Αγρίνιο

Συντεταγμένες: 38°37′35.0″N 21°24′32.4″E / 38.626389°N 21.409000°E / 38.626389; 21.409000

Αγρίνιο
Άποψη της πόλης του Αγρινίου (στο βάθος η λίμνη Λυσιμαχία).
Αγρίνιο 38°37′35″N 21°24′32″E
Περιφέρεια	Δυτικής Ελλάδας
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Αγρινίου
Έκταση	1.229,33 km²
Υψόμετρο	91 μέτρα
Πληθυσμός	67.690 (2021)
Ταχ. κωδ.	30100, 30131, 30132, 30133, 30027, 30150
Τηλ. κωδ.	26410
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Το Αγρίνιο είναι πόλη του νομού Αιτωλοακαρνανίας στην περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας.^[1] Αποτελεί την έδρα του δήμου Αγρινίου και σύμφωνα με την ελληνική απογραφή του 2021, ως δήμος έχει πληθυσμό 106.691 κατοίκους, ως δημοτική ενότητα 89.609 και ως πόλη ο πληθυσμός της ανέρχεται σε 67.690 άτομα.^[2] Μαζί με την Πάτρα και τα Ιωάννινα,αποτελούν τα τρία μεγαλύτερα αστικά κέντρα στο δυτικό τμήμα της χώρας.

Κατά τη μυθολογία χτίστηκε από τον βασιλιά Άγριο, που ήταν απόγονος του γενάρχη Αιτωλού και του γιου του Πλευρώνα. Η πόλη, χτισμένη δίπλα σχεδόν στον ποταμό Αχελώο που ήταν το φυσικό σύνορο ανάμεσα στην Αιτωλία και την Ακαρνανία βρέθηκε αρκετές φορές υπό την κυριαρχία και των δύο πλευρών. Ο Διόδωρος Σικελιώτης την αναφέρει το 322 με 321 π.Χ. όταν αυτή καταλήφθηκε από τους Ακαρνάνες. Το 314 π.Χ. καταστράφηκε από τον Κάσσανδρο και τον αδελφό του Φίλιππο^[1][3].

Οι ανασκαφές του Ιωάννη Μηλιάδη το 1920 έδειξαν ότι η αρχαία πόλη βρίσκονταν στο γειτονικό Ζαπάντι (σημερινή Μεγάλη Χώρα), τα τελευταία χρόνια όμως έχουν βρεθεί πολλά αρχαία ακόμα και στο κέντρο της σημερινής πόλης.

Μετά από κάποιους αιώνες στην αφάνεια, η πόλη επανεμφανίζεται την εποχή της Τουρκοκρατίας, τον 14ο αιώνα, με το όνομα Βραχώρι^[1] (Imbrahoar), για την ετυμολογία του οποίου έχουν διατυπωθεί αρκετές θεωρίες. Κατοικήθηκε από πολλούς Τούρκους και στις αρχές του 18ου αιώνα έγινε έδρα του σαντζακιού του Κάρλελι, διοικητικό κέντρο της σημερινής Αιτωλοακαρνανίας. Έλαβε ενεργό μέρος στην Ελληνική Επανάσταση του 1821 και μετά από πολυήμερη πολιορκία απελευθερώθηκε προσωρινά στις 11 Ιουνίου του 1821 (βλ. Μάχη του Βραχωρίου)^[4]. Αργότερα κατακτήθηκε ξανά από τον Κιουταχή και τελικά προσυπογράφηκε οριστικά στα σύνορα του ελεύθερου ελληνικού κράτους το 1832.

Μετά την απελευθέρωση το Βραχώρι πήρε ξανά το αρχαίο του όνομα Αγρίνιον. Η πόλη άρχισε να αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς, ειδικά μετά τα τέλη του 19ου μέχρι αρχές του εικοστού αιώνα, όταν στράφηκε μαζικά στην καλλιέργεια του καπνού^[1]. Χτίστηκαν τεράστιες αποθήκες και εργοστάσια επεξεργασίας του καπνού, με κυριότερες αυτές των οικογενειών Παπαστράτου, Παπαπέτρου και Παναγόπουλου. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή πλήθος προσφύγων έφτασαν στην πόλη και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή του Αγίου Κωνσταντίνου^[5], ενώ μεγάλη μετακίνηση πληθυσμών είχαμε και από την Ήπειρο και την Ευρυτανία.

Στο Αγρίνιο λειτουργούν τμήματα του Πανεπιστημίου Πατρών^[6]. Τα τμήματα αυτά είναι τα εξής:

• Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας.
• Τμήμα Γεωργικής Βιοτεχνολογίας.
• Τμήμα Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων.
• Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Αγροτικών Προϊόντων και Τροφίμων.
• Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος.
• Το τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας ιδρύθηκε το 2019 στη θέση του τμήματος Διαχείρισης Πολιτισμικού Περιβάλλοντος και Νέων Τεχνολογιών.
• Από το 2009 μέχρι το 2013, το Αγρίνιο ήταν η έδρα του Πανεπιστημίου Δυτικής Ελλάδας, το οποίο καταργήθηκε με το σχέδιο Αθηνά.

Λίγο έξω από το Αγρίνιο διέρχεται η Ιόνια Οδός ενώνοντας το με όλη τη Δυτική Ελλάδα αλλά και βόρεια με την Ήπειρο και νότια με την Πελοπόννησο. Το αστικό ΚΤΕΛ Αγρινίου εκτελεί δρομολόγια εντός πόλεως ενώ το συνδέει με άλλες πόλεις της Ελλάδας. Το Αγρίνιο εξυπηρετείται αεροπορικώς από το αεροδρόμιο του Ακτίου με το οποιο αναμένεται να συνδέεται μεσα στο 2024 με τον νέο οδικό άξονα Ιόνιας οδού -Ακτίου.

Πέρα από το κέντρο της πόλης του Αγρινίου όπως ορίζεται χονδρικά από τις περιοχές γύρω από τις πλατείες Δημοκρατίας και Χατζοπούλου, τη Μητρόπολη και την οδό Παπαστράτου, υπάρχει ένα πλήθος από γειτονιές και συνοικίες, κύριες εκ των οποίων είναι οι παρακάτω:

• Άγιος Δημήτριος. Περιοχή νοτιοδυτικά της πόλης, που έλαβε το όνομα από τον ομώνυμο Ι.Ν., γύρω από τον οποίο και "τοποθετείται". Στην περιοχή βρίσκεται το δικαστικό μέγαρο της πόλης, ο πρώην Σιδηροδρομικός Σταθμός Αγρινίου, οι Καπναποθήκες Παπαπέτρου και το παλαιό ΚΤΕΛ.
• Άγιος Ιωάννης Ρηγανάς. Πρόκειται για τη συνοικία στο νοτιοανατολικό άκρο της πόλης, εκεί όπου βρίσκονται και οι ομώνυμες εργατικές κατοικίες. Έχει πάρει το όνομά της από τον μικρό ναό του Άι Γιάννη του Ρηγανά που βρίσκεται ακόμα πιο έξω βγαίνοντας από την πόλη και πηγαίνοντας προς τον χείμαρρο της Ερμίτσας.
• Άγιος Κωνσταντίνος. Η περιοχή βρίσκεται στα βορειοδυτικά της πόλης και αποτελούσε παλαιότερα ανεξάρτητο δήμο παρότι είναι πλήρως ενταγμένη στον πολεοδομικό ιστό του Αγρινίου. Η ιστορία της συγκεκριμένης γειτονιάς ξεκινάει ουσιαστικά μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή οπότε έφτασαν και εγκαταστάθηκαν εκεί οικογένειες Μικρασιατών.^[7]
• Γιαννούζι. Το Γιαννούζι είναι προάστιο στα νότια της πόλης, με μεγάλη συγκέντρωση εστιατορίων και κοσμικών κέντρων.
• Γκένοβα. Παλιά ιστορική συνοικία του Αγρινίου, η Γκένοβα βρίσκεται στα όρια περίπου του νέου ναού του Αγίου Χριστόφορου. Για το όνομά της έχουν εκφραστεί διάφορες απόψεις και προβληματισμοί για το αν οφείλεται σε παρουσία Γενοβέζων κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, γεγονός που δεν έχει όμως αποδειχτεί επιστημονικά.
• Δοκίμι. Πρώην ξεχωριστή κοινότητα εφαπτόμενη πια με την πόλη. Βρίσκεται "κάτω" από την εθνική οδό και στην ευρύτερη περιοχή του βρίσκονται και τα δύο αεροδρόμια της πόλης, στρατιωτικό και πολιτικό.
• Δύο Ρέματα. Συνοικία στα βορειοανατολικά της πόλης, εφαπτόμενη με το άλσος του Αγίου Χριστόφορου.
• Ερυθραία. Περιοχή ευρισκόμενη στη νέα είσοδο της πόλης ανάμεσα στον Άγιο Κωνσταντίνο και το κέντρο του Αγρινίου.
• Καραπανέικα. Κεντρική και πυκνοκατοικημένη συνοικία της πόλης, έχει πάρει το όνομά της από την πλατεία 28ης Οκτωβρίου, γνωστότερη με το παλιό της όνομα Πλατεία Καραπανέικων.
• Κοκκινοπύλια. Εξοχικό προάστιο στα βόρεια της πόλης, γνωρίζει έντονη οικιστική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια.
• Λεύκα. Νότιο αραιοκατοικημένο προάστιο στην περιοχή του Στρατιωτικού Αεροδρομίου.
• Μούρες. Γειτονιά στα αριστερά και βόρεια του νοσοκομείου.
• Μπούζι. Προάστιο κοντά στο Γιαννούζι, στα νότια της πόλης.
• Νεάπολη (ή Ρουσσέικα). Η Νεάπολη είναι προάστιο στα βόρεια της πόλης. Σε αυτή ανήκουν και τα Τριανταίικα, όπου μαζί με το Ελαιόφυτο αποτελούν την κοινότητα Ελαιοφύτου.
• Ντούτσαγα. Ιστορική συνοικία της πόλης στην περιοχή των ναών Αγίας Τριάδας και Αγίου Γεωργίου. Έχει πάρει το όνομά της από τον Τούρκο Ντουτς Αγά στον οποίο ανήκε πριν την Επανάσταση του 1821. Στην περιοχή βρίσκεται ο δημοτικός χειμερινός κινηματογράφος.
• Παλαιός Άγιος Χριστόφορος - Άγιος Θωμάς. Συνοικία που γνώρισε μεγάλη οικιστική ανάπτυξη τις τελευταίες δεκαετίες, με πλήθος πολυτελών οικοδομών, φημισμένη για την "υπερυψωμένη" θέα της και το γειτονικό δασύλλιο.
• Πεταλούδα. Με το όνομα αυτό αναφερόμαστε στην περιοχή γύρω από την αερογέφυρα που διασχίζει την εθνική οδό.
• Σωτηροπούλου. Συνοικία της πόλης βόρεια του πάρκου.
• Τροχός. Αραιοκατοικημένη περιοχή με πολλούς ελαιώνες στα ανατολικά όρια της πόλης.
• Φούσκαρη. Γειτονιά κοντά στο κέντρο της πόλης, δυτικά και στα όρια του ναού του Αγίου Δημητρίου, στην οποία από τη δεκαετία του '60 και έπειτα εγκαταστάθηκαν πολλοί Ευρυτάνες.
• Νέα Αβόρανη. Η Νέα Αβόρανη απέχει 4 χλμ. από το κέντρο της πόλης του Αγρινίου, στην περιοχή έχουν εγκατασταθεί διάφορες οικογένειες από τα ορεινά χωριά της Αιτωλοακαρνανίας ή και της Ευρυτανίας. Ήταν η κύρια περιοχή για την καπνοκαλλιέργια και την χονδροελιά Αγρινίου.

• Το Παπαστράτειο δημοτικό πάρκο.
• Το Αρχαιολογικό Μουσείο, όπου φυλάσσονται και είναι επισκέψιμα τα αρχαιολογικά ευρήματα της περιοχής.
• Το Λαογραφικό Μουσείο.^[8]
• Η Παπαστράτειος Δημοτική Βιβλιοθήκη^[9] και η αίθουσα τέχνης Καπράλου.
• Οι διατηρητέες καπναποθήκες Παπαστράτου και Παπαπέτρου^[10][11].
• Το Μνημείο Μικρασιατών προσφύγων με κεντρική μορφή τη Μικρασιάτισσα Μάνα, στον Άγιο Κωνσταντίνο Αγρινίου.^[12]
• Ο ναός της Αγίας Τριάδας του Μαύρικα, του 8ου - 9ου αιώνα περίπου.
• Η αρχαία Στράτος.
• Ο πρώην Σιδηροδρομικός Σταθμός Αγρινίου.
• Οι λίμνες Τριχωνίδα και Λυσιμαχία προς τις οποίες και επεκτείνεται οικοδομικά η πόλη τα τελευταία χρόνια (ιδίως προς την πρώτη).
• Το φαράγγι της Κλεισούρας.
• Το υδροηλεκτρικό φράγμα Κρεμαστών.
• Το υδροηλεκτρικό φράγμα Στράτου.
• Το υδροηλεκτρικό φράγμα Καστρακίου.
• Ο παλιός μιναρές στην περιοχή Μεγάλη Χώρα (Ζαπάντι)^[13] (περιοχή στην οποία ανασκαφές φανέρωσαν και τμήματα του αρχαίου Αγρινίου).
• Το άλσος του Αγίου Χριστόφορου βόρεια της πόλης, προϊόν τεχνητής αναδάσωσης που αποτελεί τον "πνεύμονα" του Αγρινίου.^[14]

Από το 1935 μέχρι το 1967, με εξαίρεση τα χρόνια της κατοχής, εκδιδόταν η εφημερίδα Νέα Εποχή. Από το 1998, η εφημερίδα εκδίδεται ηλεκτρονικά, με τον ίδιο τίτλο.^[15]

Στο Αγρίνιο, από το 2000, εκδίδεται η ημερήσια εφημερίδα Συνείδηση της Αιτωλοακαρνανίας, η οποία κυκλοφορεί σε όλο τον νομό, και είναι διαθέσιμη και σε ηλεκτρονική μορφή.^[16] Η ιδιοκτήτριά του Συνείδηση Ανώνυμη Εταιρεία η οποία κατέχει την ομώνυμη εφημερίδα, κατέχει και δύο τοπικούς ραδιοσταθμούς, τα ενημερωτικά Δυτικά της Ελλάδος 92.8 και τον ψυχαγωγικό Loud Radio 98.2.

Στο Αγρίνιο λειτουργεί από το 1992 ο ραδιοτηλεοπτικός όμιλος ΑΧΕΛΩΟΣ MEDIA ο οποίος κατέχει στην ιδιοκτησία του, το ομώνυμο τηλεοπτικό κανάλι Αχελώος TV^[17], το οποίο είναι το μεγάλο περιφερειακό της Βoρειοδυτικής Ελλάδας. Έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και καλύπτει τη Δυτική Ελλάδα, τον νομό Ευρυτανίας, τους νομούς της Ηπείρου και τα Επτάνησα. Επίσης στον ίδιο όμιλο, ανήκει ο ομώνυμος ραδιοφωνικός σταθμός Αχελώος FM 98.4 που είναι τοπικής εμβέλειας με ενημερωτικό χαρακτήρα και αναμεταδίδει μέρος του προγράμματος του Αθηναϊκού Real FM 97.8 από τα μέσα του 2008.

Λειτουργούν επίσης τα ειδησεογραφικά sites aitoloakarnaniabest.gr, agriniosite.gr, agrinionews.gr Αρχειοθετήθηκε 2019-07-16 στο Wayback Machine. και agriniopress.gr Αρχειοθετήθηκε 2019-07-15 στο Wayback Machine..

Οι υπόλοιποι ραδιοφωνικοί σταθμοί που εκπέμπουν από το Αγρίνιο είναι:

• 89.2 Γλέντι FM Stereo
• 90.7 Ράδιο Κόσμος
• 93.7 Αγρίνιο FM
• 94.2 Energy FM
• 94.7 Ράδιο Ρυθμός
• 95.1 Music Life Radio
• 97.1 Ράδιο Ακαρνανία
• 97.8 Radio Live FM
• 99.5 Αέρας FM
• 100.9 Κέφι FM
• 101.7 Όραμα FM
• 102.2 Ράδιο Αγρίνιο
• 103.5 Antenna Star FM
• 106.3 Ραδιοφωνικός Σταθμός Ιεράς Μητρόπολης Αιτωλίας και Ακαρνανίας
• 107.0 Mad Radio
• 107.4 Aria FM

1. Οικογένεια Παπαστράτου - οικογένεια Ελλήνων βιομηχάνων και ευεργετών της πόλης (η κεντρικότερη οδός της πόλης φέρει το όνομα της οικογένειας)
2. Οικογένεια Σταμάτη - οικογένεια πολιτικών
3. Στράτος Αποστολάκης - πρώην Διεθνής ποδοσφαιριστής
4. Πέτρος Μίχος - πρώην Διεθνής ποδοσφαιριστής, προπονητής ποδοσφαίρου
5. Χρήστος Γαρουφαλής - Ζωγράφος
6. Κάτια Γέρου - Ηθοποιός
7. Παναγιώτης Δαγκλής - Στρατηγός και πολιτικός
8. Κωνσταντίνος Δημάδης - Λογοτέχνης
9. Γεώργιος Παπαϊωάννου - πρώην δήμαρχος Αγρινίου και βουλευτής
10. Γιώργος Ζαραβίνας - Διεθνής αθλητής χάντμπολ
11. Γιάννης Κανδήλας - Ηθοποιός, θεατρικός συγγραφέας και σεναριογράφος
12. Δημήτρης Καπράλος - Χρυσός ολυμπιονίκης στη σύνθεση σκακιστικών προβλημάτων
13. Χρήστος Καπράλος - Γλύπτης
14. Πάνος Καπώνης - Ποιητής και συγγραφέας
15. Μιχάλης Κούσης - Δρομέας μεγάλων αποστάσεων και μαραθωνοδρόμος (στη μνήμη του διοργανώνεται ετησίως ημιμαραθώνιος δρόμος στην πόλη)^[18]
16. Κωστής Μαραβέγιας - Τραγουδιστής και τραγουδοποιός
17. Αριστείδης Μόσχος - Μουσικός και δάσκαλος του σαντουριού
18. Αθανάσιος Παλιούρας - Καθηγητής Βυζαντινής Αρχαιολογίας
19. Αναστάσιος Παναγόπουλος - Βιομήχανος, ευεργέτης και δήμαρχος του Αγρινίου
20. Θόδωρος Παπαδημητρίου - Γλύπτης
21. Δημήτρης Παπαποστόλου - Συνθέτης
22. Πυθαγόρας Παπασταματίου - Στιχουργός
23. Λουκία Πιστιόλα - Ηθοποιός
24. Χρήστος Μποκόρος - Ζωγράφος
25. Λαμπρινή Καρδαρά - Σκηνογράφος και Ενδυματολόγος
26. Ράνια Τραγόμαλλου - Δημοσιογράφος, Παρουσιάστρια και Συγγραφέας
27. Γιάννης Υφαντής - Ποιητής
28. Κωσταντίνος Χατζόπουλος - Λογοτέχνης
29. Σπύρος και Ελένη Τσικνιά - Ευεργέτες του Αγρινίου (δωρητές του Παλαιού και Νέου Νοσοκομείου)
30. Αριστόβουλος Κόης - Ανθυπολοχαγός Πεζικού

Στην αθλητική ζωή της πόλης σημείο αναφοράς είναι το όνομα του Παναιτωλικού, με τον σύλλογο να ιδρύεται το 1926 κυρίως σαν φιλεκπαιδευτικό σωματείο το οποίο έχει τεράστια κοινωνική προσφορά στην πόλη.^[19] Η ομάδα ποδοσφαίρου του συλλόγου αποτελεί μια από τις ιστορικότερες επαρχιακές ομάδες της χώρας. Τα τελευταία χρόνια έχει σταθερή παρουσία στη Superleague, στην οποία έχει προς ώρας συμμετάσχει σε 11 αγωνιστικές περιόδους, με καλύτερη θέση την 7η, στη σεζόν 2014-15.

Πέραν του ποδοσφαίρου, ο σύλλογος διατηρεί τμήματα σε όλα τα δημοφιλή αγωνίσματα, κάποια εξ αυτών ιδιαιτέρως επιτυχημένα (όπως η ομάδα χειροσφαίρισης γυναικών που αγωνίζεται στην Α1 κατηγορία και το 2011 συμμετείχε στο final four του Κυπέλλου Ελλάδος^[20] το τμήμα beach handball, που το 2010 έφτασε στο final four του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Συλλόγων^[21][22] αλλά και το τμήμα ελληνορωμαϊκής πάλης που έχει αναδείξει πρωταθλητές Ελλάδας^[23]).

Πέραν του Παναιτωλικού, το τμήμα καλαθοσφαίρισης του Α.Ο. Αγρινίου εκπροσωπεί την πόλη στις εθνικές κατηγορίες, συμμετέχοντας στην Α2 Εθνική καλαθοσφαίρισης ανδρών ανδρών, ενώ ιστορικό είναι και το σωματείο της Γυμναστικής Εταιρείας Αγρινίου με συμμετοχές μεταξύ άλλων στη Β' και Γ' εθνική και πλούσια παρουσία στα πολιτιστικά δρώμενα της πόλης. Στην πόλη αναπτύσσουν τη δραστηριότητά τους πολλοί ακόμη σύλλογοι, όπως ο ΠΑΣ Ιωνικός Αγρινίου, το τμήμα πετοσφαίρισης γυναικών του οποίου συμμετέχει στην Α2 κατηγορία^[24], ο Ναυτικός Όμιλος Αγρινίου, ο ΦΙ.ΜΠΑ. Πήγασος κ.ά.

Σε ό,τι αφορά στις εγκαταστάσεις, διαπιστώνεται μια γενική έλλειψη, με το πρόβλημα να εντοπίζεται ιδίως στην απουσία κλειστών γυμναστηρίων, κατάσταση που δημιουργεί δυσκολίες την κάλυψη των αναγκών των πολυάριθμων σωματείων. Παρ' όλα αυτά στην πόλη, υπάρχει το ΔΑΚ "Μιχάλης Κούσης" και το Κλειστό Γυμναστήριο στην περιοχή της Αερογέφυρας,^[25] το Γήπεδο Παναιτωλικού και το προπονητικό κέντρο Emileon SportsCenter (ανήκει στον μεγαλομέτοχο του Παναιτωλικού και αποτελεί προπονητικό κέντρο της ομάδας^[26]), αρκετά συνοικιακά γήπεδα ερασιτεχνικών σωματείων και του Δήμου και μερικά ιδιωτικά γήπεδα.

• Κείμενα στην ηλεκτρονική εφημερίδα "Εποχή", σχετικά με γειτονιές του Αγρινίου

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Αγρίνιο

• Η σελίδα του Δήμου Αγρινίου