Rzeczowniki to samodzielna części zdania, która najczęściej występuje w funkcji podmiotu. Jest jedną z najważniejszych, ponieważ nazywa poszczególne rzeczy, osoby, zjawiska, miejsca, ale także tworzy pojęcia abstrakcyjne. Rzeczownik może pełnić również inne funkcje w zdaniu, np.: przydawki, orzecznika, okolicznika i dopełniacza. Odmienia się je także przez rodzaje i przypadki.
Najczęściej w szkole na lekcjach języka polskiego przychodzi nam zastanawiać się, co to są rzeczowniki. Tymczasem jak widać, odpowiedź nie jest trudna, bo większości są to po prostu nazwy rzeczy, zjawisk, osób i zwierząt z otaczającego nas świata. Kwestia podziału, czy są to rzeczowniki policzalne, czy niepoliczalne, pospolite czy jakiekolwiek inne, to zagadnienia, które mają nam pomóc w zrozumieniu języka i nauczeniu się prawidłowego z niego korzystania. O ile bowiem z niektórych zagadnień z przedmiotów takich jak np. geografia, fizyka czy chemia na co dzień korzystać nie będziemy, to jednak niewątpliwie będziemy posługiwać się językiem ojczystym zarówno w mowie, jak i w piśmie.
Podział ten wynika z tego, czy dane rzeczy, zjawiska, miejsca itp. da się policzyć, czy też nie. Te, które da się policzyć, są rzeczownikami policzalnymi np. jedna kropka, dwie kropki, jedna bluzka, dwie bluzki, jeden dach, dwa dachy. Natomiast drugie to takie, które można wyobrazić sobie tylko jako pewną masę, a policzyć się je da tylko wtedy, gdy zostaną w jakiś sposób ograniczone. Niepoliczalne jest więc np. mleko, ale np. mleko da się policzyć, gdy podzielimy je na kartony lub szklanki. Tak więc rzeczowniki policzalne i niepoliczalne należą do dwóch różnych zbiorów.
W języku polskim wyróżniamy różne części mowy, w tym rzeczowniki. Przykłady tej części mowy są bardzo liczne i stosunkowo proste do podania, np.:
Rzeczowniki występują w zasadzie w większości zdań, które wypowiadamy na co dzień.
Najprościej rzecz ujmując, są to po prostu nazwy osób, zwierząt, miejsc, przedmiotów. Jest ich bardzo wiele w języku polskim i są często używane. Rzeczowniki pospolite, które można to wymienić to np.: kołdra, nauczyciel, zegar, brat, ojciec, kobieta, grzyb, trawa.
Jak sama nazwa wskazuje, rzeczowniki odczasownikowe to takie, które powstały od czasowników np. chodzić — wchodzenie, trąbić — trąbienie, mówić — mówienie, sadzić — sadzenie. Przykładami zdań, gdzie można wykorzystać taki rzeczownik od czasownikowy, jest np.: Wchodzenie po schodach bywa męczące.
Jest to bardzo specyficzny rodzaj, ponieważ jest to rzeczownik będący nazwą konkretnej osoby, rzeczy lub innej istoty. Tak więc rzeczownik własny to np. Azor (imię konkretnego psa), Maria (imię konkretnej osoby), Novotel (nazwa konkretnego hotelu), Tatry (nazwa konkretnego pasma górskiego).
Zobacz też: Zaimki: charakterystyka i podział. Kiedy używamy zaimków?