1854
urte
| 1854. urtea | |
|---|---|
| Kronologia | |
| Mendeak | XVIII.a • XIX.a • XX.a |
| Hamarkadak | 1830(e)koa • 1840(e)koa • 1850(e)koa • 1860(e)koa • 1870(e)koa |
| Urteak | 1851 • 1852 • 1853 • 1854 • 1855 • 1856 • 1857 |
| Beste egutegi batzuetan | |
| Gregoriotar egutegia | 1854 MDCCCLIV |
| Ab urbe condita | 2607 |
| Armeniar egutegia | 1303 ԹՎ ՌՅԳ |
| Bahá'í egutegia | 10 – 11 |
| Bengaliar egutegia | 1261 |
| Berber egutegia | 2804 |
| Egutegi budista | 2398 |
| Myanmarko egutegia | 1216 |
| Bizantziar egutegia | 7362 – 7363 |
| Koptoen egutegia | 1570 – 1571 |
| Etiopiar egutegia | 1846 – 1847 |
| Hebrear egutegia | 5614 – 5615 |
| Egutegi hinduak | |
| Bikram Samwat | 1910 – 1911 |
| Shaka Samvat | 1776 – 1777 |
| Kali Yuga | 4955 – 4956 |
| Iraniar egutegia | 1232 – 1233 |
| Islamiar egutegia | 1270 – 1271 |
| Japoniar egutegia | Kaei 7Ansei 1 (安政元年) |
| Korear egutegia | 4187 |
| Thailandiar eguzki egutegia | 2397 |
| Holozeniar egutegia | 11854 |
Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!
Gertaerak
aldatu- Ekainaren 28a – Leopoldo O'Donnell jeneralaren aldeko gudaroste matxino eta Espainiako Gobernuaren aldekoen arteko norgehiagokak 1854ko Espainiako Iraultza piztu zuen.
Arte eta kultura
aldatuZientzia eta teknologia
aldatuKirolak
aldatuJaiotzak
aldatu- Urtarrilaren 1a – James George Frazer, eskoziar antropologoa (h. 1941).
- Urtarrilaren 9a – Lady Randolph Churchill, estatubatuar-britainiar socialitea eta Winston Churchillen ama (h. 1921).
- Urtarrilaren 24a – Paul Natorp, alemaniar filosofoa (h. 1924).
- Otsailaren 9a – Aletta Jacobs, herbeeretako mediku, bakezale, sufragista, emakumeen eskubideen aldeko aktibista eta asmatzailea (h. 1929).
- Martxoaren 5a – Ruth Belville, Greenwicheko Denboraren Emakumea, Londreseko negozio-emakumea (h. 1943).
- Martxoaren 6a – Jeanne Loiseau, frantziar poeta, idazlea, itzultzailea eta emakumeen eskubideen aldeko ekintzailea (h. 1921).
- Martxoaren 12a – Johan Turi, Laponiako idazlea (h. 1936).
- Martxoaren 14a – Paul Ehrlich, alemaniar bakteriologoa, 1908ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1915).
- Martxoaren 14a – Thomas R. Marshall, Ameriketako Estatu Batuetako 28. presidenteordea (h. 1925).
- Martxoaren 15a – Emil von Behring, alemaniar bakteriologoa, 1901eko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1917).
- Martxoaren 26a – Eleanor Greatorex, estatubatuar margolari eta irudigilea (h. 1917).
- Martxoaren 29a – Lasminingrat, indonesiar idazle, itzultzaile eta irakaslea (h. 1948).
- Apirilaren 1a – Ignacio Darío Irigoyen, Buenos Airesko probintziako gobernadorea (h. 1919).
- Apirilaren 1a – Anselmo Ginea, bizkaitar margolaria (h. 1906).
- Apirilaren 5a – Bixente Goikoetxea Errasti, arabar musikagilea (h. 1916).
- Apirilaren 9a – Pavlina Pajk, esloveniar idazlea (h. 1901).
- Apirilaren 22a – Henri La Fontaine, belgikar abokatua, 1913ko Bakearen Nobel Saria (h. 1943).
- Apirilaren 28a – Hertha Ayrton, britainiar ingeniaria, matematikaria, fisikaria eta asmatzailea (h. 1923).
- Apirilaren 29a – Henri Poincaré, frantziar matematikaria, fisikaria eta filosofoa (h. 1912).
- Maiatzaren 3a – Joan Alcover, mallorcar poeta, idazle eta politikaria (h. 1926).
- Maiatzaren 4a – María Tubau, espainiar aktorea (h. 1914).
- Maiatzaren 7a – Arturo Kanpion, iruindar idazle, hizkuntzalari eta politikaria (h.1937).
- Maiatzaren 7a – Giuseppe Veronese, italiar matematikaria, geometrian aditua (h. 1917).
- Maiatzaren 21a – Georges Desdevises du Dézert, frantziar historialari eta hispanista (h. 1942).
- Maiatzaren 27a – Georges Eekhoud, belgikar idazlea (h. 1927).
- Ekainaren 6a – Jean Baptiste Duhalde, Xilhar, euskal pilotaria (h. 1928).
- Ekainaren 13a – Jenny Nyström, suediar margolaria eta ilustratzailea (h. 1946).
- Ekainaren 13a – Charles Algernon Parsons, anglo-irlandar ingeniaria, lurrun-turbinaren asmatzailea (h. 1931).
- Ekainaren 19a – Alfredo Catalani, italiar musikagilea (h. 1893).
- Ekainaren 27a – Niels Neergaard, Danimarkako lehen ministroa (h. 1936).
- Uztailaren 3a – Leoš Janáček, txekiar konposatzailea (h. 1928).
- Uztailaren 6a – Manuel Iradier, gasteiztar zientzialari eta esploratzailea (h. 1911).
- Uztailaren 8a – Isabel Urkiola, arabar esploratzailea (h. 1911).
- Uztailaren 12a – George Eastman, estatubatuar asmatzailea eta industrialaria (h. 1932).
- Uztailaren 15a – Jacek Malczewski, poloniar margolaria (h. 1929).
- Uztailaren 21a – Albert Edelfelt, finlandiar margolaria (h. 1905).
- Uztailaren 23a – Birt Acres, estatubatuar-britainiar argazkilari eta filmen aintzindaria (h. 1918).
- Uztailaren 28a – Guillermo Tell Villegas Pulido, Venezuelako presidentea (h. 1949).
- Uztailaren 29a – Georg Kerschensteiner, alemaniar pedagogoa (h. 1932).
- Uztailaren 31 – Arthur Barclay, Liberiako presidentea (h. 1938).
- Uztailaren 31 – José Canalejas, espainiar politikaria (h. 1912).
- Abuztuaren 2a – Eugène Ruffy, Suitzako Konfederazioko presidentea (h. 1919).
- Abuztuaren 22a – Milan I.a Serbiakoa, Serbiako erregea (h. 1901).
- Irailaren 1a – Engelbert Humperdinck, alemaniar musikagilea (h. 1921).
- Irailaren 2a – Hans Jæger, norvegiar idazlea (h. 1910).
- Irailaren 2a – Paul Vieille, frantziar fisikaria, kerik gabeko bolboraren asmatzailea (h. 1934).
- Irailaren 16a – Joaquim Bassegoda i Amigó, kataluniar arkitektoa (h. 1938).
- Irailaren 18a – Eufemia von Adlersfeld-Ballestrem, alemaniar idazlea (h. 1941).
- Urriaren 11 – Adela Zamudio, boliviar idazle nabarmena, Bolivian feminismoaren aitzindaria (h. 1928).
- Urriaren 13a – Antonin Personnaz, lapurtar arte bildumagile eta argazkilaria (h. 1936).
- Urriaren 16a – Karl Kautsky, txekiar teorialari sozialdemokrata (h. 1938).
- Urriaren 16a – Oscar Wilde, irlandar idazlea (h. 1900).
- Urriaren 19a – Jean-Baptiste Ernest Lacombe, lapurtar arkitektoa (h. 1922).
- Urriaren 20a – Arthur Rimbaud, frantziar olerkaria (h. 1891).
- Urriaren 29a – Apel·les Mestres i Oñós, kataluniar marrazkigilea eta idazlea (h. 1936).
- Urriaren 31 – Otto Sverdrup, norvegiar esploratzaile polarra (h. 1930).
- Azaroaren 3a – Valentín Arin, gipuzkoar organista eta musikagilea (h. 1912).
- Azaroaren 5a – Paul Sabatier, frantziar kimikaria, 1912ko Kimikako Nobel Saria (h. 1941).
- Azaroaren 6a – John Philip Sousa, estatubatuar musikagile eta banda-zuzendaria (h. 1932).
- Azaroaren 8a – Johannes Robert Rydberg, suediar fisikaria (h. 1919).
- Azaroaren 14a – Serapio Muxika, gipuzkoar historialaria eta artxibozaina (h. 1941).
- Azaroaren 17a – Hubert Lyautey, frantziar mariskal eta administratzaile koloniala (h. 1934).
- Azaroaren 21a – Benedikto XV.a, Aita santua (h. 1922).
- Abenduaren 14a – John Kemp Starley, ingeles asmatzaile eta industriala, bizikleta modernoaren egiletzat joa (h. 1901).
- Abenduaren 23a – Victor Txabarri, bizkaitar enpresaburua (h. 1900).
- Hermilio Oloritz, idazle, nafar historialari eta politikaria (h. 1919).
- Pierre Harizpe, lapurtar idazlea eta apaiza (h. 1929).
- Ziriako Morea, nafar ongile eta enpresaburua (h. 1936).
Heriotzak
aldatu- Urtarrilaren 5a – Juan Bautista Erro, gipuzkoar arkeologoa, politikaria eta euskaltzalea (j. 1753).
- Urtarrilaren 31 – Silvio Pellico, italierazko idazlea (j. 1789).
- Otsailaren 17a – John Martin, ingeles margolaria (j. 1789).
- Otsailaren 25a – Ann Walker, ingeles lurjabea, Anne Listerrrekin ezkondu zena ezagutzen den emakumeren artean izandako lehen ezkontzan (j. 1803).
- Otsailaren 27a – Félicité Robert de Lamennais, frantsesezko idazlea eta pentsalaria (j. 1782).
- Martxoaren 13a – Jean-Baptiste de Villèle, frantziar politikaria, ultramontanismoaren aitzindarietakoa (j. 1773).
- Apirilaren 16a – Julia Nyberg, suediar poeta (j. 1785).
- Apirilaren 29a – Henry Paget (Angleseyko I. markesa), britainiar militar eta politikaria (j. 1768).
- Ekainaren 29a – Bizenta Mogel, idazle gipuzkoarra (j. 1782).
- Uztailaren 6a – Georg Simon Ohm, fisikari alemaniarra eta Ohm-en legearen sortzailea (j. 1789).
- Uztailaren 13a – Concha Murguia Egaña, gipuzkoar abertzalea eta Galiziako kulturaren eta tradizioaren defendatzailea (j. 1806).
- Uztailaren 14a – José María Vargas, Venezuelako presidentea (j. 1786).
- Abuztuaren 9a – Frederiko Augusto II.a Saxoniakoa, Saxoniako erregea (j. 1797).
- Abuztuaren 20a – Friedrich Schelling, alemaniar filosofoa (j. 1775).
- Irailaren 15a – Trinitario González de Quijano, gipuzkoar politikaria, Alacanteko gobernadore zibila (j. 1808).
- Irailaren 27a – Frederick Catherwood, esploratzaile, marrazkilari, arkitekto eta argazkilari ingelesa (j. 1799).
- Urriaren 22a – Jeremias Gotthelf, idazle suitzarra (j. 1797).
- Azaroaren 4a – Úrsula Goyzueta, boliviar abertzale mestizoan, Boliviako Independentzia lortzeko borrokan nabarmendua (j. 1787).
- Azaroaren 9a – Elizabeth Hamilton, New Yorkeko aurreneko umezurtz-etxe pribatuaren sortzaileetako bat (j. 1757).
- Azaroaren 15a – Antonio Etxanobe Zaldibar, bizkaitar apaiz, artzapezpiku eta inkisidorea (j. 1768).
- Abenduaren 9a – Almeida Garrett, idazle, antzerkigile, mintzalari, erresumako pare, ministro eta estatu-idazkari portugaldarra (j. 1799).
- Abenduaren 14a – Léon Faucher, Frantziako lehen ministroa (j. 1803).
- Maria Tadea Verdejo y Durán, nafar poeta.
Kanpo estekak
aldatu