوردسه-ئەنگلسه دجتۆناری، فەرهەنگا کورمانجی-Iنگلیزی، یالەئو نڤەرستی پرەسس.
- حۆرáک، رۆبن (2015): سéمانتجکá مۆتڤاجە نáزڤů رۆčنíجهئۆ بدۆبí ڤ ندۆەڤرۆپسکýجه ژازیجíجه [واتەیا ناڤێن دەمسالان ب زمانێن هندووەورۆپی] (ب زمانێ چەکی)
- کرۆۆنەن، گووس (2013): ئەتیمۆلۆگجال دجتۆناریئۆ ف پرۆتۆ-گەرمانج.
- ماللۆری، ژ. پ.;ئا دامس، د. ق.،ئە دتۆرس (1997): ئەنجیجلۆپەدائۆ ف Iندۆ-ئەورۆپەان جولتورە [زانستنامەیا چاندەیا کولتوورا حندووەورۆپی]، لۆندۆن، جهجاگۆ: فتزرۆی دەاربۆرن پوبلسهەرس.
- نشانیان، سەڤان: چاğداش تüرکچەننئە تمۆلۆژس [ئەتیمۆلۆژیا ترکیا نها] (ب ترکی)
- تهە تۆوەرئۆ ف بابەل -ئا نئە تیمۆلۆگجال داتاباسە پرۆژەجت [برجا بابلێ - پرۆژەیەکە دانەگەهائە تیمۆلۆژی] (بئی نگلیزیئوو روسی): http://starling.rinet.ru/
- تسابۆلۆڤ، ر. ل.، فەرهەنگائە تیمۆلۆژی یا زمانێ کوردی ["Цаболов، Р. Л.: Эмцмолоƨцческцц̆ словарь курδскоƨо языка"]، مۆسکۆڤا، 2001-2010
- دە ڤاان، مجهەل (2008): ئەتیمۆلۆگجال دجتۆناریئۆ ف لاتنئا ند تهەئۆ تهەر Iتالج لانگواگەس.
ب زاراڤایێن دن
[دەستکاری]- سۆرانی: بەھار (بەهار)
- کوردیا باشووری: وەهار
- لەکی: وەهار (وەهار)
- حەورامی: وەهار
- زازاکی: وەسار، وسار
وەرگەر
[دەستکاری]- ئابخازی: ааԥын (āāپəن)، ааҧын (āāپəن)، ааԥынра (āāپəنرā)، ааҧынра (āāپəنرā)
- ئادیگەیی: гъатхэ (ġāتخă)
- ئافریکانسی: لەنتە → اف
- ئالبانی: پرانڤەرë → سق م
- ئالمانی: فرüهلنگ → دە ن، فرüهژاهر → دە نت، / لەنز → دە ن، فرüهلنگسزەت → دە م، فرüهژاهرسزەت م
- ئەلمانیشی: فرüەلگ ن
- ئالتاییا باشووری: јас (ǰاس)
- ئامهاری: ምንጭ (مəنč̣)
- ئارامی:
- ئارامیا نوو یائا سووری: ܒܹܝܬ݇ܢܝܼ̈ܣܵܢܹܐ پژ (بīنīسانە)
- سریانیا کلاسیک: ܬܕܐܐ
- ئارۆمانی: پرموڤەارã م، پروموڤەارã م
- ئاسامی: বসন্ত (بۆخۆنتۆ)
- ئاستووری: پرماڤەرا → است م
- ئاتایالی: تتونگانئا باو
- ئاڤاری: их (χ)
- ئازەری: یاز → از، باهار → از
- باسکی: ودابەرر → ەو
- باشکیری: яҙ (یاð)
- بەلاروسی: вясна́ م (ڤژاسنá); уве́сну (وڤژéسنو)، ўве́сну (ŭڤژéسنو)
- بەنگالی: বসন্ত → بن (بôśôنت)، বাহার → بن (باهار)، নওবাহার → بن (نôۆباهار)
- بیکۆلیا ناڤەراست: تاگبوراکان
- برەتۆنی: نەڤەزامزەر → بر م
- برونەیی: موسم بونگا
- بولگاری: про́лет → بگ م (پرóلەت)
- بورمایی: နွေဦးပေါက် → می (نوەو:پاوک)، နွေဦး → می (نوەو:)، နွေဦးရာသီ (نوەو:راس)، ဝသန္တ → می (وا.سانتا.)، ဝသန် → می (وا.سان)
- بوریاتی: хабар (خابار)
- چەچەنی: бӏаьсте̄ (بʿäستē)
- چەکی: ژارۆ → جس نت، / ڤەسنا → جس م
- چەرۆکی: ᎪᎨᏱ (گۆگەی)
- چینی:
- دونگانی: чунтян (čونت͡ان)
- ماندارینی: 春天 → زه (جهūنتāن)، 春季 → زه (جهūنژì)
- مننانی: 春 → زه-من-نان (جههون)، 春天 → زه-من-نان (جههون-تهⁿ)
- چوڤاشی: ҫуркунне (śورکوننە)، ҫур (śور)
- دانمارکی: فۆرåر → دا نت، ڤåر → دا گ
- ئەرەبی: رَبِيع ن (رابīʿ)
- ئەرمەنی: գարուն → هی (گارون)
- ئەرزایی: тундо (توندۆ)
- ئەسپەرانتۆیی: پرنتەمپۆ → ەۆ
- ئەستۆنی: کەڤاد → ەت
- ئەڤەنی: нэгин (نəگن)
- ئەڤەنکی: ненңени (ņەنңەņ)
- فارسی: بهار → فا (باهâر)
- فەری: ڤáر نت
- فینی: کەڤäت → ف
- فرانسیا کەڤن: پرنتانس ن
- فرانسی: پرنتەمپس → فر ن
- فریۆلی: پرمەڤەرە م، ڤەرتە م
- فریسیا ساتەرلاندی: فۆارژەر
- فریسی: مااتد ن، ماتد → فی ن، فۆارژەر → فی
- گاەلیکا سکۆتی: ەارراجه ن
- گالیسی: پرماڤەرا → گل م
- گوژاراتی: બસંત (باسانت)
- گورجی: გაზაფხული → کا (گازاپخول)
- گووارانی: اراپۆتی
- حندی: बसंत → ه ن (باسانت)، वसंत → ه ن (ڤاسانت) बहार → ه م (باهāر)
- حۆلەندی: لەنتە → نل ن، ڤۆۆرژاار → نل نت
- حونسرکی: فرهلنگ ن
- ئیبرانی: אָבִיב → هە ن (اڤíڤ)
- ئیدۆیی: پرنتەمپۆ → ۆ
- Iندۆنەسان: موسم سەم
- ئینگلیزیا کەڤن: لەنجتەن ن
- ئینگلیزیا ناڤین: لەنتەن
- ئینگلیزی: سپرنگ → ەن
- ئینگریی: کەڤäت
- ئینگووشی: бӏаьсти (بʿäست)
- ئینتەرلینگوا: پرماڤەرا → ا
- ئیرلەندی: ەارراجه → گا ن
- ئیتالی: پرماڤەرا → ت م
- ئیزلەندی: ڤۆر → س نت
- ژاپۆنی: 春 → ژا (はる، هارو)، 春季 → ژا (しゅんき، سهونک)، 春期 → ژا (しゅんき، سهونک)
- ژەژویی: 봄
- کابیلی: تافسوت م
- کالالیسووتی: وپەرنااق، وپەرنâĸ
- کالمیکی: хавр (خاڤر)
- کاننادایی: ವಸಂತ → کن (ڤاسانتا)
- کاراچای-بالکاری: джаз
- کارەلی: کەڤäت
- کاتالانی: پرماڤەرا → جا م
- کەشمیری: سونٛتھ (سōنته)، بَہار (باهāر)
- کرگزی: жаз → کی (جاز)
- لادن:
- کینگالی: වසන්ත ඍතුව (واسانتا ر̥تووا)
- کلاماتی-مۆدۆکی: سقۆ
- کۆمی-پەرمیاکی: тулыс (تولیس)
- کۆرەییا ناڤین: 봄〮 (پوóم)
- کۆرەیی: 봄 → کۆ (بۆم)، 춘계(春季) (جهون-گیە)
- حەورامی: وەهار
- کۆرنی: گوەنتۆن ن
- کرەیۆلیا فرانسی یا لۆوسانا: پرنتەم
- لاتینی: ڤēر → لا نت
- لاتڤیایی: پاڤاسارس → لڤ ن
- لاوسی: ວະສັນ (وا سان)، ວະສັນຕະ (وا سان تا)، ວະສັນຕະຣະດູ (وا سان تا را دū)، ລະດູບານໃໝ່ → لۆ (لا دū بāن ما)
- لەزگینی: гатфар (گاتفار)
- لیگووری: پرمماڤەژا م
- لیتوانی: پاڤاسارس → لت ن
- لیڤۆنی: کەڤāد
- لوکسەمبوورگی: فرéژۆەر → لب نت
- مòچەنۆیی: لانگەس ن
- ماکەدۆنی: пролет م (پرۆلەت)
- مالایالامی: വസന്തം → مل (ڤاسانتاṃ)
- مالەزی: موسم سەم، موسم بونگا
- مالتایی: رەببەگħا م
- مانچوویی: ᠨᡳᠶᡝᠩᠨᡳᠶᡝᡵᡳ (نیەنگنیەر)
- مانکسی: ینئا رراگه م
- مانسی: тӯя̄ (تūâ̄)
- ماۆری: کōانگا، ارۆارۆماهانا
- ماراتی: बसन्त (باسانتا)
- ماری:
- ماریا رۆژهلاتی: шошо
- مەجاری: تاڤاسز → هو
- مەگرەلی: აფუნი (اپون)
- میراندی: پرمابەرا
- مۆکشایی: тунда (توندا)
- مۆنگۆلی:
- مۆنتاگنایسی: سهکوان
- موۆنگی: مùا خâن، خâن
- نانایی: ненгне
- ناڤاژۆیی: داان
- نەدەرساکسی:
- ئالمانیا ژێرینئا ئا لمانی: فرöهژۆهر نت، فرöهژۆهرستەت م، ڤöرژۆهر نت، بلöهتەت م
- نیڤخی: ӿонф (هۆنف)
- نۆگایی: язлык (یازلıک)
- نۆرماندی: ر'نۆوڤé ن، èرنۆوڤé ن، رەنۆوڤé ن
- نۆرسیا کەڤن: ڤáر نت
- نۆروەجی:
- ئۆهلۆنیا باشوور: توسا پرە
- ئۆکسیتانی: پرما → ۆج
- ئۆریایی: ବସନ୍ତ → ۆر (بôسôنتô)
- ئۆرۆمۆیی: ارفااساا
- ئۆسەتی: уалдзӕг (والʒæگ)
- ئۆیگوری: باھار (باهار)، ئەتىياز (ەتیاز)
- ئۆزبەکی: باهۆر → وز
- پەشتوویی: پسرلۍ (پسارلəی)
- پلۆدیشی: فارژۆا ن
- پۆلۆنی: وۆسنا → پل م
- پۆرتوگالی: پرماڤەرا → پت م
- پونجابی: ਬਸੰਤ (باسانت)
- قازاخی: көктем → کک (کöکتەم)
- قپتی: ⲉⲁⲣ (ەار)
- رۆمانجی: پرماڤارا م
- رۆمانی: پرماڤارا م
- رۆمانیایی: پرمăڤارă → رۆ م
- روسی: весна́ → رو م (ڤەسنá)
- روسینی: ярь م (ژارʹ)
- سامی:
- سانسکریتی: कुसुमाकर → سا ن (کوسومāکارا)، वसन्त → سا ن (ڤاسانتا)
- ساردینی: باناو، بارانو، بەناو، بەرانو، ڤەرانو
- سجیلی: پرماڤەرا → سجن م
- سندهی: بَہارَ (باهāرا)
- سربۆخرواتی:
- سکۆتی: ڤۆار
- سلاڤیا کەڤن:
- کریلی: весна م (ڤەسنا)
- سلاڤیا رۆژاڤایی یا کەڤن: весна م (ڤەسنا)
- سلۆڤاکی: ژار → سک م
- سلۆڤەنی: پۆملáد → سل م
- سۆمالی: گو’
- سۆربی:
- سپانی: پرماڤەرا → ەس م
- سواهیلی: ماسکا → سو، بامڤوا → سو، ماژرا یا جهپوکۆ، کپند جها دەمان
- سوێدی: ڤåر → سڤ گ
- شۆری: часқы (چاسقı)
- تàیی: خوâن، بó
- تاجکی: баҳор → تگ (باهۆر)
- تاگالۆگی: تاگسبۆل
- تامیلی: வசந்த காலம் → تا (ڤاجانتا کāلام)
- تایی: ใบไม้ผลิ، ฤดูใบไม้ผลิ، หน้าใบไม้ผลิ
- تەلووگوویی: వసంత ఋతువు (ڤاسانتا ر̥توڤو)، పుష్పసమయము → تە (پوṣپاسامایامو)
- تەمازیختیائا تلاسا ناڤەندی: ⵜⴰⴼⵙⵓⵜ (تافسوت)، ⵜⴰⵍⴷⵔⴰⵔ (تالدرار)
- تەتەریا کریمی: باار
- تەتەری: яз → تت (یاز)
- ترکی: لکباهار → تر، باهار → تر
- ترکمەنی: ýاز، باهار → تک
- تیبەتی: དཔྱིད (دپید)
- تلنگتی: کهوکالت'éەخ' کá
- ئودی: жӏогъул (ž:ۆɣول)
- ئودمورتی: тулыс (تولیس)
- ئولچی: неӈне
- ئوردوویی: بسنت ن (باسانت)، بہار → ور م (باهāر)
- ئووکراینی: весна́ → وک م (ڤەسنá)
- ڤەنیسی: ڤەرتا م، ڤèرتا → ڤەج م
- ڤەپسی: کەڤäز'
- ڤیەتنامی: مùا خوâن → ڤ (務春)، خوâن → ڤ (春)
- ڤۆلاپووکی: فلۆرüپ → ڤۆ
- ڤۆرۆیی: کەڤڤä
- ڤۆتی: تšەڤäد
- والۆنی: بۆنتنس → وا ن، پرéتنس → وا ن
- وەیلسی: گوانوین → جی ن
- ویلامۆوی: فیویت
- ویننەباگۆیی: وەەنą
- وۆلۆفی: نۆۆر → وۆ
- خاکاسی: часхы (چاسخı)
- خمێری: ឧតុរាជ (ʼŏتŏرéاجه)
- خۆسایی: نتواساهلۆبۆ
- یاگنۆبی: буҳор
- یاکوتی: саас (سااس)
- یدیشی: פֿרילינג → ی ن (فرلنگ)
- یۆروبایی: سíپíرíǹگì، ìگبà ìرúوé
- یوپیکیا ناڤەندی: وپ'نەرکاق
- یوونانی: άνοιξη → ەل م (áنۆخ)، έαρ → ەل نت (éار)
- کەڤن: ἔαρ نت (éار)
- زهوانگی: مبۆق
- زولویی: نتواساهلۆبۆ