Temperatura ciała człowieka - ile wynosi?
Kiedyś za idealną temperaturę, mierzoną prawidłowo, uważano 36,6°C. Tymczasem wiadomo, że tak naprawdę nie istnieje jedna, stała wartość temperatury ciała dla wszystkich ludzi.
Badania wykazały, że średnia temperatura zdrowej, dorosłej osoby wynosi 36,8°C. Ustalono, że prawidłowa temperatura ciała człowieka wynosi pomiędzy 36 a 37°C, a jej nieznaczne wahania nie są anomaliami. Wzorcowa ciepłota, równa 36,6°C, jest wartością umowną.
Podstawowa temperatura ciała człowieka jest najniższą temperaturą, jaką odnotowano w rytmie dobowym, podczas spoczynku. Warto pamiętać, że temperatura ciała, nawet mierzona w tym samym miejscu i o tej samej porze, każdego dnia może być inna.
Od czego zależy temperatura ciała człowieka?
Temperatura ciała człowieka zależy od wielu czynników, takich jak:
- Miejsca, w jakim wykonywany jest pomiar. Temperatura ciała mierzona pod pachą powinna wynosić 36,4-37°C. Zbliżona do niej, choć odrobinę wyższa, jest ciepłota mierzona na czole i w ustach. Wyższe wartości są typowe dla pomiarów wykonywanych w odbycie oraz w uchu (od 0,3 do 0,6°C). Temperatura mierzona w naturalnych otworach ciała jest wyższa niż na powierzchni ciała.
- Rytmu dobowego. Jest on powodem pewnych wahań temperatury. Zmienia się ona w zależności od faz spoczynku i aktywności. I tak temperatura ciała jest wyższa wieczorem niż rano. Najniższą temperaturę obserwuje się między godziną 23 a 3 rano, zaś najwyższą - pomiędzy 10 a 18.
- Poziomu aktywności. Po przebudzeniu i w czasie snu temperatura ciała człowieka zdrowego jest zdecydowanie niższa niż ta notowana podczas aktywności fizycznej, po wypiciu alkoholu, w czasie zażywania gorącej kąpieli czy w chwili przeżywania stresu. Na temperaturę ciała wpływają także czynniki zewnętrzne, takie jak choćby upał czy mróz.
Temperatura ciała dziecka
Noworodki i niemowlęta, z powodu niedojrzałego układu termoregulacji, mają nieco wyższą temperaturę niż dorośli czy starsze dzieci. Są też bardzo czułe na wahania temperatury i wrażliwe na wychłodzenie, dlatego gdy przebywają w temperaturze niskiej, szybko się wychładzają.
Jednocześnie temperatura ciała niemowlaka może nagle wzrosnąć pod wpływem płaczu, intensywnego ssania piersi, po aktywnej zabawie, w czasie upału czy podczas przeżywania silnych emocji. Odpowiadają za to niedoskonałe jeszcze mechanizmy termoregulacji.
Co interesujące, ponieważ aktywność hormonów w ciągu doby jest zmienna, maluszek może mieć inną temperaturę rano, a inną wieczorem.
Temperatura ciała kobiet
Trzeba również pamiętać, że temperatura ciała kobiety zmienia się w zależności od fazy cyklu menstruacyjnego. Podczas owulacji wzrasta o 0,15-0,45°C. Tę wiedzę i obserwacje ciała dają możliwość wyznaczenia momentu owulacji.
Mierzenie temperatury ciała
Podczas mierzenia temperatury jest bardzo ważne, by unikać uzyskania nieprawidłowego wyniku, który wprowadza w błąd. Trzeba zwrócić uwagę, by termometr dobrze przylegał do ciała, a pomiar nie był wykonywany zbyt krótko.W przypadku termometrów, dla których powyższe uwagi nie mają zastosowania, należy dokładnie przeczytać instrukcję obsługi urządzenia.
Wysoka temperatura ciała
Temperatura ciała w różnych sytuacjach może wzrosnąć - zarówno nieznacznie, jak i całkiem sporo. Jeśli wartość, jaką pokaże termometr przy prawidłowym pomiarze wskaże wartość powyżej 37°C, ale nie większą niż 38°C, mówimy o podwyższonej temperaturze ciała i stanie podgorączkowym.
Podwyższona temperatura ciała może:
- być zwiastunem gorączki i rozwijającej się infekcji,
- pojawić się po aktywności fizycznej,
- wystąpić wskutek długotrwałego przebywania w przegrzanym pomieszczeniu.
Kiedy temperatura ciała jest wysoka, ponieważ przekroczy 38°C, wówczas mówimy o gorączce:
- niskiej, gdy mieści się w przedziale 38-38,5°C,
- wysokiej, gdy nie przekracza 39°C,
- bardzo wysokiej - gdy jest wyższa niż 39°C.
Do wzrostu temperatury ciała dochodzi poprzez rozregulowanie pracy ośrodka termoregulacji, który mieści się w mózgowiu. Odpowiadają za niego białka zwane pirogenami, które są produkowane przez układ odpornościowy. Gorączka jest najczęściej objawem stanów zapalnych i nadchodzącej infekcji.
Niska temperatura ciała
Jeśli niska temperatura ciała nie jest błędem pomiarowym, może wskazywać na:
- zatrucie,
- niedożywienie,
- niedokrwistość,
- niedoczynność tarczycy,
- zaburzenia pracy wątroby,
- niedoczynność kory nadnerczy,
- cukrzycę,
- niewydolność nerek,
- zaburzoną pracę przysadki mózgowej,
- zażywanie narkotyków.
O ile jednorazowe stwierdzenie obniżonej temperatury ciała może mieć banalną przyczynę, np. osłabienie chorobą czy wyziębione pomieszczenie, o tyle jeśli jest ona obniżona ciągle, mogą za nią odpowiadać:
- urazy głowy,
- uszkodzenia rdzenia kręgowego,
- krwawienie wewnątrzczaszkowe,
- udar mózgu,
- stwardnienie rozsiane,
- nowotwory ośrodkowego układu nerwowego,
- choroba Parkinsona.
Należy pamiętać, że dzieci są bardzo wrażliwe na czynniki środowiskowe, które mogą prowadzić do obniżenia ciepłoty. Jeśli temperatura ciała spada poniżej 35°C, mówimy o hipotermii.
To także może cię zainteresować:
