Zapalenie płuc u dziecka - przyczyny, objawy, leczenie

Zapalenie płuc u dziecka - co to takiego?

Zapalenie płuc to stan zapalny miąższu płuc, czyli pęcherzyków płucnych. Chorobie towarzyszą dolegliwości ze strony układu oddechowego, takie jak przyspieszenie oddechu czy duszności. Stwierdza się również naciek zapalny w pęcherzykach płucnych lub w tkance śródmiąższowej płuc.

Zapalenie płuc u dziecka ma najczęściej podłoże bakteryjne lub wirusowe, ale wyróżniamy także zapalenie płuc grzybicze, atypowe, chemiczne, alergiczne.

Przyczyny zapalenie płuc u dziecka

U noworodków zapalenie płuc najczęściej jest spowodowane zakażeniami bakteryjnymi. Pochodzą one od matki -  to tzw. zakażenia wertykalne. Dochodzi do nich podczas porodu, gdy dziecko przechodzi przez kanał rodny.

Z kolei u niemowląt i dzieci do piątego roku życia najczęstszą przyczyną zapalenia płuc są zakażenia wirusowe. Wśród wirusów, które odgrywają największą rolę, są: wirus RS, adenowirusy i wirus paragrypy. Największe zachorowanie na wirusowe zapalenie płuc przypada na okres jesienno-zimowy. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową.

U dzieci pomiędzy piątym a 15. rokiem życia zapalenie płuc najczęściej wywodują bakterie. Drobnoustrojami, które najczęściej za to odpowiadają, są meningokoki i pneumokoki (w tym Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae). Bakteryjne zapalenie płuc może mieć charakter pierwotny (kiedy choroba zaczęła się od bakterii) lub wtórny (gdy doszło do nadkażenia infekcji wirusowej, od której zaczęła się choroba).

Zapalenie płuc u dziecka - objawy

Przebieg jest uzależniony od czynnika, który wywołał chorobę, a także od odporności dziecka. Najczęstsze objawy zapalenia płuc to:

• duszności,
• szmery w płucach,
• świszczący, przyśpieszony, ciężki oddech,
• kaszel - suchy i mokry,
• ból w klatce piersiowej,
• katar,
• niechęć do jedzenia i picia,
• dreszcze, potliwość,
• podwyższona temperatura lub gorączka,
• złe samopoczucie, osłabienie, rozbicie.

Objawy towarzyszące infekcji u dziecka nie zawsze wskazują na zapalenie płuc. Rozpoznanie bakteryjnego zapalenia płuc jest dość proste, ponieważ podczas badania stetoskopem słychać charakterystyczne szmery. W przypadku zapalenia płuc o podłożu wirusowym często konieczne jest badanie RTG.

Ale zapalenie płuc u dziecka nie zawsze daje wyraźne objawy - to tzw. bezobjawowe zapalenie płuc. Zdarza się, że nie obserwuje się kaszlu czy gorączki, a lekarz nie słyszy zmian w płucach. Sytuację rozstrzyga zdjęcie RTG. Dlatego zawsze warto zachować czujność, a gdy dziecko wydaje się chore, zachowuje się inaczej niż zwykle - jest senne, osłabione, ma duszności - zgłosić się do lekarza.

Zapalenie płuc u dziecka - leczenie

Leczenie zapalenia płuc, w zależności od przebiegu i zaawansowania choroby, odbywa się w warunkach domowych lub szpitalnych. Nie bez znaczenia jest wiek dziecka. U noworodków, niemowląt i starszych dzieci, które mają ciężkie objawy, często wymagana jest hospitalizacja. Dzięki temu lekarze mogą kontrolować stan zdrowia pacjenta podczas przyjmowania leków.

Bakteryjne zapalenie płuc u dzieci leczy się antybiotykami. W przypadku zakażeń wirusowych zażywanie ich także jest uzasadnione, jeśli doszło do nadkażenia bakteryjnego. Ponieważ u noworodków i niemowląt zapalenie płuc może zakończyć się sepsą, podaje się antybiotyki się im antybiotyki o szerokim spektrum działania.

Leczenie zapalenia płuc u dziecka w warunkach domowych

Jeśli lekarz zdecydował, że dziecko powinno pozostać w domu, możesz mu pomóc. Jak przebiega leczenie zapalenia płuc w warunkach domowych?

1. Podawaj przepisane przez lekarza leki oraz preparaty łagodzące objawy choroby - krople do nosa, syrop na kaszel, tabletki do ssania. Jeśli dziecko ma gorączkę, także leki przeciwgorączkowe.
2. Jeśli dziecko się poci, często zmieniaj piżamę i pościel.
3. Zadbaj o lekkostrawną dietę i o to, by mały pacjent wypijał dużą ilość płynów. Najlepiej sprawdzi się woda.
4. Wietrz często pokój chorego, utrzymuj optymalną temperaturę (20°C) i wilgotność powietrza. Unikaj nagłych zmian temperatury, ponieważ może to być przyczyną gwałtownego kaszlu.
5. Dziecko powinno odpoczywać w pozycji półleżącej. To ułatwi mu oddychanie i odkasływanie wydzieliny.
6. Delikatnie oklepuj dziecko. Możesz stosować inhalacje.
7. Oczyszczaj nos z zalegającej wydzieliny. Sprawdzi się sól fizjologiczna, dmuchanie nosa lub - u młodszych dzieci - aspirator.

Pamiętaj, że pogorszenie stanu zdrowia dziecka, pojawienie się duszności, kaszlu oraz gorączki wymaga konsultacji lekarskiej.

To także może cię zainteresować:

• Zapalenie oskrzeli u dzieci - objawy, leczenie, powikłania
• Najczęstsze choroby wieku dziecięcego: jak rozpoznać, objawy, leczenie
• Badania okresowe u dzieci: bilans zdrowia dziecka, badania krwi i moczu