Kaunti ya Kiambu

Kuhusu mji, soma Kiambu

Kaunti ya Kiambu
Kaunti
Bonde la Ufa katika barabara kuu ya Nairobi-Nakuru, Lari
Bendera
Kiambu County in Kenya.svg Kaunti ya Kiambu katika Kenya
Nchi	Kenya
Ilianzishwa	Machi 4th 2013
Ilitanguliwa na	Mkoa wa Kati
Makao Makuu	Kiambu
Gavana	Ferdinand Waititu
Naibu wa Gavana	Dkt. James Nyoro
Seneta	Kimani Wamatangi
Mbunge Mwanamke(Bunge la Taifa)	Gathoni wa Muchomba
Bunge la Kaunti	Bunge la Kaunti ya Kiambu
Spika	Stephen Ndichu[1]
Wawakilishi wa Bunge la Kaunti waliochaguliwa	60[2]
Maeneo bunge/Kaunti ndogo	12
Eneo	km2 2 538.6 (sq mi 980.2)
Idadi ya watu	2,417,735
Wiani wa idadi ya watu	952
Kanda muda	Saa za Afrika Mashariki (UTC+3)
Tovuti	kiambu.go.ke

Kaunti ya Kiambu ni mojawapo ya kaunti za Kenya zilizopo baada ya katiba mpya ya Jamhuri ya Kenya kupatikana mwaka 2010.

Ilikuwa mojawapo ya wilaya za Kenya katika Mkoa wa Kati baada ya nchi kupata uhuru.

Wakati wa sensa ya mwaka 2019 wakazi walikuwa 2,417,735 katika eneo la km2 2,538.6, msongamano ukiwa hivyo wa watu 952 kwa kilometa mraba^[3].

Kupakana na Nairobi kumeifanya iwe na idadi ya wakazi wengi mijini, kwa sababu ya maendeleo katika sekta ya mali yasiyohamishika. Sekta za viwanda na ukulima pia zimechangia kukuza kaunti hii kiuchumi.

Makao makuu ya kaunti hii ni mji wa Kiambu. Hata hivyo, utendaji wa kaunti hutekeleza majukumu yake kutoka Thika, ambayo wilaya yake imemezwa tena na Kiambu (2010).

Kaunti hii imepakana na kaunti za Nairobi (kusini), Machakos (mashariki), Nakuru (magharibi), Nyandarua (kaskazini magharibi) na Murang'a (kaskazini).

Topografia ya kaunti ina nyanda za juu na nyanda za kati.

1. Nyanda za juu kabisa zinapatikana katika kata ndogo ya Lari, ambazo ni kuenea kwa Safu za Nyandarua. Sehemu hiyo huwa na vilima vikali na ni chanzo cha maji.
2. Nyanda za juu wastani ziko katika Limuru na sehemu za Gatundu Kusini, Gatundu Kaskazini, Githunguri na Kabete. Sehemu hizo zina vilima na tambarare zilizoinuka.
3. Nyanda za kati hupatikana katika Juja, Thika na Ruiru. Sehemu hizo huwa kavu kidogo kuliko sehemu zingine za kaunti^[4].

Kaunti ina vyanzo kadhaa vya maji.

• Chanzo cha maji cha Nairobi ni chanzo cha Mto Nairobi, Mto Gitaru, Mto Gitahuru, Mto Karura, Mto Ruirwaka, na Mto Gatharaini.
• Chanzo kingine ni chanzo cha Mto Kamiti na Mto Ruiru ambacho huwa na Mto Riara, Mto Kiu, Mto Makuyu, Mto Bathi, Mto Gatamaiyu na Mto Komothai.
• Chanzo cha maji cha tambarare za Aberdare ni chanzo cha Mto Thiririka na Mto Ndarugu.
• Chanzo cha nne ni chanzo cha Mto Chania na matawimto yake: Mto Thika na Mto Kariminu, inayotoka Mlima Kinangop. Mito hii ni matawimto ya Mto Athi.^[4]

Kiambu hupata misimu miwili ya mvua: Machi hadi Mei na Septemba hadi Disemba. Miezi kati ya Juni hadi Agosti huwa msimu wa baridi kali. Halijoto hutegemea na eneo. Maeneo ya nyanda za juu hupata baridi zaidi. Kata ndogo za Lari na Limuru na sehemu za magharibi za Gatundu Kusini, Gatundu Kaskazini na Githunguri hupata ukungu mzito na baridi ifikayo 7°c^[4].

Gavana, sasa Ferdinand Waititu, ndiye mkuu wa kaunti na serikali. Yeye huchaguliwa kwa muhula wa miaka mitano katika uchaguzi mkuu. Ana nguvu za utendaji na za kuteua wanakamati wa Kamati ya Utendaji ya Kaunti baada ya kuidhinishwa na Bunge la Kaunti. Hata ingawa mji mkuu wa kaunti uko Kiambu, utendaji wa serikali uko mji wa Thika.

Bunge la Kaunti ya Kiambu ni la chumba kimoja. Lina wajumbe 60 waliochaguliwa kutoka wadi sitini za kaunti na wajumbe 27 walioteuliwa^[5]. Kila mjumbe anashikilia hatamu ya miaka mitano, inayofanywa upya katika uchaguzi mkuu. Spika wa bunge na naibu wake huchaguliwa na wajumbe. Bunge la Kiambu liko katika mji wa Kiambu.

Kuna Mahakama Kuu ya Kiambu iliyoanzishwa tarehe 20 Juni 2016. Ina jaji mmoja.^[6]

Kamishna wa kaunti huteuliwa na Rais wa Kenya. Yeye ni mwakilishi wa rais kusaidia mambo ya utawala wa serikali ya kitaifa.

Kaunti imegawanywa katika maeneo bunge yafuatayo^[7]:

• Gatundu North 109,870
• Gatundu South 122,103
• Githunguri 165,232
• Juja 300,948
• Kabete 199,653
• Kiambaa 236,400
• Kiambu 145,903
• Kikuyu 187,122
• Lari 135,303
• Limuru 159,314
• Ruiru 371,111
• Thika East 38,956
• Thika West 245,820

• Orodha ya mito ya kaunti ya Kiambu
• Wilaya ya Kiambu
• Wilaya ya Thika

Makala hii kuhusu maeneo ya Kenya bado ni mbegu. Je unajua kitu kuhusu Kaunti ya Kiambu kama historia yake, biashara, taasisi zilizopo, watu au utamaduni? Labda unaona habari katika wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.