Širine
45°46′07″N 18°33′38″E / 45.768611°N 18.560555°E
- Karta Hrvatske > Širine
Širine
| |
---|---|
Regija | Baranja |
Županija | Osječko-baranjska |
Općina/Grad | Petlovac |
Mikroregija | Baranjska nizina |
Najbliži (veći) grad | Beli Manastir |
Površina | 1,96 km² |
Nadmorska visina | 94 m |
Geografske koordinate | |
- z. š. | 45.768611 N |
- z. d. | 18.560555 E |
Stanovništvo - - - - - - -(2001 / 2011 / 2021) | |
- Ukupno | 86 / 58 / 26 |
- Gustoća | 44 / 30 / 13 st./km² |
- Broj domaćinstava | 37 / 28 (2011) [1] |
Pošta | 31300 Beli Manastir |
Pozivni broj | +385(0)31 |
Autooznaka | BM |
Ulaz u Širine lokalnom cestom L44007 (foto: 2006)
|
Širine (mađarski Braidaföld [ˈbrɒjdɒføld]), naselje (pustara) u Općini Petlovac Osječko-baranjske županije (Republika Hrvatska).
Širine su smještene u sjeverozapadnom dijelu Baranje, u mikroregiji Baranjske nizine Istočnohrvatske ravnice. Udaljene su 3,9 km sjeveroistočno od općinskog sjedišta Petlovca i 4,5 km zapadno od Belog Manastira, leže na nadmorskoj visini od 94 m.
Područje naselja Širine ograničeno je sa sjevera i istoka područjem naselja Šumarina, s jugoistoka i juga područjem naselja Beli Manastir, s juga i jugozapada područjem naselja Petlovac i sa zapada područjem naselja Luč.
Širine se nalaze s desne strane državne ceste D517 između Belog Manastira i Petlovca, uz raskršće državne cesta D517 (Beli Manastir /D7/ - Belišće - Valpovo /D34/), lokalne ceste L44007 (Širine - D517) i nerazvrstane ceste do naselja Sudaraž.
Na području naselja Širine nalazi se nadvožnjak u čvoru "Beli Manastir" na dionici Autoceste A5 (granica R. Mađarske - Beli Manastir - Osijek). Nadvožnjak je izgrađen 2019-2020. godine i nalazi se kod nekadašnje Drumarske kuće između Belog Manastira i Širina i sada preko njega prelazi državna cesta D517 (Beli Manastir – Petlovac i dalje).[2]
Autobusnim vezama Širine su povezane s Belim Manastirom, Petlovcem, Baranjskim Petrovim Selom i Osijekom (preko Bolmana - Jagodnjaka - Darde - Bilja).
Širine su nekada bile željeznička stanica na pruzi Baranjsko Petrovo Selo - Petlovac - Širine - Beli Manastir. Zgrada te željezničke stanice postoji i danas (XII/2000) i koristi se kao stambeni objekt.
Na Popisu stanovništva u Hrvatskoj 2021. godine naselje Širine imalo je 26 stanovnika.
Pregled broja stanovnika po godinama [3][4][5] | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1857 | 1869 | 1880 | 1890 | 1900 | 1910 | 1921 | 1931 | 1948 | 1953 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 | 2021 |
0 | 121 | 0 | 0 | 194 | 190 | 0 | 0 | 537 | 322 | 306 | 311 | 219 | 170 | 86 | 58 | 26 |
1) Grafikon kretanje broja stanovnika Širina od 1869. do 2021.
Napomene o popisima stanovništva
Na popisima stanovništva Širine se iskazuju kao dio naselja od 1869. godine, a za godine 1880, 1890, 1921. i 1931. podaci o broju stanovnika uključeni su u podatke za naselje Šumarinu. Broj stanovnika kretao se ovako: 121 (1869), 194 (1900), 190 (1910), 537 (1948), 322 (1953), 306 (1961), 311 (1971), 219 (1981), 170 (1991), 86 (2001), 58 (2011) i samo 26 (2021).
Na popis stanovništva u Hrvatskoj 1991. godine naselje Širine imalo je 170 stanovnika sljedećeg nacionalnog sastava:
Popis 1991. | ||||
---|---|---|---|---|
Hrvati | 70 | 41.17% | ||
Jugoslaveni | 25 | 14.70% | ||
Mađari | 20 | 11.76% | ||
Srbi | 18 | 10.58% | ||
Nijemci | 14 | 8.23% | ||
Slovenci | 12 | 7.05% | ||
Crnogorci | 4 | 2.35% | ||
Albanci | 1 | 0.58% | ||
Turci | 1 | 0.58% | ||
neopredijeljeni | 3 | 1.76% | ||
region. opredij. | 2 | 1.17% | ||
Ukupno: 170 |
Prema popisu iz 2011. godine, u Širinama je živjelo 58 stanovnika. Stanovništvo je relativno najviše hrvatsko (44%), te mađarsko (27%) i srpsko (20%).[6]
Prema popisu stanovništva iz 2011. godine 20 najčešćih prezimena u Širinama su:
- Hosinger, Kocet, Manojlović, Uglik, Frein, Ileš, Jajčanin, Kovačević, Takač, Majerhof, Varga, Vuković, Bečanović, Bogatin, Bolić, Cikovac, Dodlek, Habi, Jež, Jovandić,
a nekad su najčešća prezimena bila:
- Mihaljević, Cener, Gebeleš, Bežan, Brekalo, Ferenčević, Habi, Henc, Ileš, Ilić, Kocet, Kolarić, Kovač, Majerhof, Mandrić, Melmajer, Meštrić, Mirković, Ošlaj, Pakši.[6]
Do 1991. godine Širine su bile zaselak naselja Šumarina, a otada su samostalno naselje.
Gospodarsku osnovu Širina čini ratarstvo i stočarstvo. U naselju je bilo sjedište beljskog pogona Poljoprivreda Širine.
Od 1948/49. pa do 1985/86. godine u Širinama je postojao nogometni klub, prvo pod imenom Borac, a onda NK "Proleter.
U Registar udruga Republike Hrvatske Arhivirano 2019-01-22 na Wayback Machine-u nije upisana ni jedna udruga sa sjedištem u Širinama (stanje: X/2018).
- Miladin Manojlović, nekadašnji spiker Radio Belog Manastira i Radio Beograda, kasnije i novinar Radio Beograda i Televizije Beograd.
- Stanovnici Širina su Širinčani.
- Ime naselja Širine izgovara se s kratkosilaznim naglaskom na prvom slogu, za razliku od opće imenice širine, koja se izgovara s kratkouzlaznim naglaskom, ali na drugom slogu.
- Širine pripadaju Župi sv. Marije Magdalene iz Luča, Baranjski dekanat Đakovačko-osječke nadbiskupije, a pravoslavni vjernici Srpskoj pravoslavnoj parohiji belomanastirskoj.
- Širine
- ↑ DZS: Popis stanovništva, kućanstava i stanova 2011. Prvi rezultati po naseljima, Zagreb, 2011.
- ↑ Mirovna grupa Oaza: "Proradio nadvožnjak kod Širina". oaza-bm.hr - Beli Manastir, 9. IX. 2020.
- ↑ DZS: Naselja i stanovništvo Republike Hrvatske 1857.-2001.
- ↑ DZS: Stanovništvo prema starosti i spolu po naseljima, popis 2011. - Općina Petlovac
- ↑ DZS: Popis 2021-Stanovništvo po naseljima.xlsx
DZS: Popis 2021-Stanovništvo po gradovima-opcinama.xlsx - ↑ 6,0 6,1 Acta Croatica: Toponim: Širine, pristupljeno: 13. XI. 2018.
- Baranjska građa
- Mirovna grupa Oaza (5. IX. 2014): "Put za Širine"
- Hrčak (XI. 2015): "Beli Manastir – Širine, zaštitna istraživanja prapovijesnog i srednjovjekovnog nalazišta AN 2A na dionici autoceste A5 Beli Manastir – Osijek – Svilaj 2014. godine"
- Ivica Getto: Baranjska siva zona: Od pustara do pustoši. glas-slavonije.hr - Osijek, 23. II. 2019.
- Mirovna grupa Oaza: Svi članci vezani za Širine