Kawaii

Kawaii (可愛い, transskribite: tsuki, aŭ pli ofte かわいい elp. /kaw̜aii/ aŭ ĝia esperantigo Kavaja, estas japana adjektivo kiu signifas ĉefe "ĉarma", „aminda“,„dolĉa“ (可愛い), „infaneca“ aŭ „alloga“ (かわいい). La kulturo kaj la ideo transdonita per ĉi tiu vorto preterpasas la limojn de la japana insularo por etendiĝi al multaj landoj, kaŭzante pli-malpli misreprezenton de ĝia uzo, malbonan komprenon de la japana kulturo kaj/aŭ de la kultura fenomeno, foje malsame ol la realo mem en Japanio.

Kawaii estas tre vaste uzata en Japanio, kun malsama tono por la viroj kaj por la virinoj. La kavaja fenomeno troveblas iomete ĉie en Japanio, de la stratkomerceto ĝis grandaj entreprenoj, la registaro aŭ urbodomo. Multnombraj entreprenoj, malgrandaj kaj grandaj, uzas maskotojn kawaii aŭ ĝuru-ĉara (ゆるキャラ, ĝuru-ĉara^?) por prezenti produktojn kaj servojn al la publiko.

La komenca signifo de kawaii, tiam skribita かわゆい (kawayui), devenas de la libro de Murasaki Shikibu, Genji monogatari, kie ĝi indikis la karakterizaĵojn kiuj verkas kompaton^[1]. La adjektivo poste evoluis sub la formo kiel oni konas ĝin hodiaŭ かわいい samkiel en kanji 可愛い. Tiu lasta estas kunmetita de «可» signifante en tiu kunteksto «kapabla de» kaj «愛» signifante «afekcion» aŭ « amo » kiun oni povus traduki per "ĉarma". Tamen la komenca signifo permesas ankaŭ aldoni la sencon de "vundebla" aŭ "delikata" kiel infano kaj do kun la senco de "infaneca" kaj "malgranda".

Pro la revuo CUTiE fine de la 1980-aj jaroj^[2], la kawaii fariĝis akceptita parto de la ina identeco de la japaninoj.

La vorto kawaii povas esti uzata por bestoj, personoj (sen devige fari distingon de sekso aŭ de aĝo), objektoj, same kiel por pejzaĝoj, situacioj aŭ eĉ ĉiuĝenraj ideoj. Kawaii povas same esti uzata por priskribi personojn kiu havas «ĉarman» personecon^[3] (vidu ankaŭ sub Diferenco kun "beleco").

La estetika kawaii povas ŝajni intriga ekster Japanio, ĉar ĝi estas uzata en situacioj kie ĝi povas ŝajni nekongrua, doni frivolan imprenson aŭ mankon de seriozeco, kiel en registaraj eldonoj, anoncoj de la publikaj servoj, en la armeo aŭ fare de aviadilkompanioj.

Kawaii povas esti uzata por indiki la malgrandajn rondajn aferojn. Defakte, la vorto estas tre ofte uzata por priskribi bebojn. Kawaii estas ankaŭ uzata en okazoj kie pliaĝuloj agas infanece aŭ kiam plenkreskuloj montras signojn de senkulpeco, senmaliceco aŭ aliaj trajtoj tipe infanaj. La adjektivo estas ankaŭ uzata por indiki rolulon juĝitan ĉarma.

En la japana socio, kvalifiki plenkreskan personon kiel kawaii povas esti nekongrua kaj generi iom da ĝenatecon kaj miskomprenojn. Por virino, tio povas subkomprenigi, aludi ke ŝi posedas infanan kaj naivan pensmanieron, inkluzive nematuran. Por viro, tio povas subkomprenigi ke li estas virineca.

Por indiki ideon de beleco kaj en kontrasto kun kawaii, kiu posedas konotacion de juneco kaj de senmalico («ĉarmeco»), oni uzas pli ĝuste la adjektivon ucukuŝii («mirinda») aŭ la vorton bijin «bela persono» por la virinoj, kaj la adjektivo kakkō ii («bona stilo») aŭ la vorto ikemen por la viroj.

Kawaii fariĝis komuna vorto en iuj lingvoj, sed ĝenerale estis uzata de junuloj kaj de la adeptoj de azia kulturo, de mangaoj kaj de animeoj.

La produktoj ĉirkaŭ la kulturo kawaii, estas ekstreme popularaj en Japanio, sed ankaŭ en Ĉinio^[4], en Singapuro, en Tajvano kaj en Sud-Koreio^[4].

• Moe - Bishōjo (japane 美少女 aŭ la ideala bildo de „bela junulino“) - Bishōnen (japane 美少年 aŭ la ideala bildo de „bela junulo“)
• Japana estetiko (mono no aware, wabi-sabi, iki (いき ankaŭ 粋) , yabo (野暮), yūgen (幽玄), ikebano (生け花, ankaŭいけばな).
• Hello Kitty

• La interkonektitaj originoj de "kawaii" kaj japana kvirkulturo, Global Voices Esperanto