Dolley Madison
 Portret Dolley Madison, autorstwa Gilberta Stuarta | |
| Data i miejsce urodzenia |
20 maja 1768 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
12 lipca 1849 |
| Pierwsza dama Stanów Zjednoczonych | |
| Okres |
od 4 marca 1809 |
| Poprzedniczka | |
| Następczyni | |
| |
Dolley Payne Todd Madison (ur. 20 maja 1768 w hrabstwie Guilford, zm. 12 lipca 1849 w Waszyngtonie) – żona prezydenta Stanów Zjednoczonych Jamesa Madisona oraz pierwsza dama USA w latach 1809–1817.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Dorothy Madison urodziła się 20 maja 1768 roku w hrabstwie Guilford jako córka plantatorów Johna i Mary Payne[1]. Naukę pobierała od nauczyciela w Scotchtown[2]. Została wychowana zgodnie z regułami kwakrów[2]. Rodzina Madisonów była uboga i w 1783 roku przeniosła się do Filadelfii[2]. Tam popadła w długi, co zmusiło ich do przekształcenia swojego domu w pensjonat[2]. Pomocy finansowej udzielił im także prawnik John Todd, który zakochał się w Dorothy[2]. W 1790 Dolley Payne poślubiła Todda i wkrótce potem urodziła dwóch synów[2]. Trzy lata później, mąż i syn Dolley Todd zmarli w wyniku epidemii żółtej febry[2].
Dolley Madison była obiektem zainteresowań wielu mężczyzn, m.in. Aarona Burra[3]. W 1794 roku poznała Jamesa Madisona[3]. Ich ślub odbył się 15 września 1794 roku w Harewood w Kościele episkopalnym[4]. Oboje zamieszkali w Filadelfii, mieszkając na początku w domu Jamesa Monroego, a następnie w posiadłości Montpelier w Wirginii[4]. Już w czasach, gdy Madison był członkiem Izby Reprezentantów jego żona angażowała się w życie towarzyskie stolicy[5]. W 1801 roku oboje przenieśli się do Waszyngtonu, gdzie Madison został sekretarzem stanu w gabinecie Thomasa Jeffersona[5]. Dolley Madison pełniła wówczas obowiązki pierwszej damy, gdyż urzędujący prezydent był wdowcem[5]. Sama w niewielkim stopniu interesowała się polityką, choć wypytywała swojego męża o sytuację w kraju[6]. Federaliści, przeciwnicy polityczni Madisona, rozsiewali w prasie nieprawdziwe posądzenia o romansowanie Dolley z urzędującym prezydentem[6]. Kiedy w 1808 Madison kandydował na prezydenta, pojawiły się dodatkowe zarzuty o jej relacjach z dyplomatami i politykami, które miały zapewnić zwycięstwo w głosowaniu Kolegium Elektorów[6].
Po przeprowadzce do Białego Domu, który nie był jeszcze wykończony, Dolley postanowiła przyspieszyć ukończenie prac[7]. W tym celu zwróciła się o fundusze do Kongresu i otrzymała 11 tysięcy dolarów[7]. Za te pieniądze wynajęła architekta wnętrz Benjamina Latrobe’a, wykończyła Wschodnie Skrzydło, a także udekorowała i umeblowała rezydencję[7]. Następnie aktywnie włączyła się w życie towarzyskie, organizując środowe przyjęcia, na które zapraszani byli nie tylko politycy i dyplomaci, ale także pisarze i artyści[7]. Z powodu jej otwartości i doskonałej pamięci do nazwisk i twarzy, rozpuszczano plotki, że Dolley Madison flirtuje z obcymi mężczyznami[8].
Kiedy na przełomie I i II kadencji Madisona, toczyła się niepopularna w USA wojna brytyjsko-amerykańska, Dolley spotykała się z żołnierzami i zagrzewała ich do walki[8]. Starała się także zyskać poparcie dla swojego męża, które było zachwiane, z powodu rosnącej opozycji wobec działań wojennych[8]. W tym okresie rzadko organizowała też przyjęcia w Białym Domu, m.in. dlatego, że musiała przejąć część obowiązków współpracownika prezydenta Neda Colesa, a także samego Madisona, którzy byli niedysponowani z powodu choroby[9]. W 1814, kiedy Brytyjczycy oblegali Waszyngton, Madison nalegał, by jego żona opuściła stolicę[10]. Gdy 24 sierpnia tr. wojska brytyjskie wkroczyły do miasta, Dolley opuściła Biały Dom i udała się do Falls Church, ratując m.in. oryginał Deklaracji Niepodległości[11]. Kiedy trzy dni później Brytyjczycy zostali wyparci z Waszyngtonu, Madisonowie powrócili do siedziby prezydenckiej, która nie nadawała się już do zamieszkania[11]. Przez pewien czas para prezydencka zamieszkiwała w Octagon House przy rogu Pennsylvania Avenue i 18th Street[11]. Po zakończeniu kadencji prezydenckiej oboje powrócili do Montpelier[11].
Madison zmarł w 1836 roku[12]. Rok później jego żona powróciła do Waszyngtonu, by ponownie włączyć się w życie towarzyskie stolicy[12]. Popadła wówczas w poważne kłopoty finansowe, gdyż musiała płacić kaucje za swojego syna, który często odsiadywał wyroki w więzieniu[12]. Zmuszona była sprzedać posiadłość w Montpelier, a także notatki męża z Konwencji Konstytucyjnej[12].
W wieku 79 lat przyjęła chrzest w Kościele episkopalnym[13]. Zmarła 12 lipca 1849 w Waszyngtonie[13]. Została pochowana w posiadłości Madisonów w Montpelier[13].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]W 1790 roku wyszła za mąż za Johna Todda[2]. Z tego związku urodziło się dwóch synów: William i Payne[2]. W 1793 John i William Todd zmarli na żółtą febrę w czasie jej epidemii w Filadelfii[2]. 15 września 1794 roku poślubiła w Harewood Jamesa Madisona[4]. Para nie miała dzieci[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Pastusiak 2012 ↓, s. 65.
- ↑ a b c d e f g h i j Pastusiak 2012 ↓, s. 66.
- ↑ a b Pastusiak 2012 ↓, s. 67.
- ↑ a b c d Pastusiak 2012 ↓, s. 68.
- ↑ a b c Pastusiak 2012 ↓, s. 69.
- ↑ a b c Pastusiak 2012 ↓, s. 72.
- ↑ a b c d Pastusiak 2012 ↓, s. 73.
- ↑ a b c Pastusiak 2012 ↓, s. 74.
- ↑ Pastusiak 2012 ↓, s. 75.
- ↑ Pastusiak 2012 ↓, s. 76.
- ↑ a b c d Pastusiak 2012 ↓, s. 77.
- ↑ a b c d Pastusiak 2012 ↓, s. 78.
- ↑ a b c Pastusiak 2012 ↓, s. 80.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Longin Pastusiak: Panie Białego Domu. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2012. ISBN 978-83-7780-322-6. (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Dolley Payne Todd Madison. Biały Dom. [dostęp 2016-07-04]. (ang.).
