Diabetes

Diabetes (Diabetes mellitus, maiddái gohčoduvvon sohkardávda) lea dávda mas olbmo čoavječolgaráksá ii nagot ráhkadit doarvái insuliinna goruhii. Diabetesa mihtilmas dávdamearka lea alla varrasohkkar.

Diabetes dábálaččat juhkkojuvvo guovtti tiipii. Tiipa 1 ja tiipa 2. Tiipa 2 lea dábálaččat go tiipa 1.

Tiipa 1 diabetesis goruda immunasystema dovdameahttun sivas bilida čoavječolgarávssá betaseallaid mat ráhkadit insuliinna. Dalle insuliinna ferte addit goruhii cirggastagain, peannain dahje insuliidnapumppain.

Suoma olbmot buohccájit eanemus máilmmis tiipa 1 diabetesii.

Tiipa 2 diabetesa váttisvuohta lea ovddemustá insuliidnaresistensa, mii dađistaga váibada čoavječolgarávssá dassážii go dilli lea seammá go tiipa 1, namalassii ahte čoavječolgaráksá ii nagot ráhkadit doarvái insuliinna go livččii dárbu. Dát kombinašuvdna, go čoavječolgaráksá váibagoahtá ja eará gođđosat mat dábálaččat vástidit insuliidnii šaddet resisteanttat, mielddisbuktá ahte tiipa 2 diabetes lea dávda mii váilevaš divššuin vearrána áiggi mielde.

Tiipa 2 diabetes lea álbmotdávda mii lassána Davviriikkain. Earenoamážit Suomas dávda lea viehka dábálaš. Olbmot geat gillájit tiipa 2 diabetesa leat várálaččat jápmit ovdal áiggi ja maiddái buohccát iešguđet lassedávddaide. Diabetes lea dutkansuorgi mii stuorru. Maŋemus jagiid dálkkasfitnodagat leat duddjon máŋga ođđa dálkasiid. Ja dađistaga lea maiddái dutkojuvvon movt daid dálkasiid galggašii geavahit divššus.

Diabetes tiipa 2 lassána dálá servodagas. Servodaga alla gaskamearálaš ahki, unnán rumašlaš lihkadeapmi ja buoidun váikkuhit lassáneapmái. Tiipa 1 diabetes maiddái lassána, muhto mii dasa livččii sivvan lea eahpečielggas.

Diabetesa dábálaš dovdomearkkat leat goiku, váibbasvuohta ja gožžandárbu.

• Fáktát diabetesa birra 1 ja 2 Norgga diabeteslihttu
• Dovddatgo diabetesa? Teste iežat riskka buohccát tiippa 2 diabetesii Suoma diabeteslihttu
• Dovddatgo diabetesa? Tiippa 2 diabetesa biebmodillirávagirjjáš Suoma diabeteslihttu
• Tiippa 2 diabetesa buohccánriskka árvvoštallanskovvi Suoma diabeteslihttu