Zamek w Baworowie

Zamek w Baworowie

Państwo	Austro-Węgry
Miejscowość	Baworów
Typ budynku	zamek
Rozpoczęcie budowy	XVI w.
Ważniejsze przebudowy	XVII w.
Zniszczono	XIX w.
Pierwszy właściciel	Wacław Bawor
Kolejni właściciele	Małeccy, Wiktor hr. Baworowski, Astanowie
Położenie na mapie Ukrainy Zamek w Baworowie
Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego Zamek w Baworowie
49°26′24″N 25°43′02″E/49,440000 25,717222

Zamek w Baworowie – drewniany zamek znajdował się na wzgórzu, nad rzeką Gniezną^[1].

Warownia zbudowana została w XVI w. przez Wacława Bawora, dworzanina króla Zygmunta I Starego oraz pisarza polnego koronnego^[1]. W 1589 r. Tatarzy oblegający obronny zamek ponieśli pamiętną klęskę^[2]. W XVII w. warownia została przebudowana. Następnymi właścicielami zamku i ziem była rodzina Małeckich. Około 1800 r. zamek został opuszczony i zaczął popadać w ruinę^[1].

W 1851 r. majątek od Małeckich odkupił hr. Wiktor Baworowski^[2]. Ponieważ zamek nie nadawał się już do zamieszkania, dlatego wybudował nowy pałac, w którym zgromadził kolekcję dzieł sztuki oraz bogaty księgozbiór. Wiktor hr. Baworowski był także fundatorem Biblioteki Baworowskich we Lwowie. Kiedy w 1894 r. hr. Baworowski popełnił samobójstwo dobra przeszły w obce ręce. W latach międzywojennych należały między innymi do rodziny Astanów^[1]. Pod koniec XIX w. z zamku pozostały tylko ruiny^[2].

W XVII w. murowany zamek był budowlą obronną, założoną na planie prostokąta z wewnętrznym dziedzińcem. Budynki mieszkalne były trzykondygnacyjne. Wjazd do warowni prowadził przez bramę w budynku bramnym, w którego dwóch narożnikach znajdowały się okrągłe, trzykondygnacyjne wieże zwieńczone hełmem. Podobne wieże były na pozostałych budynkach. Na zamku była także kaplica zamkowa, którą w 1747 r. przebudowano na kościół pw. św. Wacława, a na przełomie XIX i XX w. zamieniono z kolei na cerkiew pw. św. Jana Chrzciciela. W krypcie kościoła chowani byli Baworowscy^[1]. Obecnie z zamku prawie nic nie pozostało. Odbudowany kościół pokazuje obszar dawnych fortyfikacji. Ze starego kościoła zamkowego zachowała się jedynie dolna część z półkolistą absydą, istniejąca w późniejszej świątyni^[3].

• Biblioteka Baworowskich

• Baworów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 119 .
• zamek w Baworowie
• Baworów zamek na Podolu // Lwowianin, s. 129-131.