Taibhreamh

Braití céadfacha a bhíonn ag duine is é ina chodladh, go háirithe le linn codladh mearchorraí súl (REM). De ghnáth is braití radhairc a bhíonn i gceist, ach uaireanta mothaítear fuaim, boladh, blas is tadhall. Is féidir go dtarlóidh siad seo ar bhealach randamach, nó go mbeidh ciall de shaghas áiféiseach éigin leo, treoraithe ag freagairtí tochtacha nó smaointe fo-chomhfhiosacha duine. Tá leideanna á bhfionnadh ag taighdeoirí ar na ceangail leis na hathruithe fiseolaíocha a tharlaíonn don inchinn le linn codlata le codladh gan bhrionglóid, neamhchodladh, aislingeacht is gníomhartha éagsúla cruthaitheacha. Agus duine ina dhúiseacht, faigheann an inchinn an-chuid ionchur trí na céadfaí, agus feidhmíonn na milliúin ceall chun na sonraí sin a phróiseáil is íomhá na timpeallachta a chruthú is a athchruthú an t-am ar fad. Le linn brionglóide, áfach, bíonn an t-ionchur ón timpeallacht laghdaithe go mór, agus na cealla ag feidhmiú le sonraí a ghintear taobh istigh den inchinn. Ní athraíonn an leictreinceifealagram ó dhúiseacht go codladh, den chuid is mó, ach gluaiseann na súile go tapa le linn brionglóide (tugtar mearchorraí súl (REM) air) agus gluaiseann an ceann féin nuair a thagann brionglóid chun deiridh is a thosaíonn an duine ag dúiseacht. Fuasclaítear an-chuid bíog is ceimiceáin ar leith ó stoc na hinchinne le linn brionglóide.^[1]

Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir.

Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh.