Belo Horizonte

Belo Horizonte
Kelk imaji pri Belo Horizonte.
Standardo	Blazono
Lando:	Brazilia
Regiono:	Sud-estala
Stato:	Minas Gerais
Informo:
Latitudo:	19°55' S
Longitudo:	43°56' W
Altitudo:	852 m
Surfaco:	331 km²
Habitanti:	2 315 560[1] (2022)
Disto de Brasilia:	716 km
Horala zono:	UTC-3
Urbestro:	Fuad Noman (PSD, 2022 – 2024)
Mapo:
Oficala retosituo:
www.pbh.mg.gov.br

Belo Horizonte ("bela horizonto") esas la chef-urbo dil stato Minas Gerais, en Brazilia. Ol esas la 6ma maxim populoza urbo di la lando, e la 13ma maxim populoza de Sud-Amerika. Segun la demografiala kontado di 2022, ol havas 2 315 560 habitanti. Lua tota surfaco esas 331 km². Lua metropolala regiono konsistas ek 34 urbi, ube rezidas cirkume 5 milion personi.

L'urbo esas komplete cirkondata da monti. Existas diversa granda parki proxim ol. La parko Mangabeiras, 6 km sud-este de la centro dil urbo kovras 2,35 km², di qui 0,9 km² konsistas ek nativa foresti.

Komerco, servado ed industrio esas importanta ekonomial agadi. Belo Horizonte judikesas kom un ek la 10 maxim bona urbi de Latin-Amerika por entraprezal agadi. Ol havas monumenti, parki e muzei qui atraktas turisti. Un ek lua precipua muzei esas l'Arto-Muzeo di Pampulha (Museu de Arte da Pampulha) qua gastigas nuntempa maestroverki pri skulto e pikto. L'urbo anke havas diversa moderna hoteli e povas recevar turisti qui deziras vizitar la historiala urbi di Minas Gerais (Ouro Preto, Mariana, Sabará, Congonhas do Campo, Tiradentes) o la kaverni Lapinha, Rei do Mato e Maquiné, en 1-dia turo.

Belo Horizonte anke esas sideyo di la Federala Universitato di Minas Gerais (UFMG), un ek la maxim importanta publika universitati di Brazilia. Altra du importanta universitati esas la Universitato dil Stato Minas Gerais (UEMG, publika), e la Pontifikala Katolika Universitato di Minas Gerais (PUC, privata).

Belo Horizonte esis un ek la urbi qui gastigis futbalo-partii dum la Mondala Kupo di Futbalo di 1950, ed itere dum la Mondala Kupo di Futbalo 2014. La partii en Belo Horizonte eventis en la stadio Mineirão.

Ante ke Belo Horizonte konstruktesis, existis en la regiono vilajeto qua originis de farmeyo nomizita "Curral d'el Rey". La farmeyo kreesis en 1701, dal explorero João Leite da Silva Ortiz. La prosperado di la farmeyo stimulis personi de altra regioni reziar en lua cirkumajo.

L'olima chef-urbo di Minas Gerais, Ouro Preto ("nigra oro"), antee nomizita Vila Rica ("richa vilajo") esis simbolo ambe de la monarkio e de la minado, e ta duopla asocio ne prizis la republikani. Pos la proklamo di la republiko en Brazilia ye la 15ma di novembro 1889, balde decidesis remplasar la chef-urbo dil olima provinco Minas Gerais, pose stato.

Projetita en 1895 dal arkitekto Braziliana Aarão Reis por remplasar Ouro Preto, Belo Horizonte inauguresis ye la 12ma di decembro 1897 kun la nomo Cidade de Minas ("Minas-Urbo"). Lua projeto influenciesis dal projeto di Washington DC. Lua nomo chanjesis a Belo Horizonte, lua nuna nomo, en 1906.

Dum la sequanta yari, l'urbo kreskis preter lua originala skiso. Kande l'urbo inauguresis, lua projetinti pensis ke ol havus 100.000 habitanti nur kande kompleteskus 100 yari. Ta manko di prevido afektis omna historio dil urbo. Sen fervoyala ligili kun Rio de Janeiro, l'urbo restis mikra til 1922.

Quankam lua klimato judikesis kom bona por traktar tuberkloso, e hospitali e hoteli instalesis por recevar kuracanti, l'urbo restis precipue administrala til 1930. En la fino di la yari 1920a aparis skribisti qui divenis importanta en Braziliana literaturo, exemple Carlos Drummond de Andrade, Ciro dos Anjos, Pedro Nava, Alberto Campos, Emílio Moura, João Alphonsus, Milton Campos, Belmiro Braga ed Abgar Renault. En ta epoko l'urbo ja havis 120 000 habitanti, ma mankis publika servadi.

Dum la yari 1930a e 1940a, l'urbo recevis industrii, e l'arkitektala komplexo di Pampulha inauguresis dal lora urbestro Juscelino Kubitschek, havanta artificala lago, la kirko di Santa Franciscus de Assisi, muzeo pri arti, e la klubo Iate Tênis Clube. La projeto dil komplexo facesis dal arkitekto Oscar Niemeyer, e recevis pikturi da Candido Portinari, skulturi da Alfredo Ceschiatti e gardeni projetita da Roberto Burle Marx. Samatempe l'urbo recevis moderna konstrukturi projetita dal arkitekto Sílvio de Vasconcelos en la quartero Cidade Jardim.

Dum la yari 1950a lua habitantaro itere duopleskis, de 350 mili til 700 mili habitanti. Dum la yari 1960a mult anciena edifici demolisesis, e l'urbo recevis lua unesma cieloskraperi. L'ubo atingis 1 milion habitanti, e la libera tereni preske desaparis. La habitantaro di vicina urbi, nome Sabará, Ibirité, Contagem, Betim, Ribeirão das Neves e Santa Luzia komencis kreskar plue kam Belo Horizonte.

Dum la yari 1980a l'urbo komencis la prezervado di lua historiala edifici, e la konstrukturo di lua metropoliteno*. Ma l'urbo komencis anke subisar l'efekti di la polutado dil lago Pampulha, qua perdis preske komplete lua fishi. Dum ta epoko eventis importanta demonstri, komandita da lore guberniestro Tancredo Neves, kontre la militala diktatoreso di Brazilia. En ta epoko komencis granda konstrukturo di pos-moderna edifici, nome en la richa quarteri sude dil urbo. L'Internaciona Aeroportuo Tancredo Neves, en la vicina urbo Confins, inauguresis ye la sama yardeko, en 1984.

Por diciplinar la kresko dil urbo e di la vicina urbi, kreesis en 1973 per federala lego la Metropolala Regiono di Belo Horizonte (RMBH). Nun ol esas la 3ma maxim populoza urbo de Brazilia.

Belo Horizonte cirkondesas da la kolini de la Serra do Curral, e 70% de lua teritorio konsistas ek geologiala depreso, dum ke l'altra 30% esas sedimentala tereni. Geologiale, existas multa kristalala roki en la regiono. La rivero Arrudas, la precipua dil urbo, esas parto di la baseno dil fluvio São Francisco. Havanta 1 538 metri di altitudo, la maxim alta monto dil urbo jacas en la montaro Serra do Curral. La mezavalora altitudo dil urbo esas 852 metri sur marala nivelo.

Belo Horizonte esas an la "frontiero" inter la tropikala klimato di savano (Aw segun la klimatala klasifikuro da Köppen-Geiger), e la tropikala klimato di altitudo (Cwa, segun la sama klasifikuro). L'urbo distas cirkume 300 km de la litoro rektalinee. La maxim kolda monato esas julio, e la minima temperaturo enrejistrita dum ta monato esis 2°C. La maxim varma monato esas januaro, monato en ke registragabis 35,4°C. L'altitudo diminutas la mezavalora temperaturo dil urbo. La mezavalora yarala temperaturo esas 22°C.

La vintri esas sika, kontre ke la someri esas pluvoza. La mezavalora pluvo-quanto yarala esas 1.4340 mm.^[2]

Belo Horizonte kontenas la 102-hektara parko Parque Estadual da Baleia (kreita en 2014) e partale la 3 941-hektara Parque Estadual Serra do Rola-Moça.

Panoramo kun l'artificala lago Pampulha e futbalo-stadio Mineirão.

Existas tri aeroportui qui servas Belo Horizonte. L' Internaciona Aeroportuo Tancredo Neves, en la vicina urbo Confins, inauguresis en 1984, e povas recevar 5 milion veheri omnayare. En 2014, inauguresis en lua vicineso la nomizita "industriala aeroportuo di Confins", por avioni transportanta vari, uzata nome por entraprezi di alta teknologio.^[3] L'aeroportuo Pampulha - Carlos Drummond de Andrade, inaugurita en 1933 en la quartero Pampulha,^[4] recevas regionala flugi di kurta disto. Ank existas la mikra aeroportuo Carlos Prates, nur uzata da privata avioneti.

Belo Horizonte distas 716 kilometri de Brasilia, 586 km del urbo Sao Paulo e 444 km de la portuo di Rio de Janeiro, e ligesas per chosei a la tri. Importanta chosei konvergas al urbo, exemple l'choseo Fernão Dias, longa de 562,1 km,^[5] qua inauguresis en 1959 e duopligesis komplete dum la yari 1990a. Nun ol recevas plua kam 200.000 vehili omnadie.^[5] La choseo BR-040 ligas Rio de Janeiro a Brasília e duras preter Belo Horizonte. La statala choseo MG-010, longa de 307 km, ligas Belo Horizonte al urbo Rio Vermelho, e servas l'aeroportuo Tancredo Neves. La choseo BR-262, liganta Vitória al urbi Uberaba e Campo Florido, trairas Belo Horizonte e ligas ol a la plaji dil stato Espírito Santo.

Del omnibusala staciono Governador Israel Pinheiro, inaugurita en 1971, departas autobusi qui ligas Belo Horizonte a multa urbi del stato ed ank a Brasília, Rio de Janeiro ed altra importanta urbi de Brazilia. De lua ferovoyala staciono departas treni qui ligas Belo Horizonte a Vitória, tra la ferovoyala lineo Vitória-Minas.

La metroo di Belo Horizonte inauguresis ye la 1ma di agosto 1986, havanta 1 lineo, longa de 28,1 km kun 19 stacioni. Du altra linei projetesis e komencis konstruktesar, tamen, pro manko di resursi, la konstrukto restas interruptita.

La sistemo di urbala omnibusi konsistas ek cirkume 300 linei e havas 2874 vehili. Ol transportas cirkume 1,4 milion veheri omnadie. Dum recenta yari komencis la modernigo dil sistemo, per la kreado di "koridori" exkluziva por autobusi en la centrala alei di granda avenui, e per l'inauguro di termini por autobusi en distanta quarteri, ube la pasajeri povas transirar de mikra autobusi a grand autobusi (BRT) qui iras til la centro dil urbo.

La sistemo di taxii dil urbo konsistas ek 6.015 vehili, e judikesas kom un ek la maxim bona de Latin-Amerika. Quale en altra urbi Braziliana, ank existas la sistemo UBER en Belo Horizonte.

En 2009, existis cirkume 1,1 milion automobili en Belo Horizonte. Omnadie, cirkume 500 nova automobili enrejistresas en la urbo, ed existas 1 automobilo po 2,4 habitanti. Dum recenta yari, la quanto di motorcikli kreskabas multe kam la quanto di automobili. Kontraste, bicikli esas poke uzata en la urbo, segun statistiki.