Tókelá

Tókelá merkir „norðanvindur“ á tókeláísku. Evrópskir landkönnuðir nefndu eyjarnar áður „Sambandseyjar“.^[6] Tókeláeyjar var tekið upp sem opinbert heiti eyjanna árið 1946. Síðar var það opinberlega stytt í Tókelá 9. desember 1976.

 

Atafu

 

Nukunonu

 

Fakaofo

Eyjarnar þrjár sem mynda Tókelá eru á milli 171 og 173° vestlægrar lengdar og 8 og 10° suðlægrar breiddar, um það bil miðja vegu milli Nýja Sjálands og Hawaii og um 500 km norðan við Samóa. Frá Atafu í norðri til Fakaofo í suðri eru minna en 200 km. Eyjarnar Atafu og Nukunonu voru eitt sinn nefndar eyjaklasi hertogans af Clarence og Fakaofo var eitt sinn nefnd Bowditch. Samanlögð stærð eyjanna er 10,8 km². Á hverju hringrifi eru margar eyjar þar sem þorpin eru. Hæsti punktur eyjanna er aðeins 5 metrum yfir sjávarmáli.^[7] Það eru engar hafnir á eyjunum, en á mörgum stöðum eru litlar bryggjur sem léttabátar geta lagst að til að ferma og afferma.^[8][9][10] Eyjarnar eru í fellibyljabeltinu. Swains-eyja (Olohega), sem er hluti af Bandaríska Samóa, var áður nátengd Tókelá efnahagslega og menningarlega, en hún hefur verið undir bandarískum yfirráðum frá 1900 og formlega hluti af Bandaríska Samóa frá 1925.

Bandaríkin gerðu tilkall til allra fjögurra eyjanna með Gúanóeyjalögunum 1856 og Bretar gerðu sömuleiðis tilkall til Olohega auk Tókelá. Gerður var samningur um landamæri milli Tókelá og Bandarísku Samóa 1979.

Íbúar Tókelá eru að stærstum hluta kristnir. Á Atafu eru nær allir íbúar (um 64% íbúa Tókelá) í samósku safnaðarkirkjunni. Á Nukunonu eru hins vegar nær allir íbúar (um 34% landsmanna) rómversk-kaþólskir. Á Fakaofo eru bæði trúfélögin til staðar, en flestir eru í samósku safnaðarkirkjunni. Um 5% íbúa aðhyllast önnur trúarbrögð.^[11]