Armiñon

Armiñon
Araba, Euskal Herria
Administrazioa
Estatua	Espainia
Erkidegoa	Euskal Autonomia Erkidegoa
Lurraldea	Araba
Eskualdea	Añana
Izen ofiziala	Armiñón
Alkatea	Juan Muñoz Bartolome (Euzko Alderdi Jeltzalea)
Posta kodea	01220
INE kodea	01006
Herritarra	armiñondar[1]
Kokapena
Koordenatuak	42°43′21″N 2°52′20″W / 42.7226°N 2.8722°W / 42.7226; -2.8722
Azalera	10,6 km²
Garaiera	467 metro
Distantzia	24 km Gasteiza
Demografia
Biztanleria	232 (2023) −3 (2022)
108 (%46,6)   (%51,3) 119
Dentsitatea	21,79 bizt/km²
Hazkundea (2003-2013)[2]	% 39,41
Zahartze tasa[2]	% 15,61
Ugalkortasun tasa[2]	‰ 51,72
Ekonomia
Jarduera tasa[2]	% 90 (2011)
Genero desoreka[2]	% 7,08 (2011)
Langabezia erregistratua[2]	% 8,44 (2013)
Euskara
Euskaldunak[2]	% 8,57 (2010)
Kaleko erabilera [3]	%  (2016)
Etxeko erabilera[4]	% 5.24 (2016)
Datu gehigarriak
Webgunea	http://arminon.eus/

Armiñon^{[1][oh 1]} Arabako hego-mendebaldeko udalerri bat da, Añanako kuadrillakoa. Gasteizko hirigunetik 24 bat kilometro mendebaldera dago, eta Miranda Ebrotik 5 kilometro inguru ekialdera. N-1 errepidearen ertzean dago, Miranda eta Argantzon artean.

Izen bereko herria, Zadorra ibaiaren ertzean dena, udalerriko herriburua da.

Aramingon izenarekin azaltzen zen Erdi Aroko Donemiliagako goldean (XI. mendekoa).^[5]

• Iparraldean: Trebiñu
• Ekialdean: Trebiñu
• Hegoaldean: Berantevilla
• Mendebaldean: Erriberabeitia

XI. mendean Trebiñuko konderriaren barruan zegoen Armiñon udalerria. 1403an Arabaren zati izatera iragan zen.^[6]

Armiñongo udalerria hiru herriz osatua dago:

• Armiñón (udalerriko herriburua): 106 biztanle (2019)
• Estavillo : 119 biztanle. (2019)
• Lacorzana : 2 biztanle. (2019)

Udalerri hau osatzen duten hiru herrien artean, zaharrena Estavillo da, antza. Armiñon, hasieran, herri horri lotuta egon zen, baina denborarekin kontzeju bereizia eratu zuen.

Armiñongo biztanleria

Hauek izan dira Armiñongo azken alkateak:

^a Alkateak ez zuen legegintzaldia bukatu.

• Maiatzaren 15ean, San Isidro.
• Irailaren 25ean San Formerioren erromeria ospatzen da, Trebiñuko zaindaria. San Formerioren baseliza Pangua herrian dago.

Armiñoneko biztanleen artean %35,7a euskalduna zen 2016an

• Armiñongo San Andres eliza, XVII. mendekoa.
• Armiñongo zubi zaharra, jatorriz erromanikoa. 1339ko agirietan jada ageri da.^[14]
• Lacorzanako dorrea, XVI. mendearen hasieran Lacorzanan eraikia.
• Lacorzanako urmaela, galtzeko arriskuan diren zenbait anfibio espezieren babesleku.^[15]

• Gaspar Montoia Zarate (??-1763), elizgizona.^[16]
• Avelino Fernández de Quincoces (1961-), politikaria eta Alaves futbol-taldeko lehendakari ohia.

• 
  Armiñongo San Andres eliza.
• 
  San Andres elizaren apirikua, XVII. mendekoa.
• 
  Lacorzanako dorrea.
• 
  Terango Markesaren jauregia.

1. ↑ Euskaltzaindiak, euskara baturako, Armiñon izena arautu du, ohar honekin: «Euskal testuetan azentu grafikorik gabeko forma erabiliko da».^[1]

• Araba
• Arabako udalerrien zerrenda
• Añanako Kuadrilla

Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Araba

• Armiñongo Udalaren webgunea.
• (Gaztelaniaz) «Armiñon», Auñamendi Eusko Entziklopedia.
• Armiñon, Eusko Jaurlaritzaren euskadi.net webgunean.