[go: up one dir, main page]

Vejatz lo contengut

Mont Whitney

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Mont Whitney
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
OpenStreetMap .
Direccion relativa a la posicion
Continent
Situacion
Designacion provisòria
Constellacion
Tipe d'objècte
Còs astronomic parent
Còs astronomic filh
Luòc de descobèrta
Grop d'objèctes menors
Sequéncia de Hubble
Sul còrs astronomic
Companhon de
Tipe espectral
Tipe espectral
Fus orari
Situat sus una isla
Embocadura
Tipe de lac
Lacs sus lo riu
Grop de lacs
Situat sul lac
Afluents del lac
Emissari del lac
Bacin idrografic
Massís de montanhas
Tipe de montanha
Coordenadas
Arquitècte
Remplaçat per
Tipe de bastiment
Material
Mèstre d'òbra
Sistèma d'autorotas
Societat de mantenança
Pòl d'escambis
Linha ferroviària
Operator
Aligança ferroviària
Gara
Pista
Travèrsa
País
Compausanta de
Tipe de division administrativa
Exclava de
Enclava
Capitala
Cap d'estat
Regim politic
Cap de l'executiu
Representant del partit
Cap del govèrn
Assemblada
Moneda
Lenga oficiala
Imne
Frontalièr de
Embessonatge
Subdivisions
Membre de
Sant patron
Domeni internet
Còde ISO 3166-1 alfa-2
Còde ISO 3166-1 alfa-3
Còde ISO 3166-1
Còde ISO 3166-2
Còde AITA
Còde OACI
Còde FAA
Còde INSEE
Còde de comuna
Còde del catalòg
Còde CBS
Còde GNIS
Còde GNIS Antarctica
Còde NUTS
Còde dantai
Còde de comuna alemanda
Còde de districte alemand
Còde administratiu
Còde administratiu
Còde ISTAT
Còde de gara
Còde OKATO
Còde cadastral
Còde postal
Còde telefonic internacional
Prefix telefonic nacional
Còde d'imatriculacion

Geografia
Altitud 4 421 m[1]
Massís Sierra Nevada
Coordenadas 36° 34′ 43″ N, 118° 17′ 31″ O [1]
Administracion
País Bandièra dels Estats Units Estats Units
Estat Califòrnia
Comtats Tulare, Inyo
Ascension
Primièra 18 d'agost de 1873 par Charles Begole, Albert Johnson e John Lucas
Via pus aisida Mount Whitney Trail (arèsta sud)
Geologia
Edat Cretacèu
Ròcas Granits

Le mont Whitney (en paiute: Too-man-i-goo-yahen; anglés:Mount Whitney) es la cima pus nauta de la Sierra Nevada en Califòrnia e dels Estats Units atenent amb 4 421 mètres d'altitud. Foguèt batejat pels sòcis del California Geological Survey, qu'ensagèron son ascension en 1864, mas son d'autoctòns que capitèron la pujada pel primièr còp en 1873. Mantunas observacions scientificas, especialament de caractèr astronomic, i foguèron menadas a la fin del sègle XIXen e al començament del sègle XXen. L'accès al som es fòrça presat e fa mestièr de l'obtention d'un permés. La montanha es protegida per la resèrva integrala John Muir e la selva nacionala d'Inyo a l'èst, mentre qu'es enclausa dins lo pargue nacional de Sequòia a l'oèst.


Representacion dempuèi l'oèsst del mont Whitney e dels soms a l'entorn en tres dimensions.

Lo mont Whitney se situa dins l'oèst dels Estats Units, al centre de l'Estat de Califòrnia, al limit entre los comtats de Tulare a l'oèst e d'Inyo a l'èst[2],[3]. Se trapa a 18 quilomètres a l'oèst de Lone Pine, a 100 quilomètres a l'oèst-nòrd-oèst de Visalia, mentre que Los Angeles es a 280 quilomètres al sud e Sacramento, la capitala de l'Estat, e San Francisco son a aperaquí 400 quilomètres al nòrd-ouest. Las còstas de l'ocean Pacific se trapan a 270 quilomètres al sud-oèst. Domina la val d'Owens a l'èst, ont passa la rota 395. Le som s'enauça à 4 421 mètres d'altitud[1], dins la bordura orientala de la Sierra Nevada, çò que ne fa le dotzen som del país mas lo pus enauçat dels Estats Units atenents. Sa proeminéncia est de 3 071 mètres ; le som pus enauçat pus pròche es lo Nevado de Toluca a mai de 2 600 quilomètres al sud-èst, en Mexic[2]. Lo mont Whitney domina mai d'un lacs glaciaris : a l'oèst lo lac Arctic, lo lac Guitar e los lacs Hitchcock qu'alimentan lo Whitney Creek, un afluent de la ribièra Kern ; a l'èst lo lac Iceberg, los lacs Boy Scout e lo lac Frog qu'alimentan una branca del Lone Pine Creek, qu'aperten al bacin de la ribièra Owens mas dont las aigas son integralament desviradas cap a l'aqueducte de Los Angeles[2].

Le mont Whitney es nascut del procediment que formèt la Sierra Nevada. Es constituït de granit emés en prigondor al Cretacèu. Durant lo Neogèn, lo soslevament de la cadena long de la falha normala que la separa de la província geologica de Basin and Range, a l'èst, a permés la formacion de glacièrs e d'escolaments fluvials que participèron a l'erosion e metèron a jorn lo granit.

Le som ten un clima alpenc. Se situa al delà de l'estatge alpenc, çò qu'explica que paucas plantas butan pas a la cima. Polemonium eximium es una planta en cossin endemica de la Sierra Nevada adaptada a aquelas condicions de vida. Cap animal viu pas durablament dins aquel mitan, mas s'i pòt encontrar lo Pichon apollon (Parnassius phoebus) e lo Roselin de cap gris (Leucosticte tephrocotis)[4].

  1. 1,0 1,1 et 1,2 (en) The NGS Data Sheet, U.S. National Geodetic Survey
  2. 2,0 2,1 et 2,2 (en) Mount Whitney, California, peakbagger.com
  3. (en) Feature Detail Report for: Mount Whitney, Geographic Names Information System, United States Geological Survey
  4. (en) Allan A. Schoenherr, A Natural History of California, University of California Press, 1995 ISBN: 0-520-06922-6