Mondariz-Balneario

Mondariz-Balneario
Localización
	42°13′11″N 8°28′17″O / 42.2197, -8.4714
Estado	España
Comunidade autónoma	Galicia
Provincia	Provincia de Pontevedra
Capital	Mondariz-Balneario
Poboación
Poboación	703 (2023) (292,92 hab./km²)
Xeografía
Parte de	Comarca do Condado
Superficie	2,4 km²
Altitude	758 m
Comparte fronteira con	Ponteareas ; Mondariz
Organización política
• Alcalde	César Gil Bernárdez
	Eleccións municipais en Mondariz-Balneario
Identificador descritivo
Código postal	36890
Fuso horario	UTC+01:00
Código INE	36031
Sitio web	mondarizbalneario.gal

Mondariz-Balneario é un concello da provincia de Pontevedra, pertencente á comarca do Condado. Segundo o INE en 2021 tiña 675 habitantes. Cunha superficie de 2,3 km² é o concello máis pequeno de Galicia. O seu xentilicio (véxase no Galizionario) é «mondaricense».

Poboación

Censo total ^{en 2014}	682 habitantes
Menores de 15 anos	86 (12.61 %)
Entre 15 e 64 anos	436 (63.93 %)
Maiores de 65 anos	160 (23.46 %)

Historia

No termo municipal hai restos dun poboado castrexo no Coto de Cividade. Da época da romanización consérvanse os restos dunha calzada sobre o río Tea.

O concello está situado preto do castelo de Sobroso, polo que a fonte de Gándara adoitaba recibir a visita da nobreza. Segundo a tradición, en 1282 casaron na capela de San Pedro o rei Dinis de Portugal e a infanta Sabela de Portugal.^{[Cómpre referencia]}

Durante o Antigo Réxime esta zona pertencía á provincia de Tui, unha das sete do Reino de Galiza. Trala reforma administrativa, o 30 de novembro de 1833 a xurisdición de Sobroso pasou a ser dependente da provincia de Pontevedra. O lugar pertencía aínda á parroquia de Mondariz, até que en 1904 se creou a parroquia de Troncoso.

A comezos do século XX o empresario Enrique Peinador promoveu a recuperación da fonte de Gándara e a creación do balneario, que axiña se converteu nun centro de hospedaxe frecuentado pola burguesía.

Após se constituír como entidade local menor, o 30 de novembro de 1924, co nome da Nosa Señora de Lourdes, a parroquia pasou a formar un concello independente, facendo referencia o seu nome ao balneario de augas medicinais. O 17 de abril de 1925 o rei Afonso XIII concedeulle á vila o título de "Moi Hospitalaria".