Fibonacci

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Leonardo van Pisa (Pisa, zoeaget 1170 - zoeaget 1250) (middelieëfs Letien: Leonardo Pisano, modern Italiaans: Leonardo da Pisa), baeter bekèndj es Fibonacci, waas 'nen Italiaanse wiskóndige. Hae wuuertj döks betrach es d'n ieëste wèsterse wiskóndige dae origineel wirk publiceerdje saere Griekse aadheid.

Fibonacci woort gebaoren in Italië, meh genaot zien opleijing in Naord-Afrika wo ziene vader 'n diplomatieke pos bezat. Hae bestudeerdje de Arabische ciefers (inclusief 't ciefer nól) en realiseerdje zich det hiemit efficiënter kós waere geraekendj es mitte toet den aan in Europa gangbaar Romeinse ciefers. Rónjelóm 1200 sjèdje d'r oet mit reize. In 1202 publiceerdje d'r zie wirk Liber Abaci en introduceerdje d'r hiemit 't Arabisch cieferstèlsel in Europa. 't Wirk woort good óntvange door opgelèdj Europa en haw groeaten invlood op 't Europees dinke.

Wie d'r trögkwaas in Pisa raakdje d'r bevrundj mit keizer Frederik II. Deze heel van wiskónde en weitesjap. In 1240 woort Fibonacci geieërdj door 't Republiek Pisa en kreeg d'r e salaris. Fibonacci begós knien te foekke. Hae begós mit twieë knien, mer al snel haw d'r 's drie. Nao 't bestudere van 't vermeinigvöljige van dees bieëster koom d'r toete reeks 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34 en 55. Dees getaalrie hètj de rie van Fibonacci, ouch waal "knienereeks" geneump. De verhajing tösse twieë opeinvolgendje getalen oet dees reeks genieëk 't gólje getaal.

De bienaam "Fibonacci" kreeg d'r nao zien doead en besteitj oete sameveuging van Figlio di Bonaccio, "zoon van Bonaccio". Bonaccio, "goje kloeat", waas de bienaam van Fibonacci zie vader.

In 1863 woort in Pica e standjbild veur Fibonacci opgerich det door Giovanni Paganucci gemaak is gewaore.