Sojusz Socjalistycznych Sowjeckich Republik

Tyn artykuł może potrzebować porzōndnyj korekty. Jedyn ze używŏczōw zasugerowoł to ze powodōw: Felerny szrajbůnek we infoszachtli. Artikel je napisany we steuerowym szrajbůnku. Muster:Państwo infoszachtla śe sam ńy nadowo. Jak możesz, to pōmōż abo we przeredagowaniu tego artykułu, abo zmiyń go tak, coby wszyjske felerne elymynta ś niego wyciepnōńć.

Союз Советских Социалистических Республик Sojuz Sowietskich Socyalisticzeskich Riespublik Sojusz Socjalistycznych Sowjeckich Republik
1922–1991
Fana Sojusza Socjalistycznych Sowjeckich Republik Wapyn Sojusza Socjalistycznych Sowjeckich Republik
Motto: (rusko) Пролетарии всех стран, соединяйтесь! (Proletariusze wszyjskich krajůw łůnczyć śe!)
Hymn: Государственный гимн СССР (Hymn państwowy SSSR)
Kōnstytucyjŏ	Kůnstytucyjo Sojusza Socjalistycznych Sowjeckich Republik
Republiki SSSR	Armyńsko SSR, Azerbejdżańsko SSR, Bjołorusko SSR, Estůńsko SSR, Gruźińsko SSR, Kazachsko SSR, Karelo-Fińsko SSR, Kirgisko SSR, Litewsko SSR, Łotewsko SSR, Mołdawsko SSR, Rusko FSSR, Tadżycko SSR, Turkmyńsko, SSR Ukrajińsko SSR, Ůzbecko SSR
Ôficjalnŏ gŏdka	rusko
Używanŏ gŏdka	uormjańsko, azersko, bjołorusko, estůńsko, gruźińsko, kazachsko, kirgisko, litewsko, łotewsko, růmůńsko, rusko, tadżycko, turkmyńsko, ukrajińsko, ůzbecko
Stolica	Moskwa
Polityczny systym	dyktatura kůmuńistycznyj partyje
Zorta państwa	republika federalno
Piyrszy Prziwůdca SSSR	Władimir Leńin
Ôstatni Prziwůdca SSSR	Michaił Gorbaczow (prezydynt)
Szef rzōndu	Prymier Iwan Siłajew (uostatńi)
Wiyrchnia  • cołkŏ	22 402 200 km²
waluta	sowjecki rubel (SUR)
Traktat uo nastůńu SSSR	1922
Rozpad	1991
Dōminujōncŏ religijŏ	atejizm (państwowy), prawosławje
Czasowŏ strefa	UTC +2 (Mińsk) +13 (Kamczatka)
Internetowŏ dōmyna	.su
Kod autowy	SU
Multimydia na Commons

Sojusz Socjalistycznych Sowjeckich Republik (ros. Союз Советских Социалистических Республик, СССР, trb. Sojuz Sowjetskich Socjalisticzeskich Rjespublik), inakszy SSSR, Sojusz Sowjecki – historyczne kůmuńistyczne (socjalistyczne) państwo w půłnocnyj a schodńij Ojropje a půłnocnyj a strzodkowyj Azyji.

Uobyjmowało plac kole 22 mln km² uod Bałtyckigo a Czornego Morza do Pacyfiku (nojsrogsze we historyji nowożytnyj śwjata), istńało uod 30 grudńa 1922 do 26 grudńa 1991.

SSSR powstoł po swyćynstwje bolszewikůw we důmowyj wojńe ze „bjołymi” (wojskami kůntrrewolucyje) i interwyncyji zagrańicznych mocarstw. W latach trzidźestych SSSR zrealizowoł industrjalizacyjo kraju i stoł śe ekůnůmicznom i wojskowom potyngům. Trwoł tyż wtynczos uokres jeszcze śylńyjszych represyjůw i moc uosůb uostało skozanych na śmjyrć abo hereszt. Uokres władze Stalina (umrził w 1953) nazwano było ńyskorzij stalińizmym.

We 1939 SSSR cuzamyn ze naźistowskimi Mjymcami napod na Polska, co bůło poczůntkym drugij śwjatowyj wojny. 22 czyrwńa 1941 mjymjecko-sowjecki sojusz skůńczůł śe angrifym naźistůw SSSR, uodtůnd SSSR bůł jednym z trzech głůwnych aljantůw II śwjatowyj wojny. SSSR uobrůńůł śe, wygroł wojna i jego armijo zdobůła Berlin.

Po 1945 roku SSSR stoł śe jednym z dwůch (społym z USA) śwjatowych potyng. Rywalizowoł z USA uo wpływy na śwjeće, co nazwano było źimnům wojnům.

W latach uoźymdźeśůntych XX stolećo SSSR społym z inkszymi regyrůnkami kůmuńistůw we schodńij Ojropje wpod w kryzys i na kůńec rozpod śe we 1991 roku, kej jego republiki uoznajmjůły ńyzoleżność jak uosobne państwa.

S kůńcym swojigo istńyńo, we 1991, SSSR mjoł do kupy pjyntnośće republik (Zakałkasko FSSR we 1936 roku podźelůno na Armyńsko SSR, Azyrbejdżańsko SSR a Gruźińsko SSR; Karelo-Fińsko SSR wklůdzono do Ruskij FSSR we 1956 roku). Nojsrogszo s republik, tako skuli ludnośći, placu, jako śyły polityczno-ekůnůmicznyj, bůła to Rusko FSSR. S kůńcym istńyńo tygo państwa we SSSR kole uůnych 15 republik bůło tyż 20 republik autonomicznych, 8 uobwodůw autonomicznych, 10 uokryngůw, a jeszcze 6 krajůw a 123 uobwodůw.