polvo

morfologia:

polv•o

wymowa:

IPA: [ˈpolvo]

​^?/i ​^?/i ​^?/i ​^?/i

znaczenia:

rzeczownik

(1.1) kurz (pył osadzający się na meblach)

(1.2) pył (drobiny substancji stałych)

(1.3) przen. proch, pył, marność

odmiana:

(1.1)

 

	ununombro	multenombro
nominativo	polvo	polvoj
akuzativo	polvon	polvojn

przykłady:

(1.1) Ne faru tiom da polvo! Mi estas alergia al polvo. → Nie wzniecaj tyle kurzu! Mam alergię na kurz.

(1.1) Nia hejmo sen ŝi fariĝis glacia. Malvigleco regis en la kuirejo, malpuriĝis la bankuvo, kaj la mebloj estis kovritaj de polvo.^[1] → Nasz dom bez niej zlodowaciał. W kuchni panowała apatia, wanna była brudna, a meble pokryte kurzem.

(1.1) Bonvolu viŝi la polvon de la mebloj. → Proszę zetrzeć kurz z mebli.

(1.2) Karba polvo miksita kun aero povas konsistigi eksplodeman miksaĵon, eksplodante kun rapideco de pli ol 7 km je sekundo. → Pył węglowy wymieszany z powietrzem może stanowić mieszankę wybuchową, eksplodującą z prędkością ponad 7 km na sekundę.

(1.3) En la ŝvito de via vizaĝo vi manĝados panon, ĝis vi revenos en la teron, el kiu vi estas prenita; ĉar vi estas polvo kaj refariĝos polvo.^[2] → W pocie więc oblicza twego będziesz musiał zdobywać pożywienie, póki nie wrócisz do ziemi, z której zostałeś wzięty; bo prochem jesteś i w proch się obrócisz^[3]!

(1.3) Kaj Abraham respondis, dirante: Jen mi ekkuraĝis paroli al mia Sinjoro, kvankam mi estas polvo kaj cindro; […]^[4] → Rzekł znowu Abraham: «Pozwól, o Panie, że jeszcze ośmielę się mówić do Ciebie, choć jestem pyłem i prochem […]»^[5].

składnia:

kolokacje:

(1.1) fari / flugigi polvon → wzniecać kurz • viŝi polvon → zetrzeć kurz • kovrita de polvo → pokryty kurzem • alergia al polvo → uczulony na kurz

(1.2) fariĝi polvo → zmienić się w pył • disbati / disfali en polvon → rozbić na pył / rozsypać się w pył • polvo ŝvebas en aero → pył unosi się w powietrzu • akva / karba / vulkana / polvo → pył wodny / węglowy / wulkaniczny • meti polvon sur sian kapon → posypać głowę popiołem

(1.3) esti polvo → być (marnym) pyłem

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. polveto, polveco, polvero, polvujo

przym. polva

czas. polvigi, polviĝi

związki frazeologiczne:

ĵeti polvon en la okulojn • ŝuti polvon en la okulojn

etymologia:

uwagi:

źródła:

wymowa:

IPA: [ˈpol.βo]

​^?/i ​^?/i ​^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) kurz, pył

(1.2) proch, proszek

(1.3) wulg. stosunek płciowy

odmiana:

(1.1-2) nieodm.

(1.3) lm polvos

przykłady:

(1.1) La casa estaba deshabitada y todos los muebles estaban cubiertos de una gruesa capa de polvo. → Dom był niezamieszkały i wszystkie meble były pokryte grubą warstwą kurzu.

(1.1) Esta funda protege el móvil de los golpes y del polvo. → Ten futerał chroni komórkę od uderzeń i od kurzu.

składnia:

kolokacje:

(1.1) quitar, limpiar, sacar el polvo (lub desempolvar) → odkurzać, czyścić z kurzu • grano, partícula de polvo → cząsteczka kurzu • capa / nube de polvo → warstwa / tuman kurzu • polvo espeso / fino → gęsty / drobny pył • mota de polvo → kot (kłąb kurzu) • sacudirse el polvo → strzepywać z siebie kurz • levantar el polvo → wznosić kurz

(1.2) azúcar en polvo → cukier puder • leche en polvo → mleko w proszku

synonimy:

(1.3) coito, acto sexual

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

czas. empolvar, empolvarse, polvorear, espolvorear, espolvorearse, polvificar, polvorizar, pulverizar, pulverizarse

przym. polvoriento, polvoroso, polvorizable, pulverizable, pulverulento

rzecz. polvos m lm, polvareda ż, pólvora ż, polvorín m, polvorón m, polvera ż, polverío m, polvorera ż, polvorilla m/ż, polvorista m/ż, polvorización ż, pulverización ż, pulverizador m

związki frazeologiczne:

(1.3) echar un polvo → przelecieć, przejebać, jebać

hacer polvo → 1. zdruzgotać, wykończyć (kogoś); 2. zetrzeć w proch, zniszczyć

hecho polvo → zdruzgotany, rozbity

morder el polvo → być upokorzonym, pokonanym

sacudir el polvo → pobić

etymologia:

łac. pulvus < łac. pulvis

uwagi:

źródła:

wymowa:

​^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) ośmiornica

odmiana:

(1.1) lp polvo; lm polvos

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła: