Arabia Saudita

Despois da unificación dos reinos de Hejaz e Nejd, o novo estado chamouse al-Mamlakah al-ʻArabīyah as-Suʻūdīyah (unha transliteración de المملكة العربية السعودية en árabe) polo real decreto de 23 de setembro de 1932 do seu fundador, Abdulaziz Al Saud (Ibn Saud). Normalmente, tradúcese como "Reino de Arabia Saudita" en galego,^[1] malia que literalmente tradúcese como "Reino dos Árabes Sauditas".^[16]

A palabra "Saudita" deriva do elemento as-Suʻūdīyah no nome árabe do país, que é unha clase de adxectivo coñecido como nisba, que provén do nome dinástico da familia real do país, os Al Saud (آل سعود). A súa inclusión indica que o goberno do país é visto como unha posesión persoal da familia real.^[17][18] Al Saud é unha palabra árabe formada pola inclusión de Al, que significa "familia de" ou "casa de",^[19] ó nome persoal dun antergo. No caso de Al Saud, é o pai fundador da dinastía no século XVIII, Muhammad bin Saud.^[20]

 

O estado saudita naceu na Arabia central sobre o 1750. Un líder local, Muhammad bin Saud, uniuse ó reformista islámico Muhammad ibn Abd Al-Wahhab, para crear unha nova entidade política. Durante os seguintes 150 anos, os sauditas loitaron con Exipto, o Imperio Otomán, e outras familias árabes polo control da península. O estado saudita moderno fundouno o rei Abdul Aziz Al-Saud (tamén coñecido coma Abdul Aziz Ibn Saud).

No 1902 Abdul Aziz Al-Saud conquistou Riad, a ancestral capital da dinastía Al-Saud, que estaba en poder da familia rival Al-Rashid. Continuando coas súas conquistas, Abdul Aziz someteu Al-Ahsa, Nejd e Hijaz entre 1913 e 1926. O 8 de xaneiro de 1926 Abdul Aziz Al-Saud converteuse no rei de Hijaz. O 29 de xaneiro de 1927 conseguiu o título de Rei de Nejd (anteriormente fora Sultán). Polo Tratado de Jedda, firmado o 20 de maio de 1927, o Reino Unido recoñeceu a independencia do reino de Abdul Aziz (naquel tempo chamado Reino de Hijaz e Nejd). No 1932, esas rexións unificáronse tomando o nome de Reino de Arabia Saudita.

O novo reino foi un dos países máis pobres do mundo, dependendo da limitada agricultura e dos ingresos das peregrinacións. Porén, en 1938 atopáronse grandes reservas de petróleo na rexión de Al-Hasa ao longo da costa do golfo Pérsico, e o desenvolvemento a grande escala dos campos petrolíferos comezou en 1941 baixo a empresa controlada polos Estados Unidos Aramco (Arabian American Oil Company). O petróleo proporcionoulle ao país prosperidade económica e unha influencia política substancial a nivel internacional. A vida cultural desenvolveuse rapidamente, principalmente en Hejaz, que sería o centro para os xornais e a radio. Pero a grande afluencia de estranxeiros para traballar na industria do petróleo aumentou a xa existente propensión cara a xenofobia. Ao mesmo tempo, o goberno fíxose cada vez máis dilapidador e extravagante. Cara a década dos 50 isto levou a grandes carencias gobernamentais e a un excesivo endebedamento externo.

O rei Saud sucedeu no trono ao seu pai tras a súa morte en 1953. Porén, xurdiu unha intensa rivalidade entre o rei e o seu medio irmán, o príncipe Faisal, alimentada polas dúbidas na familia real sobre a competencia de Saud. Como consecuencia, Saud foi deposto en favor de Faisal en 1964. Arabia Saudita gañou o control do 20% de Aramco en 1972, diminuíndo así o control estadounidense do petróleo saudita. En 1973 Arabia Saudita levou a cabo un boicot de petróleo contra os países occidentais que apoiaron a Israel na guerra do Yom Kippur contra Exipto e Siria. Os prezos do petróleo multiplicáronse por catro. Faisal foi asasinado en 1975 polo seu sobriño, o príncipe Faisal bin Musaid, e sucedeuno o seu irmanastro o rei Khalid.

Cara 1976 Arabia Saudita converteuse no maior produtor mundial de petróleo. Durante o reinado de Khalid produciuse un progreso económico e social moi rápido, transformando o sistema de infraestruturas e educativo do país; en política exterior desenvolvéronse un fortes lazos cos Estados Unidos. En 1979 ocorreron dous eventos que afectaron en gran medida ao réxime de Al Saud, e tiveron unha forte influencia nas políticas internas e externas sauditas. O primeiro foi a revolución iraniana. Temíase que a minoría xiíta na provincia de Ash Sharqiyah (onde estaban os campos petrolíferos) podía rebelarse baixo a influencia dos seus correlixionarios iranianos. De feito, houbo varios levantamentos contra o goberno na rexión en 1979 e 1980. O segundo evento foi a toma da Gran Mesquita da Meca por extremistas islámicos. Os militantes involucrados estaban en parte descontentos polo que eles consideraban corrupción e unha natureza anti-islámica do réxime saudita. O goberno recuperou o control da mesquita despois de 10 días e os capturados foron executados. Parte da resposta da familia real foi facer cumprir de xeito máis estrito as tradicionais normas relixiosas e sociais no país (como por exemplo pechando os cines) e dándolles aos ulemas un maior papel no goberno.

En 1980 fíxose coa totalidade de Aramco. En xuño de 1982 o rei Khalid morreu dun ataque ao corazón e foi sucedido polo seu irmán, o rei Fahd, que engadiu o título de "Custodio da Dúas Mesquitas Sagradas" ao seu nome en 1986. Fahd continuou estreitando relacións cos Estados Unidos e incrementou a compra de equipo militar estadounidense e británico. A gran riqueza xerada polos ingresos do petróleo comezou a ter un grande impacto na sociedade saudita. levou a unha rápida modernización, urbanización, educación pública masiva e á creación de novos medios de comunicación. Estes feitos e a presenza de cada vez máis traballadores estranxeiros afectou enormemente as normas e valores tradicionais sauditas. Aínda que houbo un cambio dramático na vida social e económica do país, o poder político continuou estando monopolizado pola familia real, levando o descontento a moitos cidadáns que comezaron a buscar unha maior participación no goberno.

Nos anos 80 o réxime saudita gastou 25.000 millóns de dólares apoiando a Saddam Hussein na guerra Irán-Iraq. Porén, Arabia Saudita condenou a invasión iraquí de Kuwait en 1990 e pediu aos Estados Unidos que interviñese. O rei Fahd permitiu aos estadounidense e aliados estar baseados en Arabia Saudita. Convidou ao goberno de Kuwait e a moitos dos seus cidadáns a estar no país, pero expulsou os cidadáns do Iemen e Xordania debido a que os seus gobernos apoiaron a Iraq. En 1991 a forzas sauditas interviñeron tanto nos bombardeos sobre Iraq como ba invasión terrestre para liberar Kuwait.

As relación do réxime saudita con occidente comezaron causar unha preocupación crecente entre algúns dos ulemas e estudantes da xaria, e foi un dos motivos que levaron a un incremento do terrorismo islámico en Arabia Saudita, así como a ataques terroristas en países occidentais realizados por cidadáns sauditas. Osama bin Laden era saudita (ata que lle quitaron a nacionalidade en 1994). 15 dos 19 secuestradores involucrados nos atentados do 11 de setembro de 2001 eran de nacionalidade saudita. Moitos sauditas, que non apoiaban de ningún xeito o terrorismo islámico, estaban aínda así profundamente descontentos coas políticas do goberno do país.

O islamismo non era a única fonte de hostilidade cara ao réxime. Aínda que agora era extremadamente rica, a economía de Arabia Saudita estaba preto de estancarse. Os altos impostos e un crecente desemprego contribuíron ao descontento, reflectido nun aumento da axitación social e o descontento coa familia real. En resposta, o rei Fahd iniciou un feixe de limitadas "reformas". En marzo de 1992 introduciu a "Lei básica", que facía fincapé nos labores e responsabilidades dun gobernante. En decembro de 1993 inaugurouse o Consello Consultivo, composto por un presidente e 60 membros (todos elixidos polo rei). A intención do monarca era responder á disidencia ao mesmo tempo que procuraba facer os mínimos cambios reais posibles no status quo como lle fose posible. Fahd deixou claro que non tiña en conta a democracia: "Un sistema baseado nas eleccións non é consistente co noso credo islámico".

En 1995 sufriu un derramo cerebral e o príncipe herdeiro, Abdullah, asumiu o papel de rexente de facto, asumindo o día a día do país. Porén a súa autoridade viuse obstaculizada por conflitos cos irmáns de Fahd. Dende os 90 continuaron a verse sinais de descontento e nos anos 2003 e 2004 houbo unha serie de atentados e violencia armada en Riad, Jeddah, Yanbu e Khobar. En febreiro-abril de 2005 houbo as primeiras eleccións municipais no país, na que as mulleres no puideron votar.

En 2005 o rei Fahd morreu e sucedeuno Abdullah, que continuou a política de reformas mínimas e de represión das protestas. O rei introduciu varias reformas económicas co obxectivo de reducir a dependencia do país dos ingresos polo petróleo: desregulación limitada, fomento do investimento estranxeiro e privatización. En febreiro do 2009 Abdullah anunciou unha serie de cambios no poder xudicial, as forzas armadas e en varios ministerios para modernizar esas institucións. Entre eses cambios estaban a substitución de altos cargos na xudicatura e no Mutaween (a policía relixiosa), entrando persoas máis moderadas, e o nomeamento da primeira viceministra muller do país.

A institución principal do goberno de Arabia Saudita é a monarquía. A Lei Básica adoptada no 1992 declara que Arabia Saudita é unha monarquía dirixida polos descendentes do Rei Abdul Aziz Al-Saud, e que o Corán é a constitución do país, que se rexe no legal pola Shari'a. A formación de partidos políticos está prohibida e non se celebran eleccións estatais.

Os poderes do rei están limitados pola Shari'a e outras tradicións sauditas. Tamén debe procurar o consenso da familia real saudita, os líderes relixiosos (ulema) e outras persoas importantes da sociedade saudita. A ideoloxía do estado é o Wahhabismo. Esta seita do islam tenta expandirse financiando a construción de mesquitas e escolas do Qur'an por todo o mundo. A familia real elixe o rei de entre os seus membros e sempre coa aprobación dos ulema.

Debido á enfermidade do rei Fahd bin Abdul Al-Aziz a dirección do país recaeu nas mans do seu irmán máis novo, o príncipe herdeiro Abdullah bin Abdulaziz Al Saud que actuou coma rexente ata a morte deste o 1 de agosto do 2005.

 

Arabia Saudita ocupa un 80% da Península de Arabia,^[21] entre as latitudes 16° e 33° N, e as lonxitudes 34° e 56° E. Debido a que a fronteira do sur, que limita cos Emiratos Árabes Unidos e Omán, non está definida con exactitude, o tamaño do país é descoñecido.^[21] A CIA World Factbook estima unha área de 2250000 km² e clasifícao no posto 13 dos países meirandes.^[22]

A xeografía do país está dominada polo Deserto de Arabia e polo semideserto con escasa vexetación (ver imaxe satélite da dereita). Trátase, de feito, de varios desertos simultáneos que inclúen ó Rub' al Khali ("Espazo Baleiro") na parte sur do país, o maior deserto continuo de area con 647.500km2.^[23][24] Non hai ningún río nin lago en todo o país, pero si numerosos uadis. As escasas terras fértiles atópanse nos depósitos aluviais dos uadis e dos oasis.^[23] O principal accidente xeográfico é a meseta central que se ergue abrutamente do Mar Vermello e descende gradualmente ata Nejd cara ao Golfo Pérsico. Na costa do Mar Vermello, hai unha estreita chaira costeira coñecida como Tihamah, paralela á cal hai un gran cantil. A provincia suroeste de Asir é montañosa, e nela está o Monte Sawda de 3.133m de altitude, o punto máis elevado do país.^[23]

 

Agás a provincia de Asir no suroeste, Arabia Saudita ten un clima árido con temperaturas extremadamente altas durante o día e unha aguda caída durante a noite. As temperaturas medias do verán roldan os 45 °C, pero poden chegar ós 54 °C. No inverno, a temperatura raramente baixa dos 0 °C. No verán e no outono a calor é moderada, con temperaturas medias de 29 °C. As precipitacións anuais son extremadamente baixas. A rexión de Asir difire do resto pola influencia dos monzóns do océano Índico, que adoitan producirse entre outubro e marzo. Unha media de 300mm de choivas caen durante este período, o cal se corresponde co 60% das precipitacións anuais.^[25]

A vida animal inclúe lobos, hienas, mangosta, babuínos, lebres, ratos do deserto e xerbos. Aniamis maiores como gacelas, oryx e leopardos eran relativamente numerosos ata a década de 1950, cando a caza con vehículos de motor reduciu a poboación destes animais case á desaparición. Entre as aves destacan os falcóns (que seon adestrados para a caza), aguias, voitres e gangas. Existen diversas especies de cobra, moitas delas velenosas, e moitas clases de lagartos. Tamén existe moita variedade de vida mariña no Golfo Pérsico. Entre os aniamis domesticados están camelos, ovellas, cabras, burros e galiñas. Como un reflexo das condicións desérticas do país, a vexetación de Arabia Saudita consiste en pequenas herbas e matas que requiren de pouca auga. Hai unhas poucas áreas de herba e árbores no sur de Asir.

Arabia Saudita está dividida en 13 provincias^[26] (manatiq idāriyya, – singular mintaqah idariyya). Á súa vez, as provincias están divididas en 118 gobernacións (en árabe: manatiq idāriyya, منطقةإدارية, ). Neste número inclúense as 13 capitais de provincia, que teñen un status diferente como concellos (amanah) gobernados por alcaldes (amin). As gobernacións están divididas en sub-gobernacións (marakiz, sing. markaz).

	No.	Provincia	Capital
Provincias de Arabia Saudita
	1	Al Jawf (ou Jouf)	Sakaka
	2	Fronteira do Norte	Arar
	3	Tabuk	cidade de Tabuk
	4	Ha'il	cidade de Ha'il
	5	Al Madinah	Medina
	6	Al Qasim	Buraidah
	7	Makkah	Mecca
	8	Al Riyadh	Riad
	9	Provincia Oriental	Dammam
	10	Al Bahah (ou Baha)	cidade de Al Bahah
	11	Asir	Abha
	12	Jizan	cidade de Jizan
	13	Najran	cidade de Najran

A economía de Arabia Saudita está baseada no petróleo; un 75% dos ingresos orzamentarios e un 90% das exportacións proveñen da industria do petróleo. É fortemente dependente da man de obra estanxeira, sendo o 80% dos seus empregados do sector privado non sauditas.^[27][28] Entre os retos da economía saudita están deter a regresión do PIB per cápita, mellorar a educación para preparar a mocidade como forza de traballo e ofrecerlles empregos, diversificar a economía, estimular o sector privado e o da construción, e eliminar a corrupción e a desigualdade.

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Arabia Saudita

• Long, David E. (2005). Culture and Customs of Saudi Arabia (en inglés). ISBN 978-0-313-32021-7. 
• Otto, Jan Michiel (2010). Sharia Incorporated: A Comparative Overview of the Legal Systems of Twelve Muslim Countries in Past and Present (en inglés). ISBN 978-90-8728-057-4. 
• Jones, John Paul (2007). If Olaya Street Could Talk: Saudi Arabia- The Heartland of Oil and Islam (en inglés). The Taza Press. ISBN 0-9790436-0-3. 
• Lippman, Thomas W. (2004). Inside the Mirage: America's Fragile Partnership with Saudi Arabia (en inglés). Westview. ISBN 0-8133-4052-7. 
• Mackey, Sandra (1987). The Saudis: Inside the Desert Kingdom (en inglés). Houghton Mifflin. ISBN 0-395-41165-3. 
• Simmons, Matthew R. (2005). Twilight in the Desert The Coming Saudi Oil Shock and the World Economy (en inglés). John Wiley & Sons. ISBN 0-471-73876-X. 
• Ménoret, Pascal (2005). The Saudi Enigma: A History (en inglés). Zed Books. ISBN 1-84277-605-3. 

• Informe do Departamento de Estado dos EEUU: casamento cos Sauditas (en inglés)
• Arabia Saudita Informe (en inglés)

    Conflito árabe-israelí    

Participantes	Persoeiros	Conflitos	Diplomacia / Propostas de paz
Primarios: Estados e autoridades:   Exipto   Iraq   Israel   Xordania   Líbano   Palestina/  Estado de Palestina   Arabia Saudita   Siria   Iemen Organizacións:   Liga Árabe   Partido Baaz Al-Fatah   Hamas   Consello Lexislativo Hesbulá FPLP PIJ OLP Antigos participantes: Exército da Guerra Santa Man Negra Haganah   Irgun Lehi Exército do Líbano do Sur   Mandato de Palestina Outros: Estados:   Canadá   Francia   Alemaña   Irán   Noruega   Rusia   Reino Unido   Estados Unidos Organizacións:   Unión Europea   ONU Antigas organizacións:   Unión Soviética   República Árabe Unida	Lester B. Pearson   Hosni Mubarak   Gamal Abdel Nasser   Anwar Sadat   Joschka Fischer   Mahmoud Ahmadinejad   Ali Khamenei   Mohammad Khatami   Ruhollah Khomeini   Faisal I de Iraq   Saddam Husayn   Ehud Barak   Menachem Begin   David Ben-Gurion   Moshe Dayan   Levi Eshkol   Golda Meir   Benjamin Netanyahu   Ehud Olmert   Shimon Peres   Yitzhak Rabin   Ariel Sharon   Chaim Weizmann   Abdullah II de Xordania   Hussein I de Xordania   Hassan Nasrallah   Fouad Siniora   Mona Juul   Johan Jørgen Holst   Terje Rød-Larsen   Mahmoud Abbas   Yasser Arafat   Salam Fayyad   Marwan Barghouti   Ismail Haniya   Amin al-Husayni   Khaled Mashal   Ahmed Yassin   Folke Bernadotte   Hafez al-Assad   Bashar al-Assad   Idi Amin   Arthur Balfour   Ernest Bevin   Madeleine Albright   Ralph Bunche   George W. Bush   Jimmy Carter   Bill Clinton   Henry Kissinger   Dennis Ross   Cyrus R. Vance	1920 Revoltas de Palestina 1921 Revoltas de Iafa 1929 Revoltas de Palestina 1936–1939 Gran Revolta Árabe 1947 Revoltas de Xerusalén 1948 Guerra árabe-israelí 1953 Operación Shoshana 1956 Guerra de Suez 1967 Guerra dos Seis Días 1968–1970 War of Attrition 1972 Masacre dos Xogos Olímpicos de Múnic 1972 Operación Cólera de Deus 1973 Operation Spring of Youth 1973 Guerra do Yom Kippur 1975–1990 Guerra civil libanesa 1976 Operación Entebbe 1978 Operación Lintani 1979 Revolución iraniana 1981 Operación Ópera 1982 Guerra do Líbano 1982–2000 Conflito do Líbano do Sur 1985 Operación Perna de Madeira 1987–1990 Primeira Intifada 1991 Guerra do Golfo 1993 Operación Contabilidade 1996 Operación Uvas da Ira 2000–2005 Intifada de Al-Aqsa 2002 Operación Defensive Shield 2004 Operación Arco da Vella 2004 Operación Días de Penitencia 2006 Conflito de Gaza e Israel 2006 Conflito do Líbano e Israel 2007 Batalla de Gaza 2008-2009 Operación chumbo fundido 2014 Operación Marxe Protectora Conflito israelí-palestino de 2023	Carta de Cambon Declaración de Balfour de 1917 Acordo Faiçal-Weizmann de 1919 Conferencia de San Remo de 1920 Libro Branco de Churchill de 1922 Libro Branco de 1939 Plan da ONU para a partición de Palestina de 1947 Declaración de independencia de Israel Resolución 194 da Asemblea Xeral da ONU de 1948 Acordos de armisticio de 1949 Carta Nacional Palestina de 1964 Resolución de Khartoum de 1967 Resolución 242 do Consello de Seguridade das Nacións Unidas Resolución 338 do Consello de Seguridade das Nacións Unidas Resolución 339 do Consello de Seguridade das Nacións Unidas Resolución 350 do Consello de Seguridade das Nacións Unidas Resolución 425 do Consello de Seguridade das Nacións Unidas Acordos de Camp David de 1978 Resolución 446 do Consello de Seguridade das Nacións Unidas Tratado de Paz exipcio-israelí de 1979 Resolución 452 do Consello de Seguridade das Nacións Unidas Resolución 478 do Consello de Seguridade das Nacións Unidas Resolución 497 do Consello de Seguridade das Nacións Unidas Acordos israelo-libaneses do 17 de maio de 1983 Conferencia de Madrid de 1991 Acordos de Oslo de 1993 Tratado de Paz xordano-israelí de 1994 Acordos de Wye River de 1998 Cume de Camp David de 2000 Cume de Taba de 2001 Iniciativa árabe de paz de 2002 Plan para a Paz de 2002 Resolución 1559 do Consello de Seguridade das Nacións Unidas Resolución 1583 do Consello de Seguridade das Nacións Unidas Cume de Sharm el-Sheikh Summit de 2005 Plan de retirada unilateral israelí Documento dos prisioneiros palestinos de 2006 Resolución 1701 do Consello de Seguridade das Nacións Unidas Resolución 67/19 da Asemblea Xeral das Nacións Unidas