[go: up one dir, main page]
Pumunta sa nilalaman

Fibonacci

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Para sa pagkakasunod na bilang, tingnan ang bilang Fibonacci.
Fibonacci
Bantayog ni Fibonacci (1863) na gawa ni Giovanni Paganucci sa Camposanto di Pisa[a]
Kapanganakan1170
Pisa,[2] Republika ng Pisa
Kamatayanmga 1250(1250-00-00) (edad 79–80)
Pisa, Republika ng Pisa
Ibang pangalanLeonardo Fibonacci, Leonardo Bonacci, Leonardo Pisano
TrabahoMatematiko
Kilala sa
  • Liber Abaci, ginawang popular ang sistemang pamilang na Hindu-Arabe sa Europa
  • Mga bilang Fibonacci
MagulangGuglielmo "Bonacci" (ama)

Si Fibonacci ( /ˌfɪbəˈnɑːtʃi/;[3] bigkas din EU /ˌfiːbʔ/,[4][5] Italyano: [fiboˈnattʃi]; mga 1170 – mga 1240–50),[6] kilala din bilang Leonardo Bonacci, Leonardo of Pisa, o Leonardo Bigollo Pisano ('Leonardo, ang Manlalakbay mula sa Pisa'[7]), ay isang Italyanong matematiko mula sa Republika ng Pisa, na tinuturing na "ang pinakatalentadong Kanluraning matematiko ng Gitnang Panahon".[8]

Gawa-gawa lamang ang pangalan na karaniwan siyang kilala, ang Fibonacci, noong 1838 ni Guillaume Libri, isang Pranko-Italyanong dalubhasa sa kasaysayan[9][10] at pinaikling filius Bonacci ('anak ni Bonacci').[11][b] Bagaman, kahit noong mas maagang 1506, isang notaryo ng Imperyong Romanong Perizolo ay binanggit si Leonardo bilang "Lionardo Fibonacci".[12]

Pinasikat ni Fibonacci ang sistemang pamilang Hindu-Arabe sa kanluraning mundo sa pamamagitan ng kanyang komposisyon noong 1202 na Liber Abaci (Aklat ng Kalkulasyon).[13][14] Ipinakilala din niya sa Europa ang pagkasunod-sunod na mga bilang na Fibonacci, na ginamit niyang halimbawa sa Liber Abaci.[15]

Mga pananda

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  1. ↑ Hindi alam ang aktuwal na itsura ni Fibonacci.[1]
  2. ↑ Ang etimolohiya ng Bonacci ay "mabuting loob", kaya nangangahulugan ang buong pangalan niya bilang "anak ng isang mabuting loob [na pamilya]".[7]

Mga sanggunian

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  1. ↑ "Fibonacci's Statue in Pisa" (sa wikang Ingles). Epsilones.com. Nakuha noong 2010-08-02.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  2. ↑ Smith, David Eugene; Karpinski, Louis Charles (1911), The Hindu–Arabic Numerals (sa wikang Ingles), Boston and London: Ginn and Company, p. 128{{citation}}: CS1 maint: date auto-translated (link).
  3. ↑ "Fibonacci, Leonardo". "Oxford Dictionaries" (sa wikang Ingles). Oxford University Press. Nakuha noong 23 Hunyo 2019.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  4. ↑ "Fibonacci series" at "Fibonacci sequence". Collins English Dictionary (sa wikang Ingles). HarperCollins. Nakuha noong 23 Hunyo 2019.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  5. ↑ "Fibonacci number". Merriam-Webster Dictionary (sa wikang Ingles). Nakuha noong 23 Hunyo 2019.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  6. ↑ MacTutor, R. "Leonardo Pisano Fibonacci" (sa wikang Ingles). www-history.mcs.st-and.ac.uk. Nakuha noong 2018-12-22.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  7. ↑ 7.0 7.1 Livio, Mario (2003) [2002]. The Golden Ratio: The Story of Phi, the World's Most Astonishing Number (sa wikang Ingles) (ika-1 (na) edisyon). New York City: Broadway Books. pp. 92–93. ISBN 0-7679-0816-3.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  8. ↑ Eves, Howard. An Introduction to the History of Mathematics. Brooks Cole, 1990: ISBN 0-03-029558-0 (ika-6 na ed.), p. 261 (sa Ingles).
  9. ↑ Devlin, Keith (2017). Finding Fibonacci: The Quest to Rediscover the Forgotten Mathematical Genius Who Changed the World (sa wikang Nepali). Princeton University Press. p. 24.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  10. ↑ Colin Pask (7 Hulyo 2015). Great Calculations: A Surprising Look Behind 50 Scientific Inquiries (sa wikang Ingles). Prometheus Books. p. 35. ISBN 978-1-63388-029-0.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  11. ↑ Keith Devlin, The Man of Numbers: Fibonacci's Arithmetic Revolution,A&C Black, 2012 p. 13. (sa Ingles)
  12. ↑ Drozdyuk, Andriy; Drozdyuk, Denys (2010). Fibonacci, his numbers and his rabbits (sa wikang Ingles). Toronto: Choven Pub. p. 18. ISBN 978-0-9866300-1-9. OCLC 813281753.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  13. ↑ "Fibonacci Numbers". www.halexandria.org (sa wikang Ingles).
  14. ↑ Leonardo Pisano: "Contributions to number theory". Encyclopædia Britannica Online, 2006. p. 3. Hinango noong 18 Setyembre 2006 (sa Ingles).
  15. ↑ Singh, Parmanand. "Acharya Hemachandra and the (so called) Fibonacci Numbers". Math. Ed. Siwan, 20(1):28–30, 1986. ISSN 0047-6269] (sa Ingles)

Matematiko Ang lathalaing ito na tungkol sa Matematiko ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.

Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Fibonacci&oldid=2090199"