Caproni Ca.135

Caproni Ca.135
(dane wersji Ca.135 bis)

Dane podstawowe
Państwo	Włochy
Producent	Caproni
Typ	średni bombowiec
Konstrukcja	średniopłat o konstrukcji mieszanej, podwozie klasyczne z kółkiem ogonowym, chowane w locie
Załoga	4 osoby
Historia
Data oblotu	1 kwietnia 1936
Dane techniczne
Napęd	2 silniki gwiazdowe Piaggio P.IX RC.40
Moc	1000 KM (746 kW) każdy
Wymiary
Rozpiętość	18,80 m
Długość	13,70 m
Wysokość	3,40 m
Powierzchnia nośna	60,00 m²
Masa
Własna	6000 kg
Startowa	9500 kg
Osiągi
Prędkość maks.	428 km/h (na wysokości 4300 m)
Prędkość przelotowa	345 km/h
Pułap	6000 m
Zasięg	1200 km
Rozbieg	360 m
Dobieg	320 m
Dane operacyjne
Uzbrojenie
2 karabiny maszynowe kal. 12,7 mm 1 karabin maszynowy kal. 7,7 mm do 1600 kg bomb
Użytkownicy
Włochy, Węgry, Peru
Rzuty
Multimedia w Wikimedia Commons

Caproni Ca.135 – włoski średni samolot bombowy, używany pod koniec lat 30. XX wieku i w początkowym okresie II wojny światowej przez lotnictwo Włoch, Węgier oraz Peru.

Ca.135 został zaprojektowany przez inż. Cesare Pallavicino w odpowiedzi na rozpisany jesienią 1934 roku konkurs włoskiego Ministerstwa Lotnictwa na średni bombowiec dla Regia Aeronautica. Prototyp, zbudowany w zakładach koncernu Caproni w Ponte San Pietro, wyposażony w silniki rzędowe Isotta-Fraschini Asso XI RC.40, został oblatany 1 kwietnia 1935 roku przez pilota doświadczalnego Ettore Wengi. Samoloty przedseryjne, identyczne z prototypem, zostały skierowane do centrum badawczego w Guidonia Montecelio niedaleko Rzymu. Po ukończeniu cyklu badań w locie, w styczniu 1936 roku pierwsze egzemplarze Ca.135 trafiły do jednostek liniowych.

W zakładach Caproni powstały wersje eksportowe samolotu dla Hiszpanii (Tipo Spagna) i Peru (Tipo Peru). Wybuch wojny domowej spowodował anulowanie zamówienia hiszpańskiego, jedyne 3 wykonane egzemplarze zostały wcielone do Regia Aeronautica.

W 1939 roku opracowano zmodyfikowaną wersję samolotu, oznaczoną Ca.135M, różniącą się od pierwowzoru zastosowaniem silników gwiazdowych Piaggio P.XI RC.40 oraz zmienionym oszkleniem kadłuba i inną konfiguracją dolnego stanowiska strzeleckiego. Kolejną, najliczniej produkowaną wersją był Ca.135bis, powstała na bazie Tipo Spagna, również z silnikami Piaggio P.XI.

W związku z nie najlepszymi osiągami samolotu, wytwórnia opracowała również krótką serię oznaczoną Ca.135bis/Alfa z silnikami gwiazdowymi Alfa Romeo 135 RC.32 o mocy 1400 KM. Powstały także prototypy wodnosamolotu torpedowego na pływakach oraz samolotu wyposażonego w niemieckie silniki rzędowe DB 601, cywilnego samolotu pasażerskiego i samolotu desantowego dostosowanego do transportu 12 skoczków spadochronowych.

Jeden egzemplarz samolotu został przystosowany w 1937 r. do lotów dalekodystansowych, poprzez zamontowanie dodatkowych zbiorników paliwa. Brazylijski pilot sportowy João Ribeiro de Barros podjął na tym samolocie próbę transatlantyckiego przelotu z Rzymu do Brazylii, rozbijając jednak maszynę podczas przelotu nad Afryką Północną.

Bombowiec Ca.135 został przyjęty na uzbrojenie jednostek Regia Aeronautica na początku 1936 roku. Jednak, w związku ze słabymi osiągami oraz polityką sprzętową włoskiego dowództwa, preferującą samoloty trójsilnikowe, nigdy nie stał się podstawowym sprzętem dywizjonów bombowych. Używany był głównie w drugiej linii jako samolot treningowy i szkolny. Także wersje zmodyfikowane nie przewyższały swymi osiągami produkowanych równolegle bombowców Fiat BR.20, CANT Z.1007 czy Savoia-Marchetti SM.79.

W tej sytuacji samolot został zaoferowany odbiorcom zagranicznym. Zbudowane według zamówienia rządu peruwiańskiego 32 egzemplarze Tipo Peru z silnikami Isotta-Fraschini Asso RC.40 wzięły udział w wojnie z Ekwadorem w 1941 roku. Najwięcej samolotów trafiło do lotnictwa wojskowego Węgier, które zakupiły w latach 1939–1941 68 egzemplarzy wersji Ca.135bis. Zakup ten finansowany był z kredytu udzielonego w tym celu przez rząd włoski.

Samoloty węgierskie były, obok Ju 86, podstawowym sprzętem bombowym lotnictwa Węgier w pierwszym okresie II wojny światowej. Wzięły udział w działaniach przeciw Jugosławii a następnie w ataku na Związek Radziecki. Zostały wycofane z pierwszej linii dopiero w połowie 1942 roku i zastąpione przez niemieckie Ju 88.

Ca.135 był dwusilnikowym średnim bombowcem konstrukcji mieszanej: kadłub zbudowany był z rur stalowych, krytych częściowo blachą, częściowo płótnem, skrzydła miały konstrukcję drewnianą krytą sklejką i płótnem. Samolot miał podwójne usterzenie pionowe i klasyczne podwozie chowane w locie.

Napęd, w zależności od wersji, stanowiły dwa silniki rzędowe Isotta-Fraschini Asso XI RC.40 w pierwszych seriach lub RC.45 w samolotach dla Peru, albo silniki gwiazdowe Piaggio P.XI RC.40 w wersjach zmodyfikowanych.

Uzbrojenie obronne składało się z dwóch karabinów maszynowych kal. 12,7 mm w wieżyczce grzbietowej oraz jednego karabinu maszynowego kal. 7,7 mm w dolnym stanowisku strzeleckim (w pierwszych seriach była tam montowana wysuwana wieżyczka). Samolot przenosił w obszernej komorze bombowej w kadłubie ładunek do 1600 kg bomb lotniczych lub dwie torpedy.

• WiesławW. Bączkowski WiesławW., Włoskie samoloty wojskowe 1936–1945, Warszawa: Wydawnictwo Lampart, 1999, ISBN 83-86776-49-8, ISBN 83-86776-00-5, OCLC 751529809 . Brak numerów stron w książce
• Zbigniew Lalak Magyar Királyi Honvéd Légierö w: Sojusznicy Luftwaffe. Część 2, Warszawa 1999, ISBN 83-906942-2-0
• David Mondey Axis Aircraft of World War II, Chancellor Press 1996, ISBN 1-85152-996-7
• Comando Supremo [dostęp 6 czerwca 2009]