1867
urte
| 1867. urtea | |
|---|---|
| Kronologia | |
| Mendeak | XVIII.a • XIX.a • XX.a |
| Hamarkadak | 1840(e)koa • 1850(e)koa • 1860(e)koa • 1870(e)koa • 1880(e)koa |
| Urteak | 1864 • 1865 • 1866 • 1867 • 1868 • 1869 • 1870 |
| Beste egutegi batzuetan | |
| Gregoriotar egutegia | 1867 MDCCCLXVII |
| Ab urbe condita | 2620 |
| Armeniar egutegia | 1316 ԹՎ ՌՅԺԶ |
| Bahá'í egutegia | 23 – 24 |
| Bengaliar egutegia | 1274 |
| Berber egutegia | 2817 |
| Egutegi budista | 2411 |
| Myanmarko egutegia | 1229 |
| Bizantziar egutegia | 7375 – 7376 |
| Koptoen egutegia | 1583 – 1584 |
| Etiopiar egutegia | 1859 – 1860 |
| Hebrear egutegia | 5627 – 5628 |
| Egutegi hinduak | |
| Bikram Samwat | 1923 – 1924 |
| Shaka Samvat | 1789 – 1790 |
| Kali Yuga | 4968 – 4969 |
| Iraniar egutegia | 1245 – 1246 |
| Islamiar egutegia | 1283 – 1284 |
| Japoniar egutegia | Keiō 3 (慶応3年) |
| Korear egutegia | 4200 |
| Thailandiar eguzki egutegia | 2410 |
| Holozeniar egutegia | 11867 |
Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!
Gertaerak
aldatu- Urriaren 13a – Alaska Ameriketako Estatu Batuetan sartu zen.
- Azaroaren 23a – Manchesterreko martirien urkatzea (William Philip Allen, Michael Larkin eta Michael O'Brien).
Arte eta kultura
aldatu- Martxoaren 11 – Don Carlos (eusk: 'On Karlos'; italieraz: Don Carlo), Giuseppe Verdiren musika eta Joseph Méry eta Camille du Locleren libretoa duen opera estreinatu zen Parisko Opera antzokian.
Zientzia eta teknologia
aldatuKirolak
aldatuJaiotzak
aldatuUrtarrila
aldatu- Urtarrilaren 1a – Jeanne Lanvin, frantziar moda-diseinatzailea (h. 1946).
- Urtarrilaren 3a – Juan Kruz Zapirain, gipuzkoar bertsolaria (h. 1934).
- Urtarrilaren 8a – Emily Greene Balch, estatubatuar idazle, sindikalista eta bakezalea, 1946ko Bakearen Nobel Saria (h. 1961).
- Urtarrilaren 11 – Frantzisko Zubiaurre Kiriko, Donostiako traineru patroia (h. 1926).
- Urtarrilaren 18a – Ruben Dario, nikaraguar poeta (h. 1916).
- Urtarrilaren 20a – Sebastian Amorrortu, bilbotar inprimatzailea (h. 1949).
- Urtarrilaren 21a – Maxime Weygand, frantziar jenerala (h. 1965).
- Urtarrilaren 25a – Adelaide Cabete, XX. mendeko lider feminista portugaldar garrantzitsuenetarikoa (h. 1935).
- Urtarrilaren 29a – Vicente Blasco Ibáñez, espainiar idazle, kazetari eta politikaria (h. 1928).
- Urtarrilaren 31 – Manuel Portela Valladares, galiziar politikaria (h. 1952).
Otsaila
aldatu- Otsailaren 7a – Laura Ingalls Wilder, estatubatuar idazlea (h. 1957).
- Otsailaren 9a – Söseki Natsume, japoniar idazlea (h. 1916).
- Otsailaren 18a – Plazida Otaño, gipuzkoar bertsolaria, ezagutzen den emakumeen lehen bat-bateko bertsoaren egilea (h. 1954).
- Otsailaren 27a – Nina Boucicault, ingeles aktorea (h. 1950).
- Otsailaren 27a – Irving Fisher, ekonomialari estatatubatuarra (h. 1947).
Martxoa
aldatu- Martxoaren 9a – Sofia Saxoniakoa, Dukesa Bavarian (h. 1845).
- Martxoaren 10a – Hector Guimard, frantziar arkitekto eta diseinatzailea eta Art Nouveau estiloko figura nabarmena (h. 1942).
- Martxoaren 25a – Gutzon Borglum, estatubatuar eskultorea (h. 1941).
- Martxoaren 25a – Arturo Toscanini, italiar orkestra-zuzendaria (h. 1957).
- Martxoaren 30a – Arturo Farinelli, italiar literatura kritikaria (h. 1948).
Apirila
aldatu- Apirilaren 7a – Holger Pedersen, daniar hizkuntzalaria (h. 1953).
- Apirilaren 9a – Chris Watson, Australiako 3. lehen ministroa (h. 1941).
- Apirilaren 10a – Georges Dantu, frantziar margolari inpresionista (h. 1948).
- Apirilaren 12a – Sindo Garay, kubatar musikaria, troba tradizionalaren barruan ospetsua (h. 1968).
- Apirilaren 16a – Wilbur Wright, estatubatuar hegazkin egile eta hegazkin pilotua, bere anaia Orvillekin batera hegazkinaren asmatzailetzat hartua (h. 1912).
- Apirilaren 17a – María Guerrero, espainiar aktore eta enpresaburua (h. 1928).
- Apirilaren 18a – Apolonia Lizarraga, nafar moja karmeldarra (h. 1936).
- Apirilaren 18a – Lluís Millet i Pages, kataluniar musikagilea eta abesbatza zuzendaria (h. 1941).
- Apirilaren 23a – Johannes Fibiger, daniar sendagile eta irakaslea, 1926ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1928).
- Apirilaren 25a – Herminio Madinabeitia, arabar idazlea, katedraduna eta kazetaria, Gasteizko alkatea (h. 1943).
Maiatza
aldatu- Maiatzaren 7a – Wladyslaw Stanislaw Reymont, poloniar idazlea eta eleberrigilea, 1924ko Literaturako Nobel saria (h. 1925).
- Maiatzaren 10a – Antonio Aldama, arabar enpresaburu eta politikari integrista (h. 1930).
- Maiatzaren 13a – Pedro Ziga Maio, nafar naturalista (h. 1949).
- Maiatzaren 14a – Kurt Eisner, alemaniar politikaria (h. 1919).
- Maiatzaren 15a – Eoin MacNeill, irlanderaren aldeko ekintzailea, irlandar nazionalizta, historialaria eta Sinn Féin alderdiko politikaria (h. 1945).
- Maiatzaren 26a – Maria Teckekoa, Erresuma Batuko erregina ezkontidea eta Indiako Enperatriz ezkontidea (h. 1953).
- Maiatzaren 27a – Arnold Bennett, ingeles idazlea (h. 1931).
- Maiatzaren 28a – Detlof von Winterfeldt, alemaniar jeneral eta agregatu militarra, Compiègneko Armistizioaren sinatzailetako bat izateagatik ezaguna (h. 1940).
Ekaina
aldatu- Ekainaren 1a – Juan Jose Sarasola Lexo, gipuzkoar bertsolaria (h. 1952).
- Ekainaren 4a – Carl Gustaf Emil Mannerheim, Finlandiako presidentea (h. 1951).
- Ekainaren 8a – Frank Lloyd Wright, estatubatuar arkitektoa (h. 1959).
- Ekainaren 11 – Marie Krøyer, daniar margolaria (h. 1940).
- Ekainaren 11 – Victor Emmanuel Largeau, frantziar militarra (h. 1916).
- Ekainaren 12a – Justin de Menditte, zuberoar idazle eta apaiza (h. 1922).
- Ekainaren 15a – Konstantin Balmont, errusiar olerkaria (h. 1942).
- Ekainaren 17a – Henry Lawson, australiar idazlea (h. 1922).
- Ekainaren 28a – Luigi Pirandello, italiar idazlea, 1934an Literaturako Nobel sariduna (h. 1936).
- Ekainaren 29a – Juan Bautista Istilart, Argentinako Tres Arroyos hirira bizitzera joandako euskal industrialari, ongile eta asmatzailea (h. 1934).
Uztaila
aldatu- Uztailaren 8a – Käthe Kollwitz, alemaniar margolaria (h. 1945).
- Uztailaren 10a – Max Badengoa, Alemaniako kantzilerra (h. 1929).
- Uztailaren 14a – Wilhelm Meinardus, alemaniar geografoa (h. 1952).
- Uztailaren 18a – Margaret Brown, estatubatuar socialite-a, aktibista eta filantropoa (h. 1932).
- Uztailaren 24a – Consuelo Álvarez Pool, espainiar idazlea, kazetaria, politikaria, sindikalista, sufragista eta feminista (h. 1959).
- Uztailaren 24a – Edward Frederic Benson, ingeles idazlea (h. 1940).
- Uztailaren 27a – Enrique Granados, kataluniar musikagilea (h. 1916).
- Uztailaren 28a – Gustaf Komppa, finlandiar kimikaria (h. 1949).
Abuztua
aldatu- Abuztuaren 3a – Stanley Baldwin, Erresuma Batuko lehen ministroa (h. 1947).
- Abuztuaren 7a – Emil Nolde, alemaniar margolari eta grabatzailea (h. 1956).
- Abuztuaren 9a – Salvador Azpiazu, arabar marrazkilari eta ilustratzailea (h. 1927).
- Abuztuaren 14a – John Galsworthy, ingelesezko idazlea eta 1932ko Literaturako Nobel Saria (h. 1933).
- Abuztuaren 16a – António Nobre, portugaldar olerkaria (h. 1900).
- Abuztuaren 23a – Marcel Schwob, frantziar idazle eta itzultzailea (h. 1905).
- Abuztuaren 28a – Umberto Giordano, italiar opera egilea (h. 1948).
Iraila
aldatu- Irailaren 5a – Amy Beach, estatubatuar musikagile eta piano-jolea (h. 1944).
- Irailaren 13a – Jean-Joseph Saroïhandy, frantziar hizkuntzalaria (h. 1932).
- Irailaren 14a – Charles Dana Gibson, estatubatuar marrazkilaria (h. 1944).
- Irailaren 19a – Arthur Rackham, ingeles ilustratzailea (h. 1939).
- Irailaren 21a – Denis Etxeberri, lapurtar margolaria (h. 1950).
- Irailaren 29a - Irene Alba, espainiar aktorea (h. 1930).
- Irailaren 29a – Walther Rathenau, alemaniar politikaria, industrialaria eta filosofoa (h. 1922).
Urria
aldatu- Urriaren 1a – Fernand Pelloutier, frantziar sindikalista sozialista libertario aktibista iraultzailea (h. 1901).
- Urriaren 3a – Pierre Bonnard, frantziar margolaria (h. 1947).
- Urriaren 13a – Eduardo Justo Mokoroa, gipuzkoar organista, zuzendaria eta musikagilea (h. 1959).
- Urriaren 17a – Josep Puig i Cadafalch, kataluniar arkitektoa, arte historialaria eta politikaria (h. 1956).
- Urriaren 29a – Frantzisko Apalategi, donostiar idazlea, historialaria, jesuita eta irakazlea (h. 1948).
Azaroa
aldatu- Azaroaren 7a – Marie Curie, poloniar fisikari eta kimikaria, 1903ko Fisikako Nobel Saria eta 1911ko Kimikako Nobel Saria (h. 1934).
- Azaroaren 11 – James Edward Quibell, britainiar egiptologoa (h. 1935).
- Azaroaren 15a – Emil Krebs, alemaniar eleaniztuna, sinologoa eta diplomazialaria, 68 hizkuntzatan jariotasunez hitz egiteko eta idazteko gai zena (h. 1930).
- Azaroaren 16a – Léon Daudet, frantziar kazetari eta idazlea (h. 1942).
- Azaroaren 23a – Lucrecia Arana, espainiar zarzuela-abeslaria, tiple-kontraltoa (h. 1927).
- Azaroaren 27a – Charles Koechlin, frantziar musikagilea eta musikako teorikoa (h. 1950).
Abendua
aldatu- Abenduaren 1a – Ignacy Mościcki, Poloniako presidentea (h. 1946).
- Abenduaren 2a – Rafael Pikabea, gipuzkoar politikari jeltzalea (h. 1946).
- Abenduaren 3a – Paule Gobillard, frantziar margolaria (h. 1946).
- Abenduaren 5a – Jozef Pilsudski, poloniako Bigarren Errepublikako lehen estatuburua eta diktadorea (h. 1935).
- Abenduaren 10a – Carmen de Burgos, espainiar kazetaria, idazlea, itzultzailea eta aktibista (h. 1932).
- Abenduaren 10a – Ker-Xavier Roussel, frantziar margolaria (h. 1944).
- Abenduaren 18a – Joaquín Bárbara, arabar margolari akademizista (h. 1931).
- Abenduaren 22a – Joseph Maria Olbrich, austriar arkitektoa, Vienako Sezesioa mugimenduaren sortzaileetako bat (h. 1908).
- Abenduaren 23a – Victoria Mallabiabarrena, bizkaitar soprano lirikoa, Madril eta Kubako eszenatokietan aritutakoa (h. 1960).
- Abenduaren 23a – Madam C. J. Walker, asmatzailea, enpresaburu eta filantropoa, Estatu Batuetan aberats bihurtu zen lehen emakume afroamerikarra (h. 1919).
- Abenduaren 25a – William Lashly, Robert Falcon Scott-en Antartikarako bi espedizioetan parte hartu zuen Royal Navyeko marinel ingelesa (h. 1940).
- Abenduaren 26a – Julien Benda, frantziar filosofo eta idazlea (h. 1956).
- Abenduaren 26a – Phan Bội Châu, Vietnamgo idazle eta politikaria (h. 1940).
- Abenduaren 27a – Léon Delacroix, Belgikako lehen ministroa (h. 1929).
- Abenduaren 31 – Vicente Berrueta, gipuzkoar margolaria (h. 1909).
Egun ezezaguna edo zehaztugabea
aldatu- Anbrosio Gorostiaga, Anbros, bizkaitar albokaria (h. 1926).
- Félix Torre, bizkaitar arkitekto eta politikaria (h. 1911).
- Joxepa Zubeldia, gipuzkoar bertsolari eta bertso jartzailea (h. 1947).
- Luis Bulffi, bizkaitar mediku eta ekintzaile anarkista.
- Maria Amatriain, nafar hezitzailea (h. 1955).
- Martin Elola Berasategi, Begoñako Udaleko azken txistularia, maixu, zuzendari eta txistu-egilea (h. 1935).
- Ramon Kortazar, gipuzkoar arkitektoa (h. 1945).
Heriotzak
aldatuUrtarriletik ekainera
aldatu- Urtarrilaren 1a – Otokichi, japoniar ontzi-mutila (j. 1818).
- Urtarrilaren 14a – Victor Cousin, frantziar filosofoa (j. 1792).
- Urtarrilaren 14a – Jean Auguste Dominique Ingres, frantziar margolari neoklasikoa (j. 1780).
- Urtarrilaren 30a – Kōmei enperadorea, Japoniako 121. enperadorea (j. 1831).
- Martxoaren 25a – Jacques Ignace Hittorff, Alemanian jaiotako frantziar arkitektoa (j. 1792).
- Maiatzaren 29a – Friedrich Christian Diez, latin hizkuntzetan espezializatutako alemaniar hizkuntzalaria (j. 1794).
- Maiatzaren 30a – Ramón Castilla, Peruko presidentea (j. 1797).
- Ekainaren 7a – Antonio Etxaniz, bilbotar zurgin eta suhiltzailea, lehendabiziko Gargantuaren egilea (j. 1815).
- Ekainaren 19a – Maximiliano I.a Mexikokoa, Austriako artxidukea eta Mexikoko enperadorea (j. 1832).
Uztailetik abendura
aldatu- Uztailaren 1a – Thomas Francis Meagher, irlandar nazionalista, Irlandako bandera diseinatu zuena (j. 1823).
- Uztailaren 12a – Francisco de Luxán, espainiako armadaburua (j. 1798).
- Uztailaren 26a – Oto Greziakoa, Greziako erregea (j. 1815).
- Abuztua – Faustin-Élie Soulouque, Haitiko politikaria (j. 1782).
- Abuztuaren 25a – Michael Faraday, britainiar fisikari eta kimikaria, indukzio elektromagnetikoaren aurkitzailea (j. 1791).
- Abuztuaren 31 – Charles Baudelaire, frantziar poeta, kritikari eta itzultzailea (j. 1821)
- Urriaren 3a – Elias Howe, estatubatuar asmatzailea (j. 1819).
- Urriaren 9a – Georgi Sava Rakovski, bulgariar idazlea eta abertzalea (j. 1821).
- Urriaren 23a – Franz Bopp, hizkuntzalari alemana, gramatika konparatuaren sortzaileetako bat (j. 1791).
- Urriaren 31 – William Parsons, astronomo irlandarra eta parlamentuko ordezkaria (j. 1800).
- Azaroaren 5a – Leopoldo O'Donnell, espainiar aitoren seme, militar eta politikaria (j. 1809).
- Azaroaren 28a – Julia Catherine Beckwith, kanadar idazlea (j. 1796).
- Abenduaren 22a – Jean-Victor Poncelet, frantziar jenerala eta matematikaria (j. 1788).
- Abenduaren 22a – Théodore Rousseau, frantziar margolaria (j. 1812).
Egun ezezaguna edo zehaztugabea
aldatu- Auguste Belloc, frantziar argazkikaria, bere argazki erotikoegatik ospetsua (j. 1800).
Kanpo estekak
aldatu