Operacija Röslein
Operacija Ružica (njem. Röslein, izgovor: Rezlajn) je bila vojna operacija Vermahta, uz podršku ustaša i četnika, protiv partizana u oblasti istočne Bosne. Vođena je sredinom jula 1944. godine.
Operacija "Röslein" u istočnoj Bosni je vođena istodobno kad i operacija Draufgenger u Crnoj Gori. Obe su vođena radi sprečavanja prodora NOVJ u Srbiju.
Nemci su u ovoj operaciji angažovali delove 7. SS i 13. SS-divizije i četnike, s ciljem da se spreči prodor jedinica NOVJ iz istočne Bosne u Srbiju.[1]
Za operaciju »Rezlajn«, koja se izvodila pod komandom 5. SS korpusa, okupator je obrazovao tri borbene grupe: »Jug« - u sastavu dva bataljona 7. SS i jedan bataljon 13. SS divizije, koja je napadala od Sokoca ka Vlasenici; »Istok« - 2. i 3. bataljon 28. puka 13. SS divizije, koja je dejstvovala na pravcu Zvornik-Šekovići; i »Sjever« — 1. i 3. bataljon 27. puka 13. SS divizije, koja je nastupala iz doline Spreče ka Prnjavoru i Živinicama. Svakoj od tih borbenih grupa bile su pridodate kvislinške snage (ustaše, domobrani, četnici i zeleni kadar) iz rejona iz kojih su one krenule u napad.[2]
15. 7. 1944. godine započeta su dejstva sa dve borbene grupe u operaciji »Rezlajn«. Sa severa su dejstvovala tri bataljona a sa juga jedan bataljon 7. SS-brdske divizije.[3] Čim je počela operacija, štab 3. korpusa NOVJ je nastojao da koordiniranim dejstvima svojih divizija i jedinica 12. korpusa, koji mu je operativno bio potčinjen, zaustavi neprijateljev prodor u Birač i potisne osovinske snage koje su upale u dolinu Drinjače.[2]
18. jula je počela nemačka akcija na prostoru Kladanj — Vlasenica — Sokolac protiv jedinica 3. korpusa NOVJ. 20. jula u Birač su prodrli 2. i 3. bataljon 28. puka 13. SS divizije, ojačani sa 2.000 do 3.000 četnika (Majevičkog korpusa) i oko 1.500 zelenokadrovaca iz doline Spreče.[2]
Od 20. do 22. jula 1944. godine vođen je boj na Bačkovcu, koji spada među uspješnije borbe jedinica NOVJ u istočnoj Bosni protiv 13. SS divizije. Uspjeh je postignut prvenstveno zbog ostvarenog iznenađenja. Dobro je iskorišćeno šumom i drugim rastinjem pokriveno zemljište, pa su bataljoni 16. muslimanske brigade izišli pred okupatora a da ih nije primjetio. Na Stolici i Bačkovcu okupator je imao jedan ojačani bataljon, 600 do 1.000 vojnika. Napadalo gaje osam četa 16. muslimanske brigade, u kojima nije bilo više od 250 do 300 boraca. Kasniji napadi - pred svanuće 21. i uveče 21/22. jula - iako je u njima izjednačen brojni odnos snaga, nisu dali veće rezultate. Prema partizanskim procenama, 13. SS divizija je u toku bitke pretrpela gubitke od oko 200 mrtvih i ranjenih, najviše prvog dana napada.[2]
