se

wymowa:

IPA: [sɛ], AS: [se]

​^?/i

znaczenia:

zaimek zwrotny

(1.1) pot.^[1][2] sobie (nieakcentowane)

odmiana:

(1.1) nieodm.

przykłady:

(1.1) Daj se z tym spokój.

(1.1) Te opolskie dziołchy, wielkie paradnice // kazały se poszyć czerwone spódnice.^[3]

(1.1) Spojrzeli se w oczy.

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

zob. sobie

etymologia:

uwagi:

używanie tej formy zaimka często uchodzi za błąd^[4], normatywiści dopuszczają jednak se na poziomie normy potocznej^[4][5]; forma jest też uważana za cechę gwarową^[6][7][8]

tłumaczenia:

zobacz listę tłumaczeń w haśle: sobie

źródła:

zapisy w ortografiach alternatywnych:

wymowa:

IPA: /se/

znaczenia:

zaimek zwrotny

(1.1) się

odmiana:

(1.1) nieodm.

przykłady:

(1.1) Moj se pas zove Reks. → Mój pies wabi się Reks.

(1.1) Vidiš, Boaz, s čijim si se poslenicima našla, naš je rođak.^[1] → Widzisz, Booz, którego dziewczęta napotkałaś (dosł. z którego dziewczętami się spotkałaś), jest naszym krewnym.

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.1) sebe^[2]

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

prasł. *sę

uwagi:

źródła:

wymowa:

​^?/i ​^?/i ​^?/i

znaczenia:

zaimek zwrotny

(1.1) się

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

od prasł. *sę

zob. się

uwagi:

źródła:

wymowa:

znaczenia:

zaimek zwrotny

(1.1) się (tworzenie strony zwrotnej czasownika)

(1.2) się (forma bezosobowa) / tworzenie strony biernej

odmiana:

przykłady:

(1.1) Wón jo se angažěrował w opoziciji pśeśiwo komunistiskemu kněžarstwoju w Pólskej → Angażował się w opozycję przeciwko komunistycznemu rządowi w Polsce. (Wikipedia)

(1.2) Bridge se grajo pó styrjoch. → W brydża gra się we czterech.

(1.2) Pla werba «pytaś» se rekcija njepódajo. → Obok czasownika «pytaś» nie jest podana rekcja. [1]

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

od prasł. *sę

zob. się

uwagi:

źródła:

wymowa:

Dania: ['seˀ], ['sɑ̊ˀ], ['seˀt]

znaczenia:

czasownik

(1.1) widzieć

(1.2) patrzeć

(1.3) spotkać lub odwiedzić kogoś

(1.4) woleć

(1.5) rozumieć

odmiana:

(1.1) at se, ser, så, set

przykłady:

(1.1) Jeg så dig i går i byen. → Widziałem cię wczoraj w mieście.

(1.2) Se på mig! → Spójrz na mnie!

(1.4) Jeg ser gerne, at du rejser. → Wolałabym, żebyś wyjechał.

(1.5) Nu kan du forhåbentligt se, hvorfor jeg gjorde det. → Mam nadzieję, że teraz rozumiesz, dlaczego to zrobiłem.

składnia:

(1.2) se på

kolokacje:

(1.1) se tv

synonimy:

antonimy:

(1.1) høre

(1.2) lytte

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. seer

związki frazeologiczne:

se ad • se an • se bort fra • se efter • se frem til • se ned på • se ud • se ud til • vi ses

etymologia:

st.nord. sjá

uwagi:

źródła:

morfologia:

se

wymowa:

​^?/i ​^?/i ​^?/i ​^?/i

znaczenia:

spójnik

(1.1) jeżeli, jeśli, gdyby

odmiana:

przykłady:

(1.1) Se li jam venis, petu lin al mi.^[1] → Jeżeli on już przybył, poproś go do mnie.

(1.1) Se la lernanto scius bone sian lecionon, la instruanto lin ne punus.^[2] → Jeśli uczeń znałby swoją lekcję, nauczyciel by go nie ukarał.

(1.1) Se mi estus sana, mi estus feliĉa.^[2] → Gdybym był zdrowy, byłbym szczęśliwy.

(1.1) Mi ne farus la eraron, se li antaŭe dirus al mi la veron.^[3] → Nie zrobiłbym błędu, gdyby on wcześniej powiedział mi prawdę.

składnia:

kolokacje:

(1.1) nur se • se kaj nur se

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

wymowa:

​^?/i ​^?/i ​^?/i ​^?/i

znaczenia:

morfem

(1.1) jeżeli, jeśli

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pochodne:

sp. se

związki frazeologiczne:

etymologia:

wł. se

uwagi:

Morfem oficjalnie zatwierdzony w roku 1905 (Fundamento de Esperanto). Baza Radikaro Oficiala: grupa 1.

źródła:

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik

(1.1) prawo

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz ewe, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.

wymowa:

​^?/i ​^?/i ​^?/i

znaczenia:

zaimek

(1.1) ono, to

odmiana:

(1.1)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	se	ne
dopełniacz	sen	niiden, niitten
partitivus	sitä	niitä
pozostałe formy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga biernik se, sen ne inessivus siinä niissä elativus siitä niistä illativus siihen niihin adessivus sillä niillä ablativus siltä niiltä allativus sille niille essivus sinä ninä translativus siksi niksi abessivus - (niittä) instructivus - (niin) comitativus - niine

przykłady:

(1.1) Se on hyvä. → To jest dobre.

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

wymowa:

IPA: [sə] ​^?/i

​^?/i ​^?/i

znaczenia:

zaimek zwrotny 3. os. lp i lm oraz bezokolicznika

(1.1) się (w czasownikach zwrotnych)^[1]

(1.2) sobie (w czasownikach zwrotnych)

(1.3) w niektórych czasownikach francuskich zaimek ten nie tłumaczy się na polski

odmiana:

(1) skraca się do s' przed wyrazami zaczynającymi się samogłoską lub h niemym, np. s'amuser, s'habiller

(1) je - me • tu - te • il/elle/ils/elles - se • nous - nous • vous - vous

przykłady:

(1.1) Je trouve scandaleuse la manière dont elle s'habille. → Uważam za skandaliczny sposób, w jaki ona się ubiera.

(1.2) Il s'aide des pieds et des mains pour grimper.^[2] → (On) pomaga sobie stopami i rękami, aby się wspiąć.

(1.3) Elle s'en allait de sa chambre quand le gendarme est venu. → (Ona) wyszła ze swojego pokoju, gdy przyszedł żandarm.

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

łac. se^[2]

uwagi:

zobacz też: me • te • nous • vous

źródła:

wymowa:

znaczenia:

czasownik

(1.1) być

odmiana:

przykłady:

(1.1) Bilgari se yon peyi ki sitye nan Ewòp. → Bułgaria jest państwem w Europie.

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

wymowa:

IPA: [se]

homofon: sé (forma fleksyjna, zob. saber, ser)

​^?/i

znaczenia:

zaimek, forma fleksyjna

(1.1) forma słaba zaimka osobowego 3. os. lp i lm (él, ella, ello, ellos/as lub grzecz. usted, ustedes) w funkcji dopełnienia dalszego → jemu, mu, jej, im, państwu

(1.2) forma słaba zaimka osobowego 3. os. lp i lm (él, ella, ello, ellos/as lub grzecz. usted, ustedes) w postaci zaimka zwrotnego → się

(1.3) w zdaniach bezosobowych, zależnie od znaczenia czasownika, może odpowiadać formom bezosobowym czasownika

odmiana:

(1.1-2)

 

osoba			zaimki akcentowane					zaimki nieakcentowane
			w funkcji podmiotu	w funkcji przydawki	dopełnienie przyimkowe			dopełnienie bliższe	dopełnienie dalsze	zwrotne
					…	zwrotne	+ con
lp	1.		yo		mí		conmigo	me
	2.		tú		ti		contigo	te
			vos
	3.	m	él, grzecz. usted1			sí	consigo	lo, le2	le se3	se
		ż	ella, grzecz. usted1					la
		n	ello	—	ello			lo
lm	1.	m	nosotros				—	nos
		ż	nosotras
	2.	m	vosotros4					os4
		ż	vosotras4
	3.	m	ellos, grzecz. ustedes1			sí	consigo	los	les se3	se
		ż	ellas, grzecz. ustedes1					las
Formy grzeczniościowe usted/es są zaimkami 2. os., lecz łączą się z formami czasowników w 3. os. i zgadzają się również z pozostałymi formami zaimkowymi w tej osobie. Akceptowany w języku oficjalnym przypadek „leísmo” (głównie w Hiszpanii), gdy zaimek odnosi się do osoby płci męskiej (ayer le vi lub ayer lo vi). Przybiera formę „se”, gdy poprzedza inny zaimek nieakcentowany w funkcji dopełnienia bliższego (se lo dije zamiast *le lo dije). W Ameryce, zachodniej Andaluzji i na Wyspach Kanaryjskich wszystkie zaimki 2. os. lm. pokrywają się z formami 3. os. (m.in. ustedes zastępuje vosotros/as).

przykłady:

(1.1) ¿Has enviado el paquete a tu tío? — Sí, se lo he enviado. → Wysłałeś/aś paczkę swemu wujowi? — Tak, wysłałem/am mu ją.

(1.2) Mi hermana se baña tres veces al día: eso ya es una exageración. → Moja siostra kąpie się trzy razy dziennie: to już jest przesada.

(1.3) No se sabe cómo ha ocurrido el accidente. → Nie wiadomo, jak się zdarzył ten wypadek.

(1.3) Se dice que su padre los abandonó cuando eran muy pequeños. → Mówią/powiadają (ludzie), że ich ojciec porzucił ich, gdy byli bardzo małymi dziećmi.

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

(1.2) łac. se

uwagi:

źródła:

wymowa:

znaczenia:

spójnik

(1.1) jeśli, jeżeli

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

wymowa:

znaczenia:

przyimek

(1.1) ze

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

wymowa:

​^?/i

znaczenia:

zaimek zwrotny

(1.1) się

odmiana:

(1.1) zobacz odmianę w aneksie

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

per se

etymologia:

uwagi:

źródła:

wymowa:

znaczenia:

liczebnik główny

(1.1) jeden

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz malajski, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.

wymowa:

​^?/i ​^?/i

znaczenia:

czasownik

(1.1) widzieć, zobaczyć

(1.2) patrzeć

(1.3) oglądać

odmiana:

(1) å se, ser, så, sett

przykłady:

(1.1) Kan du se det røde huset der borte? Det er der jeg bor nå. → Widzisz tamten czerwony dom? Tam właśnie teraz mieszkam.

(1.1) Da jeg så henne for første gang, tenkte jeg at hun var en skuespiller. → Kiedy ją po raz pierwszy zobaczyłem, pomyślałem, że jest jakąś aktorką.

(1.1) Har du noen gang sett en slik hund? → Widziałeś kiedyś takiego psa?

(1.1) Som du ser, er jeg allerede gammel. → Jak widzisz, jestem już stary.

(1.2) Hvorfor ser du på meg på den måten?. → Dlaczego tak na mnie patrzysz?

(1.3) Hvor ofte ser dere på TV? → Jak często oglądacie telewizję?

składnia:

(1.2) å se på noe/noen → patrzeć na coś/kogoś

(1.3) å se på noe/noen → oglądać coś/kogoś

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

se ut

etymologia:

uwagi:

źródła:

 Hasło „se” w: Bokmålsordboka, Språkrådet og Universitetet i Bergen.

 Hasło „se” w: Det Norske Akademis ordbok, Det Norske Akademi for Språk og Litteratur.

wymowa:

IPA: [sə]

​^?/i ​^?/i ​^?/i ​^?/i ​^?/i

znaczenia:

zaimek

(1.1) się, siebie

spójnik

(2.1) jeśli, czy, o ile

odmiana:

przykłady:

(1.1) A criança lava-se sozinha. → Dziecko myje się samo.

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik

(1.1) morze

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz sranan tongo, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.

wymowa:

IPA: /sɛː/, IPA: [sɛː]

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) geogr. hydrol. morze^[1]

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

prazachgerm. *saiwi < pragerm. *saiwiz

uwagi:

źródła:

wymowa:

IPA: ['se]

znaczenia:

partykuła

(1.1) tak

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.1) sì, sini

antonimy:

(1.1) noni, no

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

wymowa:

​^?/i

znaczenia:

czasownik przechodni

(1.1) widzieć, dostrzegać, zobaczyć^[1]

(1.2) patrzeć (np. na zegarek), spoglądać, przyglądać się, przypatrywać się^[1]

(1.3) oglądać (np. film), obserwować, przyglądać się^[1]

(1.4) zauważać (np. bezsens czegoś), pojmować, uzmysławiać sobie, uprzytamniać sobie^[1]

(1.5) uważać (np. za swój obowiązek), mieć przeświadczenie, mieć przekonanie^[1]

czasownik zwrotny se sig

(2.1) przeglądać się (np. w lustrze), przypatrywać się sobie^[2]

(2.2) uważać się za coś, czuć się jakimś^[3]

czasownik czynno-bierny (deponens) ses

(3.1) zobaczyć się, spotkać się^[4]

odmiana:

(1) att se, ser, såg, sett, se!, pres. part. seende, perf. part. sedd

przykłady:

(1.1) Jag har sett henne två gånger i livet. → Widziałem ją dwa razy w życiu.

(1.1) Jag ser mannen du talade om. → Widzę mężczyznę, o którym mówiłaś.

(1.3) Vi var i teatern och såg en vacker pjäs. → Byliśmy w teatrze i obejrzeliśmy piękną sztukę.

(2.1) Hon kammade sitt hår och såg sig i spegeln. → Czesała włosy i przeglądała się w lustrze.

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.1) förnimma, skönja

(1.2) titta, blicka, skåda, åskåda

(1.3) beskåda, åskåda, betrakta, se på

(1.4) märka, inse, begripa, fatta, uppfatta

(1.5) anse, bedöma, betrakta

(3.1) träffas

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. seende

związki frazeologiczne:

złożenie czasownikowe anse, avse, bese, bortse, frånse, förutse, inse, tillse, utse, åse, överse

czasownik frazowy se an • se bakåt • se bort • se efter • se fram • se sig för • se in • se miste • se ner • se om • se sig om • se sig omkring • se på • se till • se upp • se ut • se över

fraza czasownikowa inte se längre än näsan räcker • inte se röken av något • inte se skogen för bara trän • se allt i svart • se i kors • se mellan fingrarna • se någon över axeln • se rött • se snett på något • se tiden an • se vart vinden blåser

fraza przysłówkowa i stort sett • relativt sett

fraza wykrzyknikowa där ser du! • se där! • se så! • ser du! • ser man på! • vi ses!

fraza zdaniowa den som lever får se • har du sett på fan

etymologia:

uwagi:

źródła:

wymowa:

​^?/i

znaczenia:

spójnik

(1.1) ani

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.1) sem

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

wymowa:

IPA: ['se]

​^?/i ​^?/i

znaczenia:

spójnik

(1.1) jeśli

(1.2) gdyby

odmiana:

nieodm.

przykłady:

(1.1) Se vuoi, possiamo andare al cinema. → Jeśli chcesz, możemy iść do kina.

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła: