Bitwa pod Sudobiczami
| Wojna polsko-bolszewicka | |||
| |||
| Czas |
13 lipca 1920 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce |
pod Sudobiczami[a] | ||
| Terytorium | |||
| Przyczyna |
ofensywa Frontu Płd.-Zach. | ||
| Wynik |
wygrana Polaków | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
Bitwa pod Sudobiczami – część bitwy pod Dubnem; walki polskiego 49 pułku piechoty z oddziałami sowieckiej 1 Armii Konnej Siemiona Budionnego toczone w okresie ofensywy Frontu Południowo-Zachodniego w czasie wojny polsko-bolszewickiej.
Sytuacja ogólna
[edytuj | edytuj kod]26 maja na Ukrainie wojska sowieckiego Frontu Południowo-Zachodniego przeszły do ofensywy, a już 5 czerwca trzy dywizje sowieckiej 1 Armii Konnej Siemiona Budionnego przełamały trwale polski front pod Samhorodkiem na odcinku obrony grupy gen. Jana Sawickiego[2][3]. 10 czerwca odwrót spod Kijowa w kierunku na Korosteń rozpoczęła polska 3 Armia[4]. W ostatnich dniach czerwca poszczególne związki operacyjne Frontu Ukraińskiego, dowodzonego już przez gen. Edwarda Rydza-Śmigłego, ugrupowane były w następujący sposób: Armia Ukraińska gen. Michajła Omelianowicza-Pawlenki skupiona była nad Dniestrem, w kierunku granicy z Rumunią, 6 Armia gen. Wacława Iwaszkiewicza-Rudoszańskiego zajmowała odcinek frontu Dniestr–Chmielnik–Lubar, nowo sformowana 2 Armia gen. Kazimierza Raszewskiego znajdowała się na linii rzek Słucz i Horyń, a 3 Armia gen. Edwarda Rydza-Śmigłego rozlokowana była nad Uborcią[5][6].
4 lipca oddziały sowieckiej 14 Armii przełamały polską obronę pod Barem i wyszły na tyły 6 Armii[7]. Celem zamknięcia luki i przywrócenia łączności pomiędzy dwoma polskimi armiami, została zorganizowana i skierowana nad Horyń Grupa gen. Franciszka Krajowskiego[8]. 9 lipca Grupa osiągnęła rejon Obgowa, skąd planowano uderzenie na Dubno. Około południa 11 lipca nadszedł rozkaz uderzenia na sowiecką 11 Dywizję Kawalerii, stojącą na wschód od Dubna[9]. Wcześniej gen. Franciszek Krajowski miał rozbić oddziały sowieckiej 45 Dywizji Strzelców, stojące pod Krzemieńcem, a następnie odzyskać Dubno i obsadzić Ikwę na odcinku Dubno – Krzemieniec[8].
Walki pod Sudobiczami
[edytuj | edytuj kod]Podczas natarcia 18 Dywizji Piechoty[b] na Dubno, osłaniający prawe skrzydło dywizji III batalion 49 pułku piechoty kpt. Klemensa Mościckiego 13 lipca sforsował Ikwę pod Nosowicą i około 16.00 dotarł pod Sudobicze[10]. Rozwinięty wzdłuż toru kolejowego na zachód od Sudobicz przeciwnik otworzył ogień do nacierającej polskiej piechoty. Polakom udało się przełamać obronę Sowietów; 10 kompania zdobyła płonący już most i batalion mógł przejść do pościgu[11][c]. Nad ranem 14 lipca batalion osiągnął Strakłów[d][13]. 11 kompania por. Opioły zajęła Wolicę i tu odpierano ataki nieprzyjacielskiej kawalerii, wzmocnionej samochodami pancernymi i dążącej do wyjścia na tyły i skrzydło 18 Dywizji Piechoty[10]. Po całodziennej walce, wyczerpany batalion wrócił na prawy brzeg Ikwy[14].
Bilans walk
[edytuj | edytuj kod]II batalion 49 pułku piechoty skutecznie osłonił skrzydło i tyły maszerujących oddziałów Grupy generała Krajowskiego. Zdobył 4 karabiny maszynowe i 15 wozów taborowych z zaprzęgami. W trakcie walk stracił 11 zabitych i 48 rannych[13].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Miejscowość na Ukrainie na południe od Dubna
- ↑ 18 Dywizji Piechoty stanowiła trzon Grupy gen. Franciszka Krajowskiego
- ↑ W walkach na wyróżnienie zasłużył plutonowy Paweł Kubica, który przedarł się z boku w okolice gniazda karabinu maszynowego i granatem ręcznym rozpędził obsługę, przez co uchronił swą kompanję od strat i ułatwił opanowanie wsi. Za czyn ten odznaczony został Orderem Virtuti Militari[12].
- ↑ Położony na południe od Dubna, nad Ikwą obecnie część tego miasta, Strakłów, wś, powiat dubieńki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 624..
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Arciszewski 1923 ↓.
- ↑ Odziemkowski 1998 ↓, s. 231.
- ↑ Biernacki 1924 ↓, s. 66.
- ↑ Wyszczelski 2009 ↓, s. 172.
- ↑ Wyszczelski 2008 ↓, s. 283.
- ↑ Cisek, Paduszek i Rawski 2010 ↓, s. 46.
- ↑ Wysocki (red.) 2005 ↓, s. 23.
- ↑ a b Odziemkowski 2004 ↓, s. 105.
- ↑ Odziemkowski 2004 ↓, s. 106.
- ↑ a b Odziemkowski 2004 ↓, s. 396.
- ↑ Fuglewicz 1929 ↓, s. 13.
- ↑ Fuglewicz 1929 ↓, s. 13 i 38.
- ↑ a b Arciszewski 2016 ↓, s. 57.
- ↑ Fuglewicz 1929 ↓, s. 14.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Franciszek Adam Arciszewski: Ostróg – Dubno – Brody. Walki 18 Dywizji Piechoty z konną armią Budionnego (1 lipca - 6 sierpnia 1920) (reprint). Oświecim: Wydawnictwo „Napoleon”, 2016. ISBN 978-83-65652-00-3.
- Mieczysław Biernacki: Działania Armji Konnej Budiennego w kampanji polsko-rosyjskiej 1920 r. 26 V-20 VI 1920. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1924.
- Janusz Cisek, Konrad Paduszek, Tadeusz Rawski: Wojna polsko-sowiecka 1919–1921. Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2010.
- Jan Fuglewicz: Zarys historji wojennej 49-go pułku piechoty. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon bitew polskich 1914 – 1920. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1998. ISBN 83-85621-46-6.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko – rosyjskiej 1919 – 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
- Wiesław Wysocki (red.): Szlakiem oręża polskiego; vademecum miejsc walk i budowli obronnych. T. 2, poza granicami współczesnej Polski. Warszawa: Wydawnictwo „Gamb”, 2005. ISBN 83-7399-050-X.
- Lech Wyszczelski: Kampania ukraińska 1920 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2009. ISBN 978-83-7543-066-0.
- Lech Wyszczelski: Kijów 1920. Warszawa: Wydawnictwo Bellona SA, 2008. ISBN 978-83-11-11431-9.