Vikipediyada quyosh haqida maʼlumotlar bor:

qu-yosh

• Ovoz

  (fayl)

QUYOSH 'oʻz atrofida aylanuvchi hamma osmon jismlariga yorugʻlik va issiqlik taratadigan planeta¹. Bulut tarqab, q u yo sh nurlari taralsa, kishining koʻngli yorishadi. Qadimgi turkiy tilda 'jazirama', ' eng issiq harorat' maʼnosini anglatgan bu ot asli quyash tarzida talaffuz qilingan (Devon, III, 187; DS,

464): keyinchalik oʻzbek tilida a unlisi â unlisiga al — mashgan: quyash > quyâsh. Bu soʻzning planeta nomi si — fatida ishlatilishi maʼno taraqqiyoti natijasida qa-dimgi turkiy tildayoq yuzaga kelgan (Devon, II, 390): 'eng issiq harorat' — 'issiqlik taratuvchi samoviy jism'.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

1 (astronomiyaga oid termin sifatida bosh harf bilan) Quyosh siste-masiga oid markaziy jism — oʻzidagi ter-moyadroviy reaksiyalar hisobiga yorugʻlik va issiqlik tarqatuvchi (chiqaruvchi) ulkan gaz-simon shar shaklidagi yoritqich. Sinonimlari: oftob, kun, shams, nur, shu'la.

◆ Yer Quyosh atrofida aylanadi. Quyoshning tutilishi.    m ◆ Raketalar tufayli biz Quyosh sistemasini oʻzlashtirish imkoniyatiga ega boʻldik.  "Fan va turmush" .

2 LLIy jismdan taraluvchi nur, issiq-lik. ◆ Quyosh vannasi. Yoz quyoshida qoraymoq. Quyoshga tutmoq. tsh Murod quyosh yoyilganda turdi. T. Ashurov, „Oqot“ . ◆ Uy, quyoshga teska-ri solinganligidan boʻlsa kerak, bir oz qo-rongʻiroq edi. S. Zunnunova, „Olov“ . ◆ Soldat-lar qahqahlashib yuborishdi. Ayniqsa, qora qoshli, yuzlari quyoshda pishgan yigit silla-si qurib kulardi. A. Ubaydullayev, „Qonli izdan“ .

3 koʻchma Nimaningdir hayot, yashash man-bai, asosi hisoblanadigan, shunday deb qaraladigan narsa haqida. ◆ Baxtu iqbolim quyoshi chiqdi, koʻrsatdi jamol, Uzbekistonda qazildi zoʻr kanal, oqdi zilol. Habibiy .

Quyosh batareyasi Yarimoʻtkazgichli foto-elementlarga asoslangan, quyosh radiatsiya-si energiyasini bevosita elektr energiyasi-ga aylantirib beradigan tok manbai. ◆ 2005 yil bizga grant asosida YUNESKO tomoni-dan quyosh batareyasi.. 6epwidu. Gazetadan .

4 Quyosh (erkaklar ismi).

shams, oftob, kun, ufq

ҚУЁШ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

quyosh