Jelcz 662D
Jelcz 662D – rodzina terenowych samochodów ciężarowych, produkowanych przez polską firmę Jelcz. W rezultacie upadku Zakładów Samochodowych Jelcz S.A. i wyspecjalizowaniu się pozostałej z nich spółki (do 2014 Jelcz-Komponenty) w produkcji na potrzeby Wojska Polskiego, pojazdy te występują wyłącznie w wersjach zmilitaryzowanych, wykorzystywanych do zabudowy uzbrojenia i wyposażenia specjalnego. Pierwszym egzemplarzem samochodu typoszeregu 662 był prototypowy samochód skrzyniowy S662D z cywilną kabiną typu 134. Pojazd uczestniczył w II edycji Jelcz Rally w 1987 roku, a w 1988 roku został przekazany do badań w PIMot.
Na początku lat 90. XX wieku, w związku z przemianami ekonomicznymi w Polsce i spadkiem popytu na mało nowoczesne ciężarówki Jelcza na rynku cywilnym, przedsiębiorstwo zaczęło stosować podzespoły renomowanych firm zagranicznych, a także szukać przyszłości na rynku ciężarówek dla Wojska Polskiego, dla którego wcześniej nie konstruowało specjalnych samochodów[1]. W 1994 roku na targach w Poznaniu zaprezentowano prototyp pierwszego terenowego podwozia Jelcza opracowanego specjalnie dla wojska: P662D/1, z silnikiem Steyr[1].
Jelcz P662D/S662D (6x6)
[edytuj | edytuj kod]Samochód ciężarowy wysokiej mobilności w terenie z napędem na wszystkie osie (układ jezdny 6x6), w wykonaniu ADR. Kabina wojskowa wysoka lub obniżona, przystosowana do montażu dodatkowego opancerzenia lub integralnie opancerzona w wersjach 2, 4 i 6-osobowych (2 lub 4-drzwiowych)[2]. Stosowane też były kabiny z cywilnych modeli[2]. Napęd stanowi silnik:
- Steyr WD 615.97 o mocy 320 KM (P662D/1, produkowane do 2000)[3][4]
- Iveco Aifo Euro 2 o mocy 345 KM (254 kW), poj. 9,5 l, R6 turbo intercooler, 1450 Nm (Jelcz P662 D.34)[5]
- Iveco Cursor 8 Euro 3 o mocy 352 KM (256 kW), poj. 7,8 l, 1280 Nm (Jelcz P662 D.35)[5]
- Iveco Cursor 10 Euro 2/3, poj. 10,3 l, moc 430 KM (316 kW), 1900 Nm przy 1050-1590 obr./min (Jelcz P642 D.43, Euro 3 od 2002 roku)[5]
Skrzynia biegów firmy ZF, mechaniczna 16-biegowa, od 2006 roku także 12-biegowa zautomatyzowana[6]. Dwubiegowa skrzynia rozdzielcza[6].
Podwozie stanowi rama prostokątna (nitowana z podłużnic o profilu ceowym i poprzeczek o profilu omegowym)[6]. Osie resorowane resorami półeliptycznymi, osie tylne zawieszone wahliwie na dwóch odwróconych resorach półeliptycznych, połączone z ramą drążkami reakcyjnymi[6]. Rozstaw osi w wersjach D/1, D.34, D.35 wynosi 3825 mm i 1400 mm[6]. Ogumienie pojedyncze o rozmiarach 14.00R20 z wkładkami umożliwiającymi jazdę na krótki dystans po przebiciu[6].
Stosowane są kabiny zmilitaryzowane, z płaskimi ścianami ze ściętymi górnymi krawędziami w celu ułatwienia transportu strategicznego, z dwudzielną szybą przednią. Jako pierwsza wprowadzona była długa kabina nieopancerzona, następnie kabiny integralnie opancerzone, z opancerzeniem poziomu 1 normy STANAG 4569[7]:
- długa dwudrzwiowa nieopancerzona typu 134 WPP[7]
- długa dwudrzwiowa opancerzona[7]
- długa dwudrzwiowa obniżona opancerzona typu 146 WPP[7]
- wydłużona czterodrzwiowa obniżona opancerzona 4-osobowa lub 6-osobowa typu 144 (od 2006)[7][6]
- wydłużona czterodrzwiowa nieopancerzona (od 2010)[7]
- krótka dwudrzwiowa opancerzona OP, z odpornością także na wybuchy od dołu (od 2009)[7]
Wersje podwozia do zabudowy oznaczone są prefiksem P, wersja ciężarówki skrzyniowej prefiksem S, wersja ciągnika siodłowego prefiksem C. Stosowane są m.in. zabudowy cysterny paliwa CD-10, cysterny wody CW-10, radaru artyleryjskiego WLR-100 Liwiec[2]. Samochody P662D.35-M27 służą także jako baza samobieżnych wyrzutni niekierowanych pocisków rakietowych WR-40 Langusta, a P662D.43 dla wyrzutni pocisków przeciwokrętowych NSM. Mocniejsze silniki D.43 stosowane są głównie na ciężarówkach ogólnego przeznaczenia, z hakowym systemem załadowczym lub skrzyniowych[2].
M.in. w latach 2006–2010 Wojsko Polskie nabyło 53 cysterny na podwoziu P662D.35, 67 samobieżnych wyrzutni WR-40 na podwoziu P662D.35-M27, 3 P662D.35 w wersjach specjalnych (1 z radarem Liwiec), 33 P662D.43 w różnych wersjach[2]. Ponadto WP w latach 2006–2010 nabyło 164 ciężarówki skrzyniowe S662D.43[2]. W latach 2002–2013 Wojsko Polskie nabyło ogółem ponad 700 podwozi serii 662, przy tym zamawiano je nadal także po tej dacie[8]
Jeden egzemplarz skrzyniowego S662D.43 sprzedano przed 2004 rokiem do nieujawnionego kraju arabskiego[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Jarosław Brach. Jelczańskie ciężarówki na polu walki. „Nowa Technika Wojskowa”. 10/2004, s. 18-19, październik 2004. Warszawa: Magnum-X. ISSN 1230-1655.
- ↑ a b c d e f Paweł Malicki. Jelcz przed sprzedażą. „Raport - Wojsko Technika Obronność”. 09/2011. s. 62-69. ISSN 1429-270X.
- ↑ Jarosław Brach. Zakupy średnich i ciężkich pojazdów użytkowych przez Wojsko Polskie w 1999 r. „Nowa Technika Wojskowa”. 3/2000, s. 17, marzec 2000. Warszawa: Magnum-X.
- ↑ Jarosław Brach. Zakupy średnich i ciężkich pojazdów użytkowych przez Wojsko Polskie w roku 2000. „Nowa Technika Wojskowa”. 3/2001, s. 22, marzec 2001. Warszawa: Magnum-X.
- ↑ a b c Jarosław Brach. Nowe ciężarówki Wojska Polskiego. „Nowa Technika Wojskowa”. 8/2003, s. 13-14, 2003. Warszawa: Magnum-X.
- ↑ a b c d e f g Jarosław Brach. Jelcz P662D.35-G27. „Nowa Technika Wojskowa”. 10/2006, s. 18, październik 2006. Warszawa: Magnum-X.
- ↑ a b c d e f g Jarosław Brach. Jelczańskie nowości. „Nowa Technika Wojskowa”. Nr 9/2010, s. 152-154, wrzesień 2010. Warszawa: Magnum-X.
- ↑ Jarosław Brach. Zakupy ciężarówek dokonane przez Siły Zbrojne RP w 2014 roku. „Nowa Technika Wojskowa”. 6/2015, s. 37-40, czerwiec 2015. Magnum-X.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jarosław Brach. Jelcz dla armii. „Nowa Technika Wojskowa”. Nr 9/2008, wrzesień 2008. Warszawa: Magnum-X.
- Jarosław Brach. Jelcz P662D.35-G27. „Nowa Technika Wojskowa”. 10/2006, s. 18, październik 2006. Warszawa: Magnum-X.
- Oficjalny serwis Jelcz Sp. z o.o. [Dostęp 2014-06-25]
- Altair. altair.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-03)].