Dąbrowice

Dąbrowice
	miasto w gminie miejsko-wiejskiej
	; Ratusz dąbrowicki
	Herb
Państwo	Polska
Województwo	łódzkie
Powiat	kutnowski
Gmina	Dąbrowice
Prawa miejskie	1455–1870, 2023
Burmistrz	Dorota Dąbrowska
Powierzchnia	18,49 km²
Populacja (31.12.2023); • liczba ludności; • gęstość	; 951; 51,4 os./km²
Strefa numeracyjna	24
Kod pocztowy	99-352
Tablice rejestracyjne	EKU
	Położenie na mapie Polski Dąbrowice
	Położenie na mapie województwa łódzkiego Dąbrowice
	Położenie na mapie powiatu kutnowskiego Dąbrowice
	Położenie na mapie gminy Dąbrowice Dąbrowice
	52°18′49″N 19°05′02″E/52,313611 19,083889
TERC (TERYT)	1002034
SIMC	0562880
	Urząd miejskiul. Nowy Rynek 17; 99-352 Dąbrowice
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa
	BIP

Dąbrowice – miasto w Polsce położone w województwie łódzkim, w powiecie kutnowskim, w gminie Dąbrowice. Siedziba gminy Dąbrowice.

Dąbrowice uzyskały lokację miejską przed 1455 rokiem^[3]. Prawa miejskie utraciły 31 maja 1870^[4], a odzyskały je 1 stycznia 2023 roku^[5]. W latach 1867–1954 i od 1973 siedziba gminy Dąbrowice^[6], a w latach 1954–72 gromady Dąbrowice^[7].

Historia

Pod względem historycznym Dąbrowice leżą w dawnej ziemi łęczyckiej^[8].

W końcu XVI wieku jako miasto królewskie w starostwie przedeckim^[9] w powiecie łęczyckim województwa łęczyckiego^[10]. Miasto prywatne Królestwa Kongresowego położone było w 1827 roku w powiecie orłowskim, obwodzie gostyńskim województwa mazowieckiego^[11]. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Dąbrowice. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa płockiego.

W 1507 w Dąbrowicach powstała rzymskokatolicka parafia św. Wojciecha^[12].

Odzyskanie praw miejskich (2023)

W grudniu 2021 Rada Gminy podjęła decyzję o przeprowadzeniu konsultacji z mieszkańcami w sprawie wystąpienia z wnioskiem o przywrócenie Dąbrowicom (670 mieszkańców) statusu miasta, utraconego ukazem carskim z 1869. Konsultacje będą trwały miesiąc, od 20 stycznia 2022^[13]. W konsultacjach na terenie całej gminy udział wzięło 638 spośród 1513 osób uprawnionych do głosowania (frekwencja wyniosła 42,2%). Za nadaniem Dąbrowicom statusu miasta oddano 590 głosów (92,5% ważnych głosów), przeciwko były 23 osoby (3,6%) i tyle samo głosujących wstrzymało się. W Dąbrowicach uprawnionych do głosowania było 700 mieszkańców, z czego 316 uczestniczyło w konsultacjach (frekwencja 45,15%). Za nadaniem statusu miasta było 278 głosujących (88% ważnych głosów), 17 było przeciw (5,4%), a 21 wstrzymało się od głosu (6,6%)^[14]. Dnia 28.03.2022, podczas sesji Rady Gminy w Dąbrowicach, radni 15 głosami "za" podjęli uchwałę XL/226/2022 o wystąpieniu z wnioskiem o nadanie Dąbrowicom statusu miasta^[15]. 1 stycznia 2023 doszło do przywrócenia statusu miasta^[5].

Demografia

Dane z 31 grudnia 2023^[1]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
Jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
Populacja	951	100	494	51,95	457	48,05

Integralne części miasta

Integralne części Dąbrowic^[16]^[17]
SIMC	Nazwa
0562896	Cieleburzyna
0562904	Działy
0562910	Dzięgost
0562927	Majdany
0562933	Piotrowo

Dąbrowice podzielone są na trzy sołectwa^[18]:

Dąbrowice Pierwsze – obejmuje obszar południowy w widłach ulic Kłodawskiej i Cmentarnej, z Piotrowem;
Dąbrowice Drugie – obejmuje centrum Dąbrowic oraz obszar północno-zachodni w widłach ulic Sławińskiego i Kłodawskiej z Cieleburzyną;
Dąbrowice Trzecie – obejmuje obszar północno-zachodni w widłach ulic Sławińskiego i Wodnej, z Błoniem, Działami, Dzięgostem i Majdanami.

Zabytki

Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa^[19] na listę zabytków wpisane są obiekty:

Parafialny kościół pw. św. św. Wojciecha i Stanisława, 1813, nr rej.: 382 z 31.05.1967
Ratusz, nr rej.: 383 z 31.05.1967
Dom, Rynek 6, drewniany, 1 poł. XIX w., nr rej.: 401 z 10.07.1967
Układ komunikacyjny kolejki wąskotorowej – Krośniewicka Kolej Dojazdowa

Osoby związane z Dąbrowicami

Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie urodzeni w Dąbrowicach.

Wojciech Nierychlewski – polski duchowny katolicki, błogosławiony Kościoła katolickiego.
Tadeusz Woźniak - wójt Gminy Dąbrowice w latach 1998-2005, poseł na Sejm V, VI, VII, VIII, IX Kadencji.

Zobacz też

Dąbrowice Częściowe

Przypisy

↑ ^a ^b Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2024-05-15].
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 216 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 28-29.
↑ Postanowienie z 20 marca (1 kwietnia) 1870, ogłoszone 19 (31) maja 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 241, str. 127)
↑ ^a ^b Dz.U. z 2022 r. poz. 1597.
↑ Uchwała Nr XIX/100/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 9 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie łódzkim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 20 grudnia 1972, Nr. 14, Poz. 185).
↑ Uchwała Nr 30/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 4 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu kutnowskiego; w ramach Zarządzenia Nr Or. V-167/1/54 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 22 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 1 grudnia 1954 r., Nr. 11, Poz. 39)
↑ Maria Wierzbicka: Władysław Smoleński. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1980, s. 59, seria: Sylwetki Warszawskie. ISBN 83-01-00605-6. Cytat: Na przykładzie dziejów miasteczka Dąbrowice w ziemi łęczyckiej (rozprawa z 1905 r.) Smoleński ukazywał, jak w tym rolniczym miasteczku szlachta zamieszkiwała pospołu z mieszczaństwem, nierzadko obejmując urzędy miejskie ławników i radnych. (pol.).
↑ samo starostwo było starostwem grodowym województwa brzeskokujawskiego
↑ Województwo sieradzkie i województwo łęczyckie w drugiej połowie XVI wieku. Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1998, s. 65
↑ Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego, z wyrażeniem ich położenia i ludności, alfabetycznie ułożona w Biórze Kommissyi Rządowéy Spraw Wewnętrznych i Policyi. T. 1 : A-Ł, Warszawa 1827, s. 91.
↑ Parafia św. Wojciecha w Dąbrowicach – Diecezja Łowicz [online], diecezja.lowicz.pl [dostęp 2017-11-07] .
↑ Dąbrowice chcą odnowienia praw miejskich
↑ Wyniki Dąbrowice
↑ Uchwała
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ GUS. Rejestr TERYT
↑ Sołectwa w Gminie Dąbrowice
↑ NID, Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie [online] [dostęp 2008-09-17] .

Linki zewnętrzne

Dąbrowice 1, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 932 .

[gus_lud-1] Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2024-05-15].

[poczta-2] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 216 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[3] Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 28-29.

[4] Postanowienie z 20 marca (1 kwietnia) 1870, ogłoszone 19 (31) maja 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 241, str. 127)

[dziennikdwatrzy-5] Dz.U. z 2022 r. poz. 1597.

[6] Uchwała Nr XIX/100/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 9 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie łódzkim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 20 grudnia 1972, Nr. 14, Poz. 185).

[7] Uchwała Nr 30/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 4 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu kutnowskiego; w ramach Zarządzenia Nr Or. V-167/1/54 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 22 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 1 grudnia 1954 r., Nr. 11, Poz. 39)

[8] Maria Wierzbicka: Władysław Smoleński. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1980, s. 59, seria: Sylwetki Warszawskie. ISBN 83-01-00605-6. Cytat: Na przykładzie dziejów miasteczka Dąbrowice w ziemi łęczyckiej (rozprawa z 1905 r.) Smoleński ukazywał, jak w tym rolniczym miasteczku szlachta zamieszkiwała pospołu z mieszczaństwem, nierzadko obejmując urzędy miejskie ławników i radnych. (pol.).

[9] samo starostwo było starostwem grodowym województwa brzeskokujawskiego

[10] Województwo sieradzkie i województwo łęczyckie w drugiej połowie XVI wieku. Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1998, s. 65

[11] Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego, z wyrażeniem ich położenia i ludności, alfabetycznie ułożona w Biórze Kommissyi Rządowéy Spraw Wewnętrznych i Policyi. T. 1 : A-Ł, Warszawa 1827, s. 91.

[12] Parafia św. Wojciecha w Dąbrowicach – Diecezja Łowicz [online], diecezja.lowicz.pl [dostęp 2017-11-07] .

[13] Dąbrowice chcą odnowienia praw miejskich

[14] Wyniki Dąbrowice

[15] Uchwała

[R2013-16] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[teryt-17] GUS. Rejestr TERYT

[18] Sołectwa w Gminie Dąbrowice

[19] NID, Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie [online] [dostęp 2008-09-17] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

Miasto	Dąbrowice
Wsie	Augustopol Baby Iwiny Liliopol Mariopol Ostrówki Rozopol Witawa Zgórze Żakowiec
Integralne części wsi	Łojewka Nowe Baby
Części miasta	Cieleburzyna Działy Dzięgost Majdany Piotrowo

Miasta na prawach powiatu	Łódź Piotrków Trybunalski Skierniewice
Miasta powiatowe	Bełchatów Brzeziny Kutno Łask Łęczyca Łowicz Opoczno Pabianice Pajęczno Poddębice Radomsko Rawa Mazowiecka Sieradz Tomaszów Mazowiecki Wieluń Wieruszów Zduńska Wola Zgierz
Miasta gminne	Aleksandrów Łódzki Białaczów Biała Rawska Błaszki Bolesławiec Bolimów Dąbrowice Drzewica Działoszyn Głowno Grabów Inowłódz Jeżów Kamieńsk Kiernozia Koluszki Konstantynów Łódzki Krośniewice Lutomiersk Lututów Osjaków Ozorków Parzęczew Piątek Przedbórz Rozprza Rzgów Stryków Sulejów Szadek Tuszyn Ujazd Uniejów Warta Wolbórz Zelów Złoczew Żarnów Żychlin

Miasta	Dąbrowice Krośniewice Kutno Żychlin
Gminy miejskie	Kutno
Gminy miejsko-wiejskie	Dąbrowice Krośniewice Żychlin
Gminy wiejskie	Bedlno Krzyżanów Kutno Łanięta Nowe Ostrowy Oporów Strzelce

Przynależność wojewódzka	gubernia warszawska (1867–1915) woj. warszawskie (II RP) (1919–39) woj. łódzkie (II RP) (1939) woj. łódzkie (1945–75)
Miasta	Dąbrowice (do 1870) Krośniewice (do 1870 i od 1926) Kutno Żychlin (do 1870 i od 1924)
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–75)	Bedlno (1953–54 i 1973–75) Błonie (1867–1953) Chodów (1973–75) Czerwonka (1953–54) Dąbrowice (1867–1954 i 1973–75) Dobrzelin (1870–74, 1926–54 i 1973–75) Krośniewice (1870–1954 i 1973–75) Krzyżanów (1973–75) Krzyżanówek (1867–1954) Kutno (1867–1954 i 1973–75) Łanięta (1919–54 i 1973–75) Mikstal (1867–1918) Nowe Ostrowy (1973–75) Oporów (1867–1954 i 1973–75) Ostrowy (1953–54) Plecka Dąbrowa (1867–1954) Rdutów (1867–1953) Sójki (1867–1953) Strzelce (1953–54 i 1973–75) Wojszyce (1867–1953) Wroczyny (1867–70) Żychlin (1867–70, 1874–1926 i 1973–75) Żychlin (1870–74)
Gromady (1954–72)	Bedlno (1954–72) Biała (1961–72) Bielawki (1956–68) Byszew (← 1956–72) Chodów (1968–72) Cygany (1954–61) Czerwonka (1954–68) Dąbrowice (1954–72) Długie (1954–68) Dobrzelin (1954–72) Emilianów (1954–59) Gołębiew Stary (1954–68) Gołębiewek Nowy (1954–61) Kaszewy Kościelne (1954–61) Krośniewice (1954–72) Kruki (1954–61) Krzyżanów (1954–72) Kutno (1954–56) Kutno (1961–68) Kutno-Wschód (1968–72) Kutno-Zachód (1968–72) Łanięta (1954–72) Mikstal (1954–68) Miłonice (1954–68) Mirosławice (1954–68) Młogoszyn (1954–72) Mnich (1954–59) Nowa Wieś (1954–61) Nowe (1954–72) Odolin (1954–56) Oporów (1954–72) Ostrowy (1954–72) Plecka Dąbrowa (1954–72) Pniewo (1954–61) Podczachy (1954–61) Przyzórz (1954–68) Rdutów (1954–68) Ruszki (1954–59) Siemianów (1954–68) Sójki (1954–68) Strzegocin (← 1956–72) Strzelce (1954–72) Śleszyn (1954–61) Załusin (1956–72) Zgórze (1954–59)