Test oksytocynowy (test OCT, test stresowy) polega na podaniu kobiecie w donoszonej ciąży małej dawki oksytocyny, która wywołuje skurcze macicy. Wywołanie czynności skurczowej ma stworzyć warunki podobne do tych, które panują podczas akcji porodowej. To pozwala na obserwację, czy serce dziecka funkcjonuje prawidłowo także w warunkach obciążenia, jakim są dla niego skurcze macicy. Stan malucha jest kontrolowany za pomocą KTG. Dzięki testowi stresowemu możliwa jest ocena stanu dziecka oraz zachowanie bezpieczeństwa podczas porodu.
Procedura ta pozwala na ocenę stanu płodu, reakcji na skurcze i samą oksytocynę, a także bezpieczeństwa dziecka podczas akcji porodowej. Celem jego przeprowadzenia jest ograniczenie ryzyka komplikacji podczas porodu i wybór najlepszej metody zakończenia ciąży.
Czym jest oksytocyna?
Oksytocyna, którą podaje się podczas testu, jest naturalnym hormonem wytwarzanym w organizmie kobiety. Jego działanie związane jest przede wszystkim związane z porodem i karmieniem piersią. Oksytocyna wywołuje skurcze macicy, prowadzi do zwiększenia czynności skurczowej, a także ogranicza ilość krwi, która wędruje do płodu. Jej nazwa pochodzi od słów "oxys" i "tokos", co w dosłownym tłumaczeniu oznacza "szybki poród". Po narodzinach dziecka oksytocyna wspiera obkurczanie macicy.
Oksytocyna znajduje zastosowanie głównie w ginekologii i położnictwie. Podawana jest w celu wywołania porodu, gdy obserwuje się nadmierne przedłużanie się porodu, w ciąży trwającej dłużej niż 42 tygodnie, gdy dochodzi do przedwczesnego pęknięcia pęcherza płodowego, a także w diagnostyce ginekologicznej (test oksytocynowy).
Test oksytocynowy - przebieg badania
Test oksytocynowy, czyli test stresowy, wygląda podobnie jak normalne badanie KTG. Przeprowadza się je na czczo, w pozycji leżącej, w warunkach szpitalnych - często na sali, w której będzie można odebrać potencjalny poród. Konieczne jest założenie wenflonu. Badanie trwa dwie godziny.
Pacjentce, podłączonej przez mniej więcej 20 minut do aparatu KTG, po uprzednim poprawnym zapisie czynności skurczowej mięśnia macicy i pracy serca płodu, podłącza się kroplówkę z oksytocyną. Wykorzystanie oksytocyny do testu powoduje wywołanie skurczów macicy. Lekarz obserwuje reakcje dziecka na wywołane skurcze. W ten sposób ocenia, czy serce dziecka w warunkach porodu będzie odpowiednio reagowało. Po kilku skurczach macicy kroplówka zostaje odłączona. Następnie zostaje podłączony aparat KTG - ponowne badanie trwa kilka minut.
Test oksytocynowy - wynik badania
Jeżeli reakcje były prawidłowe, wynik testu oksytocynowego jest negatywny. Prawidłowa reakcja to brak krótkotrwałych spadków częstotliwości akcji serca płodu po skurczach macicy. Oznacza to, że nie istnieją przeciwwskazania do porodu naturalnego, nie ma konieczności wywołania akcji porodowej bądź zakończenia ciąży poprzez cesarskie cięcie.
Jeśli wynik testu jest dodatni - zapis KTG nie był prawidłowy, ponieważ wykazał spadki rytmu serca płodu - konieczne jest zakończenie ciąży poprzez cesarskie cięcie bądź indukcję płodu. Obecność krótkotrwałych spadków częstotliwości akcji serca płodu po skurczach macicy świadczy o zagrażającym niedotlenieniu okołoporodowym płodu.
Test oksytocynowy - wskazania
Test oksytocynowy wykonuje się u kobiet w donoszonej ciąży, zwykle u tych, u których minął wyznaczony termin porodu. Badanie ma ocenić stan płodu i wydolność łożyska, a co za tym idzie ograniczyć ryzyko komplikacji okołoporodowych. Pozwala w odpowiednim czasie podjąć decyzję o cesarskim cięciu.
Test oksytocynowy - przeciwwskazania
Przeciwwskazaniami do wykonania testu oksytocynowego jest:
- nadmiernie napięta lub nadmiernie rozciągnięta macica,
- niedostatecznie dojrzała szyjka macicy,
- problemy i nieprawidłowości zdiagnozowane u dziecka, które wykluczają poród naturalny,
- przebycie przez kobietę operacji na macicy.
W czasie badania stan dziecka jest kontrolowany przez KTG - prowadzony jest monitoring serca płodu. To ważne, bo choć badanie nie niesie za ryzyka powikłań, stosowanie oksytocyny może wywołać zaburzenia tętna i pracy serca, reakcję uczuleniową lub niedotlenienie dziecka przy niewydolnym łożysku. Trzeba także mieć na uwadze, że choć celem testu nie jest wywołanie porodu, to tak właśnie czasem się on kończy.
