GAZ Tigr

GAZ Tigr

GAZ "Tigr" w wersji WPK-233136
Producent	Arzamaska Fabryka Maszyn
Zaprezentowany	2005
Okres produkcji	2005–
Miejsce produkcji	Arzamas
Dane techniczne
Silniki	Cummins B-205 lub JaMZ-5347-10
Napęd	4x4
Długość	5600–5700 mm[1]
Szerokość	2200–2400 mm[1]
Wysokość	2300–2500 mm[1]
Rozstaw osi	3300 mm[1]
Masa własna	6600–7200 kg (AMN 233114/STS 233014)[1]
Zbiornik paliwa	2 х 70 l
Liczba miejsc	6–9[1]
Ładowność	1200 kg[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

GAZ-2330/2331 Tigr (ros. ГАЗ Тигр) – rodzina rosyjskich wojskowych i policyjnych wielozadaniowych opancerzonych samochodów terenowych o podwyższonych właściwościach jezdnych. Produkowany jest on w Arzamaskiej Fabryce Maszyn (AMZ).

U podłoża powstania pojazdu leżało zainteresowanie ze strony firmy Bin Jabr Group Ltd ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich współpracą z rosyjskimi zakładami samochodowymi GAZ, w celu skonstruowania lekkiego wielozadaniowego pojazdu wysokiej mobilności. W założeniu, pojazd miał być produkowany przez Bin Jabr Group dla armii ZEA i innych odbiorców z Bliskiego Wschodu^[2]. Współpraca rozpoczęła się w 1998 roku i utworzono w tym celu spółkę-córkę GAZ – ZAO PKT. Głównym konstruktorem był Aleksandr Masjagin^[2]. W projekcie wykorzystano elementy układu jezdnego pojazdów BTR-80 i GAZ-39371 Wodnik^[2]. Prototyp zbudowano w 2000 roku. Pojazd otrzymał oznaczenie fabryczne GAZ-2975 i międzynarodową nazwę handlową Tiger, a w tłumaczeniu arabskim Nimr. Trzy prototypy w różnych wersjach zaprezentowano na targach zbrojeniowych IDEX-2001 w ZEA. Stosunki między oboma partnerami uległy jednak potem gwałtownemu zerwaniu; Bin Jabr Group zatrzymała po targach prototypy i dokumentację, a dalszy rozwój pojazdu Nimr prowadziła we współpracy z Renault Truck Defense^[2].

Mimo niepowodzenia w kooperacji zagranicznej, GAZ zdecydował rozwijać dalej pojazd samemu^[2]. W 2002 roku przedstawiono rosyjskie prototypy, w wersjach: opancerzonej GAZ-29751 i nieopancerzonej GAZ-233001^[3]. W latach 2002–2003 prototypy eksploatowano próbnie przez OMON w Moskwie^[3]. Dalszy rozwój samochodów opancerzonych prowadzony był pod oznaczeniami serii GAZ-2330 i GAZ-2331, uzupełnianymi przez dalsze cyfry zgodnie z rosyjskim cywilnym systemem oznaczeń samochodów.

14 czerwca 2006 r. samochody opancerzone SPM-1 GAZ-233034 i SPM-2 GAZ-233036 zostały przyjęte na wyposażenie struktur Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Federacji Rosyjskiej i rozpoczęto ich produkcję w zakładach AMZ w Arzamasie (skrót SPM pochodził od spiecialnaja policejska maszyna – specjalny samochód policyjny)^[3]. Pancerne nadwozia i ramy produkowane są przez Zawod Korpusow w Wyksie^[3]. Po ukończeniu prób państwowych i dopracowaniu konstrukcji, 6 marca 2007 r. pojazd w wersji STS (specjalny pojazd transportowy) GAZ-233014 został przyjęty na uzbrojenie sił zbrojnych Rosji^[3].

W 2010 roku opracowano wersję rozwojową AMN GAZ-233114 Tigr-M, napędzaną rosyjskim silnikiem JaMZ-5347-10 o mocy 158 kW (215 KM) zamiast zachodniego Cummins B205 o mocy 151 kW (205 KM)^[4]. Większe wymiary silnika wymusiły podwyższenie maski w części środkowej^[4]. W 2013 roku zaprezentowano wariant uzbrojony w zdalnie sterowane stanowisko Arbalet-DM, uzbrojone w jedną z broni: wkm 12,7 mm Kord, km 7,62 mm PKMT, granatnik automatyczny 30 mm AGS-30 lub 40 mm AGS-40, wprowadzony do służby w 2016 roku^[4].

Opracowano następnie różne dalsze wersje specjalistyczne pojazdu. W grudniu 2014 przyjęto na uzbrojenie pojazd dla jednostek specjalnych ASN 233115 Tigr-M SpN, przewożący 6 osób, z obrotnicą dla uzbrojenia na dachu, wyrzutniami granatów dymnych Tucza i stelażami transportowymi dla uzbrojenia^[4]. Wersja ABSz 233116 została przystosowana jako nośnik systemów uzbrojenia, jak kompleksu rakietowego Kornet-D1^[4].

• 
  SPM-2 GAZ-233036 jednostek OMON
• 
  AMN 233114 ze stanowiskiem uzbrojenia Arbalet-DM
• 
  ASN 233115 SpN
• 
  ABSz 233116 jako samobieżna wyrzutnia pocisków Kornet-D1
• 
  Nowa wersja GAZ Tigr podczas wystawy „Armiya 2020”

Samochód przewidziany do przewozu 1500 kg ładunków oraz 4-osobowej załogi (trzydrzwiowa wersja samochodu może przewieźć od 6–9 osób i 1200 kg ładunku – dot. to wersji policyjnej i wojskowej). Przedział ładunkowy wyposażono jeszcze w siedzenia mogące pomieścić od 2–4 osób.

Samochód w wersji podstawowej wyposażono w: kierownicę ze wspomaganiem hydraulicznym, drążki skrętne (niezależne dla każdego z kół) ze stabilizacją hydrauliczną, układ centralnego pompowania kół, podgrzewacz silnika, holownik. Jako wyposażenie dodatkowe dostępne są: klimatyzacja, system audio, ABS.

Blokadę dyferencjału uruchamia się poprzez naciśnięcie przycisku na desce rozdzielczej, a obniżenie wysokości zawieszenia reguluje się specjalnym drążkiem.

Opancerzenie korpusu pojazdu zostało wykonane ze specjalnej stali pancernej o grubości od 5–7 mm. Tak opancerzony wariant samochodu jest cięższy o około 700 kg od wersji podstawowej. 6-cylindrowy silnik Cummins z turbosprężarką (205 KM).

Cena cywilnej wersji samochody waha się od 100 do 120 tys. dolarów w zależności od wersji wyposażenia i modyfikacji.

Inne wersje samochodu:

• GAZ-2330 Tigr
• GAZ-23304 Tigr
• GAZ-233001 Tigr
• GAZ-233003 Tigr
• GAZ-233001 Tigr

W 2017 roku w jednostkach podległych MSW Federacji Rosyjskiej eksploatowano ok. 350 pojazdów rodziny GAZ-2330, a w wojsku ok. 450^[3]. Pojazdy ze stanowiskiem uzbrojenia Arbalet-DM dostarczano od 2016 roku^[4].

Samochody te przed 2013 rokiem były eksportowane do Armenii, Urugwaju (GAZ-233114 Tigr-M), Gwinei (GAZ-233036) i Republiki Konga (GAZ-233036)^[6].

Pięć samochodów dostarczono w 2008 roku do Chin, a następnie podjęto tam produkcję licencyjną jako YJ2080 dla milicji, która do 2010 roku otrzymała 110 pojazdów^[6].

• Michał Buslik. Dekada Tigra. „Nowa Technika Wojskowa”. 4/2017, kwiecień 2017. Magnum-X. ISSN 1230-1655.