Lej ëd Hooke

Si na sbara rèida a l'é sogeta a na fòrsa F dë stirament, la sbara a së slongrà ëd na longheur ${\displaystyle \Delta L}$. Për la pipart dij materiaj, an n'antërval ëd fòrse aplicà, a val na relassion ëd proporsionalità antra le doe quantità e sòn a l'é lòn ch'a fortiss la lej ëd Hooke:

${\displaystyle F=cost\Delta L}$;

an dzorpì, si la fòrsa a l'é nen tròp granda, cand a l'é gavà, ël material a torna a soa longheur originaria. As dis antlora che la sbara a l'é elàstica an cost antërval ëd fòrse.

Tutun, s'as aplica na fòrsa tròp gròssa a la sbara, ël gràfich dla relassion antra F e ${\displaystyle \Delta L}$ a chita d'esse na reta e, an dzorpì, ëd sòlit la sbara a tornërà nen a soa longheur inissial cand la fòrsa a l'é gavà. As dis antlora che a l'é stàita tirà dëdlà dij sò lìmit elàstich. Ant ës cas-sì, la sbara a peul ëdcò romp-se.

Al lìvel dj'àtom o dle molécole, la fòrsa aplicà a-j òbliga a slontanesse an diression ëd la fòrsa. Costa separassion motobin cità, somà arlongh tuta la sbara, a pròvoca lë slongament osservà. Fin-a che coste separassion antra j'àtom a son cite, la distansa ëd separassion a l'é proporsional a la fòrsa aplicà e la lej ëd Hooke a val.

L'antërval ëd validità ëd la lej ëd Hooke a varia motobin da na sostansa a n'àutra e, ëd sòlit, a l'é motobin malfé antivëdd-lo sensa prové a dissegnene për da bon un gràfich.