zon

vervoeging van
	zonnen

vervoeging van
	zinnen

Nederlands

Uitspraak

Geluid: zon (hulp, bestand)
IPA: / zɔn / (1 lettergreep)

Woordafbreking

zon

Woordherkomst en -opbouw

erfwoord, in de betekenis van ‘lichtend hemellichaam’ aangetroffen vanaf 901 ^[1]

afkomstig van ^[2]:

Middelnederlands: sonne

Oudnederlands: sunna

Germaans: *sunnōn

Indo-Europees: *sóh₂wl̥

Verwant in Germaans:

West: Engels: sun (Angelsaksisch: sunne), Duits: Sonne, (Oudhoogduits: sunna), Fries: sinne (Oudfries: sunne)

Noord: Oudnoords: sunna, IJslands/Faeröers: sunna

Oost: Gotisch: sunno

Zelfstandig naamwoord

de zon v / m

(astronomie) de ster waar de planeet aarde omheen draait, hemellichaam dat o.a. de aarde het daglicht schenkt
- Als de zon schijnt, gaan veel mensen graag naar buiten.
▸ Zo zag ik erg op tegen onbekende gevaren op de trail zoals ratelslangen, beren, steile bergen, felle zon en hoge temperaturen in de woestijn.^[3]

Hyponiemen

Afgeleide begrippen

Verwante begrippen

ster, maan, Mercurius, Venus, aarde, Mars, Jupiter, Saturnus, Uranus, Neptunus, Pluto, Antares, Aldebaran, Arctures, Castor, Pollus, Sirius

Uitdrukkingen en gezegden

Achter de wolken schijnt de zon

alle nare dingen zijn tijdelijk en daarna wordt het beter

Alleen de zon gaat voor niets op

voor welvaart moet gewerkt worden, niks is gratis

Als sneeuw voor de zon verdwijnen

ergens niets van over blijven

De zon niet in het water kunnen zien schijnen

jaloers zijn, iets niet kunnen verdragen

er is niets nieuws onder de zon

de geschiedenis herhaalt zich steeds weer

• Die demarcatielijn kwam precies overeen met de lijn die de officieren scheidde van de manschappen. Niets nieuws onder de zon, zei Albert bij zichzelf. ^[4]

voor niets gaat de zon op

voor alle andere dingen moet je betalen

Al geruime tijd staat u in ons bestand aangemerkt als fase 4. Economisch gezien zet u geen zoden aan de dijk. Aangezien voor niks de zon nog niet opgaat, zal u uw gelanterfant spoedig moeten opgeven. Uitzendbureau Klaar over Werk ziet u van harte tegemoet voor de begeleiding van uw passiviteitsfase naar een ik-ga-er-voor-mentaliteit. Er is genoeg werk te doen. ^[5]

het zonnetje in huis zijn

een opgewekt persoon zijn

Wie boter op zijn hoofd heeft moet niet in de zon gaan lopen

als je zelf iets gedaan hebt wat verkeerd is, moet je een ander niet van beschuldigen als die hetzelfde gedaan heeft

Vertalingen

1. de ster waar de planeet aarde omheen draait, hemellichaam dat de aarde overdag verlicht

!Xóõ: ǁʻân ^(nmn)
Afrikaans: son ^(af)
Angelsaksisch: sunne ^(ang) v
Arabisch: شَمْس ^(ar), شمس ^(ar)
Armeens: արև ^(hy)
Azeri: günəş ^(az)
Bengaals: সূর্য ^(bn)
Bulgaars: слънце ^(bg) o
Catalaans: sol ^(ca) m
Chinees:
Kantonees: 太陽 ^(yue), 太阳 ^(yue), 日頭 ^(yue), 日头 ^(yue)

Mandarijn: 太陽 ^(cmn), 太阳 ^(cmn), 日 ^(cmn)

Minnan: 日頭 ^(zh-min-nan)
Cornisch: howl ^(kw) m
Duits: Sonne ^(de) v
Egyptisch: rˁ m
Engels: sun ^(en)
Erzja: чи
Esperanto: suno ^(eo)
Estisch: päike ^(et)
Etruskisch: usil
Faeröers: sól ^(fo) v
Fins: aurinko ^(fi)
Frans: soleil ^(fr) m
Fries: sinne ^(fy) g
Georgisch: მზე ^(ka)
Grieks: ήλιος ^(el) m (ilios)
Gujarati: સૂર્ય ^(gu)
Hawaïaans: la
Haïtiaans Creools: solèy
Hebreeuws: שמש ^(he) v, חמה ^(he) v
Hindi: सूर्य ^(hi) m, आदित्य ^(hi), सूरज ^(hi) m, ख़्वुरशेद ^(hi) m, रवि ^(hi) m
Hongaars: nap ^(hu)
Hopi: taawa
Iers: grian ^(ga) v
Oudiers: grían v
IJslands: sól ^(is) v, sunna ^(is) v
Indonesisch: matahari ^(id)
Italiaans: sole ^(it) m
Japans: 太陽 ^(ja)
Javaans: Serngenge ^(jv) v
Jiddisch: זון ^(yi) v
Kannada: ಸೂರ್ಯ ^(kn)
Karatsjai-Balkarisch: кюн
Kazachs: күн ^(kk)
Khmer: ថ្ងៃ ^(km)
Kirgizisch: күн ^(ky)
Kituba: mwini
Koreaans: 해 ^(ko), 태양 ^(ko), 일 ^(ko)
Kroatisch: sunce ^(hr) o
Laotiaans: ຕາເວັນ ^(lo)
Latijn: sol ^(la) m

Lets: saule ^(lv) v
Litouws: saulė ^(lt) v
Luxemburgs: Sonn ^(lb) v
Macedonisch: сонце ^(mk) o
Malayalam: സൂര്യന്‍ ^(ml)
Maleis: matahari ^(ms), mentari ^(ms), suria ^(ms)
Manx: grian ^(gv) v
Maori: rā ^(mi)
Mongools: нар ^(mn), нар ^(mn)
Navajo: shá, jóhonaaʼéí
Nedersaksisch: Sünn ^(nds)
Noors: sol ^(no) m v
Nynorsk: sol ⁽ⁿⁿ⁾ v
O'odham: tash
Occitaans: solelh ^(oc) m
Oeigoers: قۇياش‎ ^(ug) (niet officieel: quyash ^(ug))
Oekraïens: сонце ^(uk)
Oezbeeks: quyosh ^(uz) (niet officieel: қуёш‎ ^(uz)), oftob ^(uz) (niet officieel: офтоб ^(uz))
Ojibwe: giizis
Ossetisch: хур
Oudgrieks: ἥλιος m
Perzisch: خورشيد ^(fa)
Pools: słońce ^(pl) o
Portugees: sol ^(pt) m
Quechua: inti ^(qu)
Roemeens: soare ^(ro) m
Russisch: солнце ^(ru) o
Schots-Gaelisch: grian ^(gd) v
Siciliaans: suli ^(scn)
Singalees: ඉර ^(si)
klassiek Syrisch: ܫܡܫܐ m
Sloveens: sonce ^(sl)
Slowaaks: slnko ^(sk) o
Spaans: sol ^(es) m
Swahili: jua ^(sw)
Tadzjieks: офтоб ^(tg)
Tagalog: araw ^(tl)
Tamil: சூரியன் ^(ta)
Tataars: кояш ^(tt) (niet officieel: koyaş ^(tt))
Telugu: సూర్యుడు ^(te)
Thai: ดวงอาทิตย์ ^(th), พระอาทิตย์ ^(th)
Tibetaans: ཉི་མ། ^(bo)
Turkmeens: gün ^(tk), гүн ^(tk)
Turks: güneş ^(tr)
Twi: ɛwia ^(tw)
Oedmoerts: шунды
Urdu: سوریہ ^(ur) m, سورج ^(ur) m, خورشید ^(ur) m, روی ^(ur) m
Vietnamees: mặt trời ^(vi), dương ^(vi)
Volapük: sol ^(vo)
Welsh: haul ^(cy) m, huan ^(cy) m
Wit-Russisch: сонца ^(be)
Zweeds: sol ^(sv)

Werkwoord

zon

enkelvoud verleden tijd van zinnen
- Ik zon.
- Jij zon.
- Hij, zij, het zon.

Verwante begrippen

zinde

Werkwoord

zon

eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van zonnen
- Ik zon.
gebiedende wijs van zonnen
- Zon!
(bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van zonnen
- Zon je?

Werkwoord

vervoeging van
zinnen

zon

onpersoonlijke verleden tijd van zinnen

Verwante begrippen

zinde

Gangbaarheid

Het woord zon staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "zon" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.^[6]

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

↑ "zon" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
↑ zon op website: Etymologiebank.nl
↑
Tim Voors
“Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers
↑
Lemaitre, Pierre
Tot ziens daarboven 2014 ISBN 9789401601931 pagina 12
↑
Sandes, David
De wondermethode 2006 ISBN 9044509543 pagina 12
↑ Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

[p{{{1}}}-1] "zon" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3

[qzon-2] zon op website: Etymologiebank.nl

[Alleen,_De_Pacific_Crest_Trail_te_voet_van_Mexico_naar_Canada-3] 
Tim Voors
“Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers

[4] 
Lemaitre, Pierre
Tot ziens daarboven 2014 ISBN 9789401601931 pagina 12

[5] 
Sandes, David
De wondermethode 2006 ISBN 9044509543 pagina 12

[6] Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]