An Araib Shádach

An Araib Shádach
المملكة العربية السعودية (ar) السعودية (ar) Kerajaan Arab Saudi (ms) Arab Saudi (ms) Kingdom of Saudi Arabia (en) Saudi Arabia (en)
Bratach Armas
Aintiún	Amhrán náisiúnta na hAraibe Sádaí
Mana	«Shahada»
Siombail oifigiúil	Falco
Ainmnithe in ómós	Saud I
Suíomh
23° 43′ 00″ N, 44° 07′ 00″ E / 23.71667°N,44.11667°E / 23.71667; 44.11667
Príomhchathair	Riyadh
Daonra
Iomlán	33,000,000 (2018)
• Dlús	14.67 hab./km²
Líon na dteaghlach	4,643,151 (2010)
Teanga oifigiúil	an Araibis
Reiligiún	Ioslam
Tíreolaíocht
Cuid de	an Meánoirthear Iarthar na hÁise stáit Arabacha de chuid Mhurascaill na Peirse
Achar dromchla	2,250,000 km²
Suite i nó in aice le limistéar uisce	Murascaill na Peirse, an Mhuir Rua agus Gulf of Aqaba (en)
Pointe is airde	Jabal Sawda (en) (3,015 m)
Pointe is ísle	an Mhuir Rua (0 m)
Ar theorainn le	an Iordáin Óman Poblacht Éimin an Iaráic an Éigipt Aontas na nÉimíríochtaí Arabacha Catar Bairéin Cuáit an Iaráin
Sonraí stairiúla
Leanann sé/sí	Ríocht Nejd agus Hejaz
Bunaitheoir(í)	Bunaitheoirí na hAraibe Sádaí
Cruthú	622:  Stát ceannasach Rashidun Caliphate (en) 1447:  Tír stairiúil ↔ Hereditary monarchy (en) Éimíríocht Diriyah 1727:  Ríshliocht ↔ Teaghlach Saud
Eachtra thábhachtach	First Saudi State (en) (1745) Second Saudi State (en) (1818) Third Saudi State (en) (1902)
Saoire phoiblí	Eid al-Fitr (1 Shawwal (en) ) Eid al-Adha (10 Dhu al-Hijjah (en) ) Saudi National Day (en) (23 Meán Fómhair)
Eagraíocht pholaitiúil
Córas rialtais	monarcacht absalóideach, dialathas agus monarcacht
Comhlacht feidhmiúcháin	Council of Ministers of Saudi Arabia (en)
Comhlacht reachtach	Príomh-Aire na hAraibe Sádaí
• Príomh-Aire na hAraibe Sádaí	Salman bin Abdulaziz Al Saud (2015–)
Údarás breithiúnach is airde	Supreme Judicial Council of Saudi Arabia (en)
Eacnamaíocht
OTI ainmniúil	868,585,871,465 $ (2021)
Airgeadra	riyal na hAraibe Sádaí
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama	UTC+03:00 Asia/Riyadh (en)
Fearann Idirlín barrleibhéil	.sa agus AlSaudiah
Glaochód	+966
Uimhir theileafóin éigeandála	112, 911, 999 agus 911
Cód tíre	SA
Eile
Suíomh gréasáin	saudi.gov.sa

Is tír sa Mheánoirthear í an Araib Shádach, an tír is mó sa réigiún sin. Is ríocht í, agus tír naofa í in Ioslam.

Bhí tuairim is 32 milliún duine ina gcónaí sa tír sa bhliain 2022. De réir Daonáireamh 2022, bhí thart ar 14 milliún neamhnáisiúnach ina gcónaí sa tír, nó 44% den daonra iomlán.^[1]

Is í Riyadh an phríomhchathair agus an chathair is mó.

Bhunaigh Muhammad ibn Abd al-Wahhab an ghluaiseacht Wahhabachas sa 18ú haois.

Ar an 8 Eanáir 1926, d'éirigh Ibn Saud,^[2][3] Sultán de chuid Nejd, ina rí ar Ríocht Hejaz .^[4]

Ar an 20 Bealtaine 1927, síníodh an conradh Jeddah, agus d'aithin an Ríocht Aontaithe an Rí Ibn Saud agus na ríochtaí Hejaz and Nejd.

D'oscail an t-aitheantas seo an bealach chuig Ríocht na hAraibe Sádaí a chruthú. Fograíodh neamspleáchas na hAraibe Sádaí ar an 23 Meán Fómhair 1932.^[5]

Ba é Ibn Saud rí na hAraibe Sádaí go dtí lá a bháis in 1953.

Ba é Abdullah bin Abdulaziz al-Saud rí na hAraibe Sádaí ó 1 Lúnasa 2005 go dtí a bhás, ar 22 Eanáir 2015 (bhí sé nócha bliain d’aois ag an am sin).^[6]

Is é a dheartháir óg, Salman bin Abdulaziz Al Saud a chomharba, agus ina rí ar an tír ó 2015.^[7] Ach 'sé Mohammed bin Salman (a rugadh ar 31 Lúnasa 1985) i gceannas ar an tír i ndáiríre.

Díolann Ríocht na hAraibe Sádaí níos mó ola ná aon tír eile.^[8]

• Céasadh; ‘The forever prisoner’: Abu Zubaydah’s drawings expose the US’s depraved torture policy