Χαλκίδα

Συντεταγμένες: 38°27′45″N 23°35′42″E / 38.46250°N 23.59500°E / 38.46250; 23.59500

Χαλκίδα
Ρητό: Τα Τρελά νερά
Χαλκίδα 38°27′45″N 23°35′42″E
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Στερεάς Ελλάδας
Νομός	Εύβοια
Δήμος	Χαλκιδέων
Διοικητική υπαγωγή	Εύβοια
Γεωγραφική υπαγωγή	Εύβοια
• Δήμαρχος	Έλενα Βάκα (2019-σήμερα)
Έκταση	412,4 km²
Υψόμετρο	5 μέτρα
Πληθυσμός	64.490 (2021)
Ταχ. κωδ.	34100
Τηλ. κωδ.	2221
Ιστότοπος	dimoschalkideon.gr
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Η Χαλκίδα είναι η πρωτεύουσα και ο κύριος λιμένας της Περιφερειακής Ενότητας Εύβοιας, στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας με πληθυσμό 64.490 σύμφωνα με την απογραφή του 2021. Βρίσκεται κτισμένη στις δύο πλευρές του Πορθμού του Ευρίπου, όπου ένα μέρος της καταλαμβάνει τμήμα της νήσου Ευβοίας, το δε άλλο έχει κτιστεί στη Στερεά Ελλάδα. Στην ηπειρωτική πλευρά της, στον λόφο της συνοικίας Κανήθου, βρίσκεται το Οθωμανικό κάστρο του Καράμπαμπα, το οποίο, μαζί με τη Γέφυρα του Ευρίπου και το μοναδικό φαινόμενο αλλαγής της κατεύθυνσης των υδάτων, ανά έξι ώρες και ενδιάμεσα (περίπου) ένα δεκάλεπτο στασιμότητας (παλίρροια του Ευρίπου), αποτελούν τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά γνωρίσματά της. Πρόκειται για ένα πραγματικά πολύ εντυπωσιακό φυσικό φαινόμενο και αποτελεί πόλο έλξης για πολλούς επισκέπτες. Η πόλη της Χαλκίδας απέχει περίπου 80 χιλιόμετρα από την Αθήνα.

Ο Δήμος Χαλκιδέων συστάθηκε το 1835 και περιλάμβανε τη Χαλκίδα, έδρα του Δήμου, καθώς και τους οικισμούς Ανεμόμυλο, Αφράτι, Βασιλικό, Δοκό, Καράμπαμπα, Φύλλα, Πετρωτό, Νέα Λάμψακο, Άγιο Νικόλαο και Μύτικα.

Στην πόλη της Χαλκίδας πραγματοποιείται κάθε χρόνο (τέλη Νοεμβρίου) το Φεστιβάλ Ελληνικού Ντοκιμαντέρ "Docfest" το οποίο συγκαταλέγεται ανάμεσα στις σημαντικότερες διοργανώσεις Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ διεθνώς.

Στην πόλη της Χαλκίδας από το 2020 λειτουργεί το νέο αρχαιολογικό μουσείο της πόλης που στεγάζεται στο βιομηχανικό κτίριο Αρέθουσα, το οποίο ήταν ένα οινοπνευματοποείο που σταμάτησε να λειτουργεί το 1980 και έχει κηρυχθεί μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς. Δίπλα στο μουσείο στεγάζεται η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ευβοίας.

Τέλος, οι επισκέπτες μπορούν να έχουν μοναδικές γαστρονομικές εμπειρίες, με κυρίαρχα εδέσματα τα φρέσκα ψάρια και τα θαλασσινά.

Η Χαλκίδα, με τα δύο λιμάνια στον Εύριπο, υπήρξε μία από τις πιο δραστήριες πόλεις της αρχαίας Ελλάδας. Δημιούργησε αποικίες από τη Θράκη ως την Ιταλία και τη Σικελία. Η επίκαιρη γεωγραφική και στρατηγική της θέση συχνά την ανάγκασε να υπαχθεί στις κατακτητικές βλέψεις διαφόρων δυνάμεων κατά την ιστορική της διαδρομή, αλλά και να αποτελέσει αναπόσπαστο τμήμα των αυτοκρατοριών τόσο της αρχαιότητας, όσο και του Μεσαίωνα.

Σύμφωνα με το βιβλίο "Οι Άγνωστοι Πρωτοπόροι της Μεσογείου" του Βάγια Κατσού που εκδόθηκε τον Σεπτεμβριο 2022, οι Χαλκιδέοι και οι Ευβοιώτες γενικότερα συγκαταλέγονται στους κυριότερους θαλασσοπόρους που από τον 12ο έως και τον 4ο αι. π.Χ. ίδρυσαν τις περισσότερες αποικίες από οποιαδήποτε άλλη ελληνική μητρόπολη της αρχαιότητας, στις ακτές της Μέσης Ανατολής, της Αφρικής, της Χαλκιδικής και κυρίως της κάτω Ιταλίας και της Σικελίας, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για να γεννηθεί η Μεγάλη Ελλάδα.

Η σημερινή πόλη της Χαλκίδας απλώνεται στη μικρή χερσόνησο της Κεντρικής Εύβοιας και έχει ως φυσικά της όρια μικρούς λόφους, οι οποίοι απλώνονται στα βόρεια, ανατολικά και νότια της πόλης. Βρίσκεται λοιπόν σε μια θέση στρατηγική από κάθε άποψη και σε αυτό συντείνει το γεγονός του ελέγχου του πορθμού του Ευρίπου. Αυτό το γεγονός το είχαν προσέξει οι πρώτοι κάτοικοι της πόλης και προσπάθησαν να το εκμεταλλευτούν γιατί φαινόταν ότι θα προσπόριζε στην πόλη δύναμη και πλούτο. Τα πρώτα ίχνη κατοίκησης της πόλης συναντώνται ήδη από την παλαιολιθική περίοδο, αλλά ο πρώτος σημαντικός οικισμός της που μπορεί να χαρακτηριστεί ως πόλισμα έγινε γύρω στο 3000 π.Χ. κατά την αρχή της Νεολιθικής Περιόδου. Η πρώτη αυτή πόλη της Χαλκίδας βρισκόταν στις βόρειες παρυφές της σημερινής στην περιοχή της Μάνικας. Η πρώτη αυτή πόλη θα ζήσει για μια χιλιετία και όπως προέκυψε από τις αρχαιολογικές ανασκαφές ήταν μια καλά οργανωμένη πόλη με μεγάλα οικοδομικά τετράγωνα, οδικές αρτηρίες και οικίες που ήταν αψιδωτές ή τετράγωνες ισόγειες ή με όροφο, ενώ διέθεταν και με ιερό, εστία, πηγάδια και βοτσαλωτά δάπεδα. Στην πορεία οι άλλοι οικισμοί που αναπτύσσονται γύρω από αυτή φαίνεται πως υποδηλώνουν τη γενικότερη ακμή που παρουσιάζεται με τη μόνιμη κατοίκηση και έτσι αποκτά και τους πρώτους της ανταγωνιστές.

Η ύπαρξη της Χαλκίδας στα μυκηναϊκά χρόνια αποδεικνύεται έμμεσα μόνο, από σποραδικά τεκμήρια, και κυρίως μέσα από τα Ομηρικά Έπη, αφού οι Χαλκιδείς περιλαμβάνονται στον ονομαστό "Νηών Κατάλογο", έχοντας προσφέρει 40 πλοία. Στα γεωμετρικά χρόνια η πόλη συνοικίζεται και βιώνει ονομαστή ακμή, ενώ μαζί με την Ερέτρια αποτελούν τις δύο σημαντικότερες πόλεις της Εύβοιας. Οι κάτοικοί της ασχολούνται με το εμπόριο, την κεραμική και τη μεταλλοτεχνία. Η ονομασία της πόλης της Χαλκίδας προήλθε από την παρουσία κοιτασμάτων χαλκού στην ευρύτερη περιοχή, τα οποία αποτέλεσαν και παράγοντα ανάπτυξης.^[1] Σύμφωνα με άλλη ετυμολογική εκδοχή, η ονομασία της πόλης υποδηλώνει την παρουσία εργαστηρίων επεξεργασίας χαλκού αλλά όχι κοιτασμάτων.^[2] Κατά τον Donford η Χαλκίδα ονομάστηκε έτσι από τη λέξη χάλκη ή κάλχη, που σημαίνει το πορφυρούχο κοχύλι, το οποίο οι Φοίνικες προμηθεύονταν την πορφύρα.^[3] Η ανάπτυξη της πόλης οδηγεί συνακόλουθα στην αύξηση του πληθυσμού και τελικά στον αποικισμό με την ίδρυση πολλών σημαντικών πόλεων στη Δύση, αλλά και στον ελλαδικό χώρο.

Η ίδια εξέλιξη ακολουθεί και στα αρχαϊκά χρόνια με το έντονο στοιχείο του αποικισμού. Το σημαντικότερο γεγονός, όμως, των χρόνων αυτών δεν είναι ο αποικισμός, αλλά ο πόλεμος του Ληλάντιου πεδίου που διεξήχθη μεταξύ Χαλκίδας και Ερέτριας. Πιστεύεται γενικά πως ο πόλεμος αυτός δεν κρίθηκε σε μια μάχη, αλλά ακολούθησαν πολλές και σε αυτές βοήθησαν τους μαχόμενους και σύμμαχοι από άλλες ελλαδικές πόλεις. Τελικοί νικητές στον πόλεμο αυτό φαίνεται πως ήταν οι Χαλκιδείς.

Στα κλασσικά χρόνια η Χαλκίδα βοήθησε στον κοινό αγώνα κατά των Περσών με τη συμμετοχή της στις ναυμαχίες του Αρτεμισίου, της Σαλαμίνας και στη μάχη των Πλαταιών, ενώ φαίνεται πως συμμετείχε και στην Α΄ Αθηναϊκή Συμμαχία. Η προσπάθειά της να αποσπαστεί από τη Συμμαχία είχε ως αποτέλεσμα την καθυπόταξή της από τους Αθηναίους και την εγκατάσταση Αθηναίων κληρούχων στα εδάφη της. Στα χρόνια του Πελοποννησιακού πολέμου υπήρξε σημαντική στρατιωτική και ναυτική βάση. Τα χρόνια που ακολουθούν έως το 342 π.Χ. είναι ιδιαίτερα ταραγμένα, οπότε και δημιουργείται το «Κοινό των Ευβοέων» και έτσι γίνεται προσπάθεια μιας σταθεροποίησης των καταστάσεων. Πρωτεύουσα στο Κοινό είναι η πόλη της Χαλκίδας, αλλά ακολουθούν πολλές περιπέτειες ως την εμφάνισή των Μακεδόνων.

Στα μέσα περίπου του 4ου αιώνα π.Χ. και μετά την ενοποίηση όλων των ελληνικών πόλεων κάτω από τη Μακεδονική δύναμη και ως τη Ρωμαϊκή κατάκτηση η περίοδος είναι γεμάτη από συγκρούσεις, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει και ανακοπή της ανάπτυξης της πόλης και της καλλιτεχνικής της προόδου. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι το 323 π.Χ. έρχεται στη Χαλκίδα ο Σταγειρίτης φιλόσοφος Αριστοτέλης για να πεθάνει τον επόμενο χρόνο στο σπίτι της μητέρας του. Τότε κατά την ελληνιστική εποχή άποικοι από τη Χαλκίδα, ίδρυσαν τη Χαλκίδα στη Συρία, κατά διαταγή του Σελεύκου Α΄, από την οποία άποικοι ίδρυσαν μια άλλη Χαλκίδα στην κοιλάδα του Λιβάνου, καθώς και μια ακόμη Χαλκίδα στην Αραβία.

Το 200 π.Χ. η πόλη καταστρέφεται από τον Ρωμαίο στρατηγό Γάιο Σουλπίκιο Γάλβα και έτσι εγκαινιάζεται η ρωμαϊκή κατοχή της Εύβοιας, ενώ το 146 π.Χ. με την ολοκληρωτική κατάκτηση του ελλαδικού χώρου από τους Ρωμαίους η Χαλκίδα επανιδρύεται, όπως έγινε και με άλλες πόλεις. Τα χρόνια της ρωμαιοκρατίας για την πόλη είναι και αυτά στο σύνολό τους χρόνια ακμής και προόδου τόσο για την πόλη της Χαλκίδας, όσο και γενικά για την Εύβοια, όπου έχει τη μόνιμη και αδιαμφισβήτητη πρωτοκαθεδρία.

Με το τέλος των Ρωμαϊκών χρόνων και την είσοδο στα πρώιμα βυζαντινά χρόνια η πόλη γίνεται η πρώτη επισκοπή που ανήκει στη δικαιοδοσία του μητροπολίτη της Αχαΐας, όπως και διοικητικά ανήκει στην επαρχία της Αχαΐας. Η περίοδος των βυζαντινών χρόνων χαρακτηρίζεται από τη μεταφορά της πόλης πιο κοντά προς τη θάλασσα, στη θέση που βρίσκεται σήμερα, με σημαντικό λιμάνι της εκείνο του Αγίου Στεφάνου. Η πόλη οχυρώθηκε εκ νέου στα χρόνια του Ιουστινιανού, πιθανώς για να αντιμετωπίσει τις διάφορες εχθρικές επιδρομές. Έτσι η πόλη επέζησε των αραβικών επιδρομών του 7ου αιώνα. Η Χαλκίδα συνέχισε να είναι σημαντικός εμπορικός σταθμός σε όλη τη διάρκεια των βυζαντινών και υστεροβυζαντινών χρόνων, ώσπου καταστράφηκε από τις νορμανδικές επιθέσεις το 1146 που διευθύνονταν από τον Ρογήρο της Σικελίας.

Το 1204, με την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους, η Εύβοια δόθηκε ως φέουδο στον Φλαμανδό ιππότη Ζακ ντ' Αβέν (Jacques d’ Avesnes) για λίγο, καθώς αργότερα χωρίστηκε σε τρία μέρη και το καθένα δόθηκε σε Λομβαρδούς ιππότες: στον ντελλε Κάρτσερι (Delle Carceri), στον Πεκοράρι (Pecorari) και η βαρονία της Χαλκίδας (Negroponte) στον Γκιμπέρτο Α΄ ντα Βερόνα. Αυτοί ήταν οι ονομαστοί τριτημόριοι. Τον Γκιμπέρτο Α΄ διαδέχθηκε ο γιος του Γουλιέλμος Α΄ και αυτόν ο γιος του Γουλιέλμος Β΄. Τα χρόνια της Φραγκοκρατίας είναι χρόνια ακμής για τη βαρονία της Χαλκίδας τόσο λόγω του ανεπτυγμένου εμπορίου, όσο και από την κατεργασία της πορφύρας και τη λειτουργία των τραπεζικών οργανισμών των Βενετών. Σταδιακά η εξουσία της Εύβοιας πέρασε στη Βενετία και ο Βάιλος διοικούσε το νησί. Ο τελευταίος Βαΐλος της Χαλκίδας ήταν ο Πάολο Ερίτσο (Paolo Erizzo), ο οποίος βρήκε τραγικό θάνατο δια πριονισμού από τον Μεχμέτ Β΄ μετά την κατάληψη της Χαλκίδας από τους Οθωμανούς. Μετά την ανακατάληψη μάλιστα της Κωνσταντινούπολης το 1261, ο λατίνος πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης εγκαταστάθηκε στη Χαλκίδα. Στα χρόνια αυτά έως το 1470, που η πόλη πέρασε στους Τούρκους, έμεινε στα χέρια των Βενετών κυρίων της και δεν ήταν λίγες οι φορές που υπέφερε από τους πειρατές.

Την περίοδο της Τουρκοκρατίας λόγω της επίκαιρης θέσης της κατέστη έδρα του Καπουδάν Πασά και το Πασαλίκι του Ευρίπου ήταν διοικητική διαίρεση που συμπεριελάμβανε όλη σχεδόν τη Στερεά Ελλάδα. Μέσα στο κάστρο του Ευρίπου υπήρχαν συνολικά έντεκα τούρκικοι μαχαλάδες και έντεκα τζαμιά. Το πιο παλιό από αυτά ήταν το τζαμί του Μωάμεθ του Πορθητή, που παλαιότερα ήταν χριστιανική εκκλησία.^[4] Στην περίοδο εκείνη ως τον 17ο αιώνα περίπου ο πλούτος της Εύβοιας προσείλκυσε την εγκατάσταση σε αυτήν αγάδων, αλλά παράλληλα πολλές φορές υπήρξε και στόχος πειρατικός. Στα τέλη του 17ου αιώνα πολιορκήθηκε η Χαλκίδα από τον γνωστό βενετό ναύαρχο Μοροζίνι, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Κατά την έκρηξη της ελληνικής επανάστασης το 1821 και παρά το γεγονός ότι το νησί της Εύβοιας έγινε θέατρο πολλών μαχών, οι ισχυρές τουρκικές δυνάμεις που βρίσκονταν στο νησί δεν επέτρεψαν την οριστική του απελευθέρωση. Από τον τουρκικό ζυγό απαλλάχθηκε οριστικά με την παράδοση της Χαλκίδας στις 7 Απριλίου 1833 και της Καρύστου δύο μέρες αργότερα για να ενταχθεί στα όρια του νεοϊδρυθέντος ελληνικού κράτους.

Το κάστρο Καράμπαμπα βρίσκεται στην ηπειρωτική πλευρά της πόλης, στον λόφο που ονομάζεται Φούρκα, στη συνοικία της Κανήθου. Η θέση του είναι στρατηγική, καθώς ελέγχει τον πορθμό του Ευρίπου και την πόλη της Χαλκίδας. Η θέση του Κάστρου ταυτίζεται από μερικούς μελετητές με την αρχαία πόλη Κάνηθο, καθώς σώζονται σποραδικά ίχνη κτισμάτων και τάφων στην επιφάνεια του εδάφους. Ο λόφος πιθανότατα οχυρώθηκε για πρώτη φορά κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο, αλλά είναι βέβαιο ότι δεν είχε οχύρωση στους Βυζαντινούς χρόνους και κατά τη διάρκεια της Βενετοκρατίας και τους πρώτους αιώνες της Τουρκοκρατίας.

Το φρούριο που σώζεται σήμερα οικοδομήθηκε από τους Τούρκους το 1684, με σκοπό την προστασία της Χαλκίδας από τους Βενετούς. Σχεδιάστηκε από τον Βενετό Gerolimo Galopo και η αρχιτεκτονική του είναι περισσότερο Ευρωπαϊκή και λιγότερο Τουρκική, με στενόμακρο περίβολο, προσανατολισμένο Α-Δ, με προτείχισμα στη βόρεια πλευρά, τρεις προμαχώνες και έναν μεγάλο πύργο. Το νότιο τμήμα του τοίχου διατηρείται σε κακή κατάσταση. Αρχαία αρχιτεκτονικά μέλη έχουν εντοιχισθεί σε αρκετά σημεία του περιβόλου. Ο πιο σύνθετος, εξαγωνικός προμαχώνας βρίσκεται στην ανατολική πλευρά, προς τη Χαλκίδα. Στις επάλξεις διατηρούνται δύο ρωσικά κανόνια του 19ου αιώνα. Η μοναδική πύλη του φρουρίου βρίσκεται στη ΝΑ πλευρά του τείχους, ενώ γύρω της έχουν οικοδομηθεί κτήρια στρατιωτικού χαρακτήρα. Στον ανατολικό τοίχο του περιβόλου, μεταξύ της πύλης και του ανατολικού πύργου, βρίσκεται κωδωνοστάσιο, κτισμένο στη θέση όπου βρισκόταν η καμπάνα του συναγερμού του φρουρίου. Το μόνο καλά σωζόμενο κτίσμα μέσα στον περίβολο είναι ναός αφιερωμένος στον Προφήτη Ηλία, που χρονολογείται το 1895. Το δυτικό άκρο του τείχους καταλαμβάνει επτάπλευρος πύργος, η μεγαλοπρεπέστερη αμυντική κατασκευή του φρουρίου. Η είσοδος στον πύργο γίνεται από στενό καμαροσκεπή διάδρομο, που θυμίζει λαβύρινθο.

Το φρούριο πολιορκήθηκε ανεπιτυχώς από τον Μοροζίνι το 1688 και οι Τούρκοι κατόρθωσαν να διατηρήσουν την κυριότητά του έως την απελευθέρωση της Ελλάδας, οπότε και το παρέδωσαν στο Ελληνικό κράτος. Στο κάστρο του Καράμπαμπα βρίσκεται και ο τάφος του συγγραφέα Γιάννη Σκαρίμπα, ο οποίος έζησε και εργάστηκε στην πόλη της Χαλκίδας. Επίσης έξω από το κάστρο υπάρχει και καφέ- εστιατόριο όπου απολαμβάνεις την πόλη από ψηλά.

Κλιματικά δεδομένα Χαλκίδας
Μήνας	Ιαν	Φεβ	Μάρ	Απρ	Μάι	Ιούν	Ιούλ	Αύγ	Σεπ	Οκτ	Νοε	Δεκ	Έτος
Μέση Μέγιστη °C (°F)	11.0	13.7	11.7	21.6	27.0	31.4	31.8	31.9	29.4	23.1	19.2	16.5	22,4
Μέση Μηνιαία °C (°F)	7.9	10.1	8.3	16.3	21.2	25.9	27.0	27.1	24.0	19.1	15.8	13.3	18,0
Μέση Ελάχιστη °C (°F)	5.3	7.1	5.6	12.1	16.1	21.3	22.8	23.5	19.8	16.3	13.2	11.0	14,5
Βροχόπτωση mm (ίντσες)	60,6	78,2	67	13,6	16,6	50	86,6	6,4	14,6	18,4	54,6	11,4	478,1
Πηγή: Κλιματικά δεδομένα για το έτος 2022, σύμφωνα με τον μετεωρολογικό σταθμό της Χαλκίδας[5][6]

Ιστορική εξέλιξη πληθυσμού

Έτος	Πληθ.	±%
1856	4.086	—
1861	4.585	+12.2%
1870	6.447	+40.6%
1879	7.564	+17.3%
1889	10.710	+41.6%
1896	9.676	−9.7%
1907	11.894	+22.9%
1920	14.398	+21.1%
1928	18.577	+29.0%
1940	21.820	+17.5%
1951	26.248	+20.3%
1961	28.576	+8.9%
1971	36.300	+27.0%
1981	44.867	+23.6%
1991	52.896	+17.9%
2001	55.264	+4.5%
2011	59.125	+7.0%
2021	64.490	+9.1%

Κατά την Απογραφή του 2021, ο μόνιμος πληθυσμός της Χαλκίδας ανήρχετο σε 108.313 κατοίκους. Ο πληθυσμός της ευρύτερης αστικής περιοχής της Χαλκίδας, η οποία από το 2011 αποτελεί τον διευρυμένο Δήμο Χαλκιδέων, περιλαμβάνοντας τις Δημοτικές Ενότητες (και τέως Δήμους) Χαλκιδέων, Ανθηδώνος, Αυλίδος, Ληλαντίων και Νέας Αρτάκης,^[7], ανέρχεται σε 109.256 μόνιμους κατοίκους.

Ως κέντρο Νομαρχιακών εξυπηρετήσεων, η Χαλκίδα περιλαμβάνει όλες τις απαραίτητες υποδομές και εξυπηρετήσεις, οι οποίες πέραν της Περιφερειακής Ενότητας Ευβοίας, έλκουν και τμήματα της Π.Ε. Βοιωτίας (Οινόφυτα / Θήβα κ.α). Η πρόσβαση στη Χαλκίδα και εν γένει στη νήσο Εύβοια γίνεται μέσω του κλάδου του ΠΑΘΕ Σχηματάρι/Χαλκίδα (Α11), ο οποίος καταλήγει στην Υψηλή Γέφυρα Χαλκίδος (κρεμαστή) και η οποία, με μήκος περί τα 700 μέτρα, συνδέει την Εύβοια με τη Στερεά Ελλάδα. Η πρόσβαση στη Χαλκίδα γίνεται επίσης και από την παλιά συρταρωτή γέφυρα του Ευρίπου η οποία ωστόσο, λόγω της αυξημένης κυκλοφορίας της, χρησιμοποιείται μόνο για τις εντός πόλεως μετακινήσεις. Από τη Χαλκίδα ξεκινούν οι δύο κύριοι άξονες της Εύβοιας, η ΕΟ77 (Χαλκίδα - Ιστιαία) και η ΕΟ44 (Χαλκίδα - Αλιβέρι - Κύμη). Επιπρόσθετα, η σιδηροδρομική πρόσβαση στη Χαλκίδα γίνεται από τον Σταθμό Λαρίσης (δρομολόγιο Αθήνα-Χαλκίδα). Η ανταπόκριση με τα εθνικά δρομολόγια της γραμμής Πειραιάς-Θεσσαλονίκη της ΤΡΑΙΝΟΣΕ πραγματοποιείται στον Σιδηροδρομικό Σταθμό Οινόης.

Η περιοχή Δύο Δέντρα είναι προάστιο της Χαλκίδας, με περίπου 2.000 κατοίκους.^{[εκκρεμεί παραπομπή]} Τα Δύο Δέντρα είναι ένας πεδινός οικισμός αλλά ένα μεγάλο τμήμα του βρίσκεται στον λόφο Βαθροβούνι. Ο οικισμός αυτός πήρε το όνομά του από δύο μεγάλα δέντρα κοντά στη ΔΕΗ τα οποία είναι περίπου 500 χρονών. Στα Δύο Δέντρα βρίσκονται η ΔΟΥ Χαλκίδος, η ΔΕΗ και το 23ο Δημοτικό Σχολείο Χαλκίδας και το Κέντρο Επαγγελματικής Κατάρτισης "Η ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ".

• Δημήτρης Μυταράς (Ζωγράφος και καθηγητής της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών)
• Ορέστης Μακρής (Ηθοποιός και τενόρος οπερέτας)
• Σωτηρία Μπέλλου (Τραγουδίστρια του λαϊκού και ρεμπέτικου τραγουδιού)
• Νίκος Σκαλκώτας (Συνθέτης)
• Μιχάλης Ασλάνης (Σχεδιαστής μόδας)
• Γιάννης Σκαρίμπας (Λογοτέχνης / ποιητής / συγγραφέας / πεζογράφος)
• Γεώργιος Παπανικολάου (Ιατρός, βιολόγος, εφευρέτης του τεστ "ΠΑΠ")
• Ειρήνη Αϊνδιλή (Αθλήτρια, Ολυμπιονίκης)
• Άγγελος Μπασινάς (Διεθνής ποδοσφαιριστής)
• Αργύρης Αγγέλου (Ηθοποιός)
• Αντίνοος Αλμπάνης (Ηθοποιός)
• Μαλβίνα Κάραλη (Δημοσιογράφος)
• Ελένη Χατζηαργύρη (Ηθοποιός)
• Κωνσταντίνος Καλλίας (Πολιτικός)

• Ο επίσημος ιστότοπος του Δήμου Χαλκιδέων
• Φωτογραφίες της Χαλκίδας
• faroi.com: Ο πέτρινος παραδοσιακός φάρος στη θέση Κακή Κεφαλή Χαλκίδας Αρχειοθετήθηκε 2013-07-08 στο Wayback Machine.
• Χαλκίδα (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)

Το Βικιλεξικό έχει σχετικό λήμμα:   Χαλκίδα

• “ΘΑ ΣΕ ΔΩ ΣΤΗ ΧΑΛΚΙΔΑ” – “SEE YOU IN CHALKIS” Η επίσημη τουριστική καμπάνια του Δήμου Χαλκιδέων

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Χαλκίδα