bez

wymowa:

​^?/i, IPA: [bɛs], AS: [bes], zjawiska fonetyczne: wygł.

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) bot. roślina krzewiasta z rodzaju Sambucus^[1]; zob. też bez w Wikipedii

(1.2) bot. pot. lilak, ozdobna roślina krzewiasta z rodzaju Syringa^[2], w szczególności jej kwiaty; zob. też lilak pospolity w Wikipedii

(1.3) środ. uczn. ktoś, kto przyjmuje sterydy anaboliczne^[3]

przyimek

(2.1) …służący do tworzenia konstrukcji, w których czynność została wykonana pomimo braku czegoś, co opisuje wyrażenie za przyimkiem

(2.2) …wchodzący do wielu związków frazeologicznych

(2.3) gw. (Poznań i Górny Śląsk)^[4][5] przez (o przyczynie)

(2.4) gw. (Bukowina, Górny Śląsk i Białystok)^[6][7] przez (o przestrzeni)

rzeczownik, rodzaj żeński, forma fleksyjna

(3.1) D. lm od: beza

odmiana:

(1.1-2)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	bez	bzy
dopełniacz	bzu	bzów
celownik	bzowi	bzom
biernik	bez	bzy
narzędnik	bzem	bzami
miejscownik	bzie	bzach
wołacz	bzie	bzy

(2.1-4) nieodm. (patrz uwagi)

przykłady:

(1.1) Lecznicze właściwości owoców czarnego bzu docenia coraz więcej osób.

(1.2) Kiedy znów zakwitną białe bzy…

(1.3) Zobacz, chodzi na siłkę od pół roku, a przypakowany – ten koleś to bez.

(2.1) Nie wolno prowadzić samochodu bez prawa jazdy.

(2.3) Andzia, jo zaś się bez ciebie spóźnia na szychta.

(2.4) Żulik bez plac pognał za psiukiem.

(3.1) Kupiłem sześć bez i osiem ptifurek.

składnia:

(2.1-2) bez + D.

(2.3) bez + B.

kolokacje:

(1.1) czarny bez • bez koralowy • dziki bez • kwitnący bez • zapach / woń bzu • krzak / kępa bzu • rwać bez • białe bzy • bukiet bzów • pachnieć bzem • dom w bzach

(1.2) krzak / kępa bzu • herbata / sok / wino z bzu

(2.1) Dzień Bez Samochodu • Dzień Bez Tytoniu • Dzień Bez Imigrantów • szkoła bez przemocy • żyć bez celu • działać bez zahamowań • cena bez VAT-u • więzienie bez wyroku • nic o nas bez nas • czwórka bez sternika

synonimy:

(1.2) st.pol. biez^[8]

(1.3) sterydziarz

(2.1) pozbawiony, odrębny, osobny, oddzielny

antonimy:

(2.1) z, ze

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

(1.1-2)

rzecz. bzowate nmos lm, bzówka ż

przym. bzowy, bzowaty

(1.3) (2.1)

przyim. beze, przedr. bez-

związki frazeologiczne:

bez atu • bez ceregieli • bez ceremonii • bez czci i wiary • bez czucia • bez dwóch zdań • bez dżemu • bez głowy • bez granic • bez grosza przy duszy • bez happy endu • bez jaj • bez jednego wystrzału • bez kija nie podchodź • bez kitu • bez końca • bez krępacji • bez liku • bez ładu i składu • bez mała • bez mrugnięcia okiem • bez nerwów • bez nikakich • bez obawy • bez odwołania • bez ogródek • bez opamiętania • bez oporów • bez owijania w bawełnę • bez pamięci • bez pardonu • bez pokrycia • bez porównania • bez pośpiechu • bez potrzeby • bez prądu • bez przesady • bez przyszłości • bez pudła • bez reszty • bez rozgłosu • bez serca • bez sensu • bez ściemy • bez śladu • bez tchu • bez trudu • bez uszczerbku • bez wysiłku • bez zarzutu • bez zmazy • bez znieczulenia • bez żenady • łaski bez / bez łaski • nie bez kozery

etymologia:

uwagi:

(2) przed zaimkiem mnie stosuje się formę „beze”: „beze mnie”

(2.3-4) zobacz też:  Porada „Na zarnach sie mełło bez wojne” w: Poradnia językowa PWN.

tłumaczenia:

(1.2) zobacz listę tłumaczeń w haśle: lilak

• albański: (2.1) pa
• angielski: (1.1) sambucus, elder, elderberry; (2.1) without
• arabski: (2.1) بدون, دون, بلا, algier. arab. بلا ما
• baskijski: (1.1) intsusa; (2.1) gabe, barik
• białoruski: (1.2) бэз m; (2.1) без
• bułgarski: (2.1) без
• chiński standardowy: (2.1) 没有 (méiyǒu)
• chorwacki: (2.1) bez
• dacki: (1.1) seba
• dolnołużycki: (2.1) bźez, bźeze, mimo
• duński: (1.1) hyld w; (2.1) uden
• esperanto: (1.1) sambuko; (1.2) siringo; (2.1) sen
• estoński: (2.1) ilma
• fiński: (2.1) ilman
• francuski: (1.1) sureau m; (2.1) sans
• górnołużycki: (2.1) bjez
• hebrajski: (2.1) בלי (bli)
• hiszpański: (2.1) sin
• islandzki: (1.1) yllir m; (2.1) án
• jaćwieski: (1.1) sjałe
• kaszubski: (2.1) bez
• łaciński: (1.1) sambucus; (2.1) sine
• macedoński: (1.1) бозел m; (2.1) без
• maltański: (2.1) mingħajr
• niderlandzki: (2.1) zonder
• niemiecki: (1.1) Holunder ż; (2.1) ohne
• nowogrecki: (1.1) σαμπούκος m; (1.2) πασχαλιά ż; (2.1) χωρίς, δίχως, άνευ
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (2.1)
• połabski: (1.1) båz m
• rosyjski: (1.1) бузина ż; (1.2) бузина ż; (2.1) без; (2.2) без
• rumuński: (2.1) fără
• słowacki: (2.1) bez
• słoweński: (2.1) brez
• szwedzki: (1.1) fläder; (2.1) utan
• turecki: (1.1) leylak
• ukraiński: (1.1) бузина ż; (1.2) бузок m; (2.1) без; (2.2) без
• węgierski: (1.1) bodza; (2.1) nélkül
• wilamowski: (1.1) hȫłunder m; (2.1) un, una, uny, ȫne, ona
• włoski: (1.1) sambuco m; (2.1) senza

źródła:

wymowa:

​^?/i ​^?/i ​^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny

(1.1) bot. bez

odmiana:

(1.1)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	bez	bezy
dopełniacz	bezu	bezů
celownik	bezu	bezům
biernik	bez	bezy
wołacz	beze	bezy
miejscownik	bezu	bezech
narzędnik	bezem	bezy

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

wymowa:

znaczenia:

przyimek

(1.1) bez

(1.2) przez^[1]

odmiana:

przykłady:

(1.2) Darga szła bez las. → Droga prowadziła przez las.

składnia:

kolokacje:

(1.1) bez dëtków → bez pieniędzy

synonimy:

(1.2) przez

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) szybkość

rzeczownik, rodzaj męski

(2.1) rodzaj, typ

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

(1.1) przym. beza

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

wymowa:

znaczenia:

przyimek

(1.1) bez (kogoś, czegoś)

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

zapisy w ortografiach alternatywnych:

без

wymowa:

znaczenia:

przyimek

(1.1) bez

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

wymowa:

znaczenia:

przyimek

(1.1) bez^[1]

(1.2) mat. minus, odjąć

odmiana:

przykłady:

(1.2) Osem bez troch je päť. → Osiem minus trzy jest pięć.

składnia:

kolokacje:

(1.1) byť bez rodičov / práce / bytu / zamestnania • bez ohľadu na niečo

synonimy:

(1.1) bezo

(1.2) mínus

antonimy:

(1.2) plus

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

zapisy w ortografiach alternatywnych:

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik

(1.1) szydło

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz tatarski, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.

wymowa:

​^?/i

znaczenia:

rzeczownik

(1.1) anat. gruczoł

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz turecki, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.