[go: up one dir, main page]

Nigel Mansell

brytyjski kierowca Formuły 1

Nigel Ernest James Mansell (ur. 8 sierpnia 1953 w Upton-upon-Severn) – brytyjski kierowca wyścigowy, mistrz Formuły 1 i mistrz CART.

Nigel Mansell
Ilustracja
Nigel Mansell podczas Grand Prix Meksyku 2015
Imię i nazwisko

Nigel Ernest James Mansell

Państwo

 Wielka Brytania

Data i miejsce urodzenia

8 sierpnia 1953
Upton-upon-Severn

Sukcesy

1986: srebro Formuła 1
1987: srebro Formuła 1
1991: srebro Formuła 1
1992: złoto Formuła 1
1993: złoto CART

Strona internetowa
Odznaczenia
Oficer Orderu Imperium Brytyjskiego od 1936 (cywilny)

Jest pierwszym zawodnikiem, który wygrał serię CART w swoim debiutanckim sezonie oraz drugim najlepszym brytyjskim kierowcą Formuły 1 z 31 zwycięstwami na koncie. Zajmuje ósme miejsce pod względem zwycięstw po Hamiltonie, Schumacherze, Verstappenie, Vettelu, Proście, Sennie i Alonso. Oficer Orderu Imperium Brytyjskiego (OBE).

Życiorys

edytuj

Formuła 1

edytuj

1980-1984: Lotus

edytuj

W roku 1980 Mansell był kierowcą testowym Lotusa. Chapman, pod wrażeniem jego umiejętności i bardzo szybkich okrążeń na torze Silverstone postanowił dać mu szanse na start w trzech wyścigach w Formule 1, za kierownicą Lotusa 81B. Podczas jego debiutu w wyścigu o Grand Prix Austrii, na krótko przed startem nastąpił wyciek paliwa do kokpitu jego bolidu, który spowodował poparzenia I i II stopnia jego pośladków. Usterki samochodowe zmusiły Mansella do wycofania się z tego oraz następnego wyścigu. Jednakże podczas jego trzeciego występu w wyścigu o Grand Prix Włoch na torze Imola wypadek spowodował, że Mansell po raz pierwszy nie zakwalifikował się do wyścigu. Pod koniec sezonu Mario Andretti ogłosił, że odchodzi do zespołu Alfa Romeo. Pomimo że Mansell nie cieszył się sympatią jednego ze sponsorów zespołu i pojawiało się wiele spekulacji na temat przyjścia do zespołu Jean-Pierre Jariera, Chapman poinformował, że miejsce Andrettiego w sezonie 1981 zajmie Mansell.

Cztery pełne sezony spędzone w Lotusie były walką, ponieważ samochody były zawodne. Z 58 wyścigów ukończył 24. Pięć razy stanął na najniższym stopniu podium podczas czterech lat startów w Lotusie wliczając w to piąty wyścig z roku 1981, który był zarówno jego siódmym występem w karierze. Jego kolega z zespołu Elio de Angelis nieoczekiwanie wygrał Grand Prix Austrii w sezonie 1982, ale był zdecydowanie szybszy od mniej doświadczonego Mansella.

 
Lotus 91 w którym Mansell ścigał się w sezonie 1982

W trakcie sezonu 1982 Mansell zaplanował wystartować w wyścigu 24h Le Mans. Mansell zarabiał wówczas 50,000 funtów rocznie, a ze start w Le Mans dostałby 10,000 funtów. Chapman zapłacił Mansellowi 10,000 funtów, aby nie startował w wyścigu z powodu ryzyka. Chapman przedłużył także kontrakt z Mansellem do sezonu 1984.

W rezultacie takich manewrów Mansell znalazł się bardzo blisko Chapmana i był bardzo załamany po jego śmierci w 1982 r. W swojej autobiografii Mansell mówi, że gdy umarł Chapman: "Świat wywrócił się do góry nogami. Moja cząstka umarła z nim. Straciłem członka rodziny." Po śmierci Chapmana szefem zespołu został Peter Warr, który był nieprzychylny Mansellowi. O pozostaniu Mansella w zespole zadecydował główny sponsor Lotusa, firma John Player Special.

Sezon 1984 Mansell zakończył w czołowej dziesiątce z dorobkiem 13 punktów oraz zdobył w nim po raz pierwszy w swojej karierze pole position. Podczas deszczowego Grand Prix Monako zaskoczył wszystkich wyprzedzając Alaina Prosta i prowadząc w wyścigu przez kilka okrążeń, aż do usterki bolidu. W połowie sezonu Lotus obwieścił, iż w przyszłym roku w barwach zespołu będzie startować Ayrton Senna. Nigel Mansell otrzymał oferty pracy od Arrowsa i Williamsa. W następnym roku postanowił startować w zespole Williams.

Mansell został zapamiętany przez sytuację podczas Grand Prix USA. Po 2 godzinach jazdy w temperaturze powietrza około 40 °C startujący z pole position Mansell na ostatnim okrążeniu doznał awarii skrzyni biegów w jego bolidzie. Mansell przepchał swój samochód przez linię mety zajmując szóstą lokatę (za 1 punkt), by chwilę później zasłabnąć z przemęczenia.

Ostatni wyścig dla Mansella w zespole Lotusa był nieudany. Choć Mansell prosił, aby do jego hamulców dodać poduszki, to Warr postanowił ich nie zamontować. 18 okrążeń przed końcem wyścigu Mansell znajdował się na drugiej pozycji, ale z powodu problemów z hamulcami musiał się wycofać z dalszej jazdy.

1985-1988: Williams

edytuj
 
Mansell podczas Grand Prix Niemiec w sezonie 1985

W sezonie 1985 Mansell jeździł u boku Fina Keke Rosberga, o którym ma bardzo pozytywną opinię, mówiąc: "Keke był prawdopodobnie jednym z najlepszych kolegów z zespołu jakiego poznałem w całej mojej karierze".

Mansell dojechał na drugim miejscu w wyścigu o Grand Prix Belgii na torze Spa-Francorchamps oraz wygrał swój pierwszy w karierze wyścig o Grand Prix Europy na torze Brands Hatch. Następnie wygrał swój drugi wyścig o GP RPA stając się w ten sposób gwiazdą Formuły 1.

1989-1990: Ferrari

edytuj

W 1989 został sprowadzony do Ferrari. Był ostatnim zawodnikiem, którego osobiście zatrudnił Enzo Ferrari. Podczas debiutu w barwach Ferrari podczas Grand Prix Brazylii odniósł zwycięstwo. Kolejne pięć wyścigów zakończyło się niesklasyfikowaniem — czterokrotnie z powodu awarii i raz na skutek dyskwalifikacji. Podczas Grand Prix Kanady został zdyskwalifikowany za próbę wyprzedzania w pit lane. Podczas kolejnych pięciu Grand Prix zajmował miejsca na podium. Podczas Grand Prix Portugalii został zdyskwalifikowany za próbę zawrócenia w pit lane. Od Grand Prix Włoch do końca sezonu nie ukończył żadnego wyścigu. Sezon zakończył na czwartym miejscu z dorobkiem 38 punktów. W sezonie 1990 pięciokrotnie stawał na podium. Siedmiokrotnie nie ukończył wyścigów. jedyne zwycięstwo odniósł podczas Grand Prix Portugalii. Sezon zakończył na 5 miejscu z dorobkiem 37 punktów.

1991-1992: Williams

edytuj

W latach 1991 1992 startował w barwach zespołu Williams razem z Riccardo Patrese zdobywając dla zespołu w sumie 125 pkt i jedyne w swej karierze Mistrzostwo Świata.

CART IndyCar World Series

edytuj

1993-1994: Newman/Haas Racing

edytuj
 
Nigel Mansell na torze Lexington w 1993 roku

Pomimo zostania mistrzem świata, Mansell opuścił zespół Williamsa (który podpisał już wcześniej kontrakt z Alainem Prostem) i Formułę 1. W sezonie 1993 wystartował w barwach zespołu Newman/Haas Racing w amerykańskiej serii IndyCar. Zajął miejsce po Michaelu Andrettim, który w tym samym czasie przeniósł się do Formuły 1 do zespołu McLaren, a jego partnerem w zespole został Mario Andretti.

W swoim pierwszym starcie, na ulicznym torze w Surfers Paradise w Australii, Mansell wygrał kwalifikacje a następnie sam wyścig. Nigdy dotąd ta sztuka nie udała się nowicjuszowi. Pierwszy jego start na torze owalnym przypadł na Indianapolis. Także tu radził sobie bardzo dobrze, zajmując w wyścigu 3 miejsce i prowadząc przez jego sporą część. Mansell przez cały sezon notował dobre wyniki, wygrał 5 wyścigów, a w sumie 10 razy stawał na podium, co zaowocowało zdobyciem mistrzostwa. Stał się dzięki temu jedynym kierowcą w historii, który rok po roku zdobywał mistrzostwo Formuły 1 i serii IndyCar.

Sezon 1994 nie był już tak udany. Mansell 3 razy stawał na podium, ale nie wygrał żadnego wyścigu. Zajął w klasyfikacji końcowej ósme miejsce i po sezonie opuścił serię IndyCar. W sumie w ciągu dwóch sezonów wystartował w 31 wyścigach, wygrał 5 z nich, a 10 razy startował z pole position.

Powrót do Formuły 1

edytuj

1994: Williams

edytuj

W trakcie sezonu w Indycar, Mansell powrócił do Formuły 1, wracając do Williamsa. Od jego odejścia po sezonie 1992 zmieniło się wiele – Damon Hill awansował na kierowcę wyścigowego, natomiast Alain Prost po wywalczeniu mistrzostwa w 1993 wycofał się z Formuły 1. To spowodowało, że Williams i Ayrton Senna wypracowali porozumienie, na mocy którego Brazylijczyk został kierowcą brytyjskiej ekipy na sezon 1994. Jednak na początku sezonu samochód FW16 okazał się zawodny i trudny w prowadzeniu, co doprowadziło do wycofania Senny z pierwszych rund, mimo że zdobył pole position. Podczas Grand Prix San Marino 1994 Senna zginął w wyniku wypadku na zakręcie Tamburello. W powrocie Brytyjczyka do najważniejszej serii wyścigowej pomogli zarówno Renault, jak i Bernie Ecclestone[1]

Nie będę wdawał się w szczegóły, ale miałem cztery lub pięć kontraktów w Ameryce i byłem naprawdę szczęśliwy w Ameryce broniąc tytułu, a przynajmniej próbowałem. A potem w ten okropny, pamiętny weekend na torze Imola zginęło dwóch kierowców – w sobotę Roland Ratzenberger, a w niedzielę Ayrton. To było straszne. I oczywiście w tamtym czasie nie było żadnego mistrza świata Formuły 1, który ścigałby się w Formule 1, więc Bernie Ecclestone zdecydował, że musi coś z tym zrobić. Przeprowadził cudowne negocjacje za zamkniętymi drzwiami i nawet nie mogę sobie wyobrazić, jak tego dokonał. Wykupił wszystkie moje kontrakty w Ameryce i oczywiście sprowadził mnie z powrotem do Formuły 1[2]

Mansell brał udział w wyścigu o Grand Prix Francji, a potem na ostatnie trzy wyścigi sezonu – w pozostałych rundach partnerem zespołowym Hilla był David Coulthard, dotychczasowy kierowca testowy Williamsa. Mansell otrzymywał 900 tysięcy funtów za jeden wyścig, podczas gdy Hill dostawał 300 tysięcy funtów za cały sezon[3]. Podczas Grand Prix Australii, Brytyjczyk wygrał swój ostatni wyścig, korzystając na kolizji Damona Hilla z Michaelem Schumacherem, walczącymi o mistrzostwo świata. Trzynaście zdobytych punktów pozwoliło Mansellowi na zajęcie dziewiątej pozycji w klasyfikacji kierowców[4]

1995: McLaren

edytuj
 
McLaren MP4/10B, ostatni samochód Mansella w Formule 1

Po tym, kiedy utracił miejsce w Williamsie na rzecz Davida Coultharda, Mansell podpisał kontrakt z zespołem McLaren na sezon 1995[5]. Ówczesny sponsor tytularny ekipy, marka Marlboro chciała mieć w składzie kierowców mistrza świata, natomiast McLaren i Mercedes preferowali kierowcę z mniejszym doświadczeniem[5].

Kilka dni przed pierwszym wyścigiem sezonu, Grand Prix Brazylii, zespół poinformował, że Nigel Mansell nie mieści się w samochodzie MP4/10[6]. Model ten powstawał z myślą, że partnerem zespołowym Miki Häkkinena będzie David Coulthard[6]. Brytyjczyk musiał odpuścić zarówno inauguracyjny wyścig w Brazylii, jak i rundę w Argentynie – jego zastępcą został Mark Blundell[6].

Zmodyfikowany samochód dla Mansella został ukończony w 33 dni i dzięki temu Mansell mógł wziąć udział w Grand Prix San Marino[7]. W czasie wyścigu znajdował się na punktowanej pozycji, jednak kolizja z Eddiem Irvine'em sprawiła, że ostatecznie dojechał do mety na dziesiątej pozycji, ze stratą dwóch okrążeń do Damona Hilla[8]. Wyścig o Grand Prix Hiszpanii, Mansell zakończył na 18. okrążeniu, narzekając po zakończeniu rundy, że samochód nie nadaje się do jazdy[9]. Choć Ron Dennis uznał, że brytyjski kierowca miał kłopoty z prowadzeniem samochodu i dlatego wycofał się, to pracownicy zespołu byli niezadowoleni i dyskutowali po wyścigu jak długo będzie jeszcze trwała współpraca Mansella z ekipą[9]. Ostatecznie kilka dni przed wyścigiem o Grand Prix Monako, McLaren ogłosił zakończenie współpracy z Mansellem, natomiast sam kierowca uznał, że rozstał się z zespołem w najlepszych warunkach[10]. Do końca sezonu jego miejsce zajął Mark Blundell[10].

W 2015 roku, Mansell stwierdził, iż przedwczesne zakończenie współpracy z McLarenem było pomyłką i z perspektywy czasu powinien był dalej współpracować z zespołem przy rozwoju samochodu[11].

Wyniki

edytuj

Formuła 1

edytuj
Rok Zespół Samochód Silnik Wyniki w poszczególnych eliminacjach Pkt. Msc.
1980 Argentyna  Brazylia    Stany Zjednoczone  Belgia  Monako  Francja  Wielka Brytania    Austria  Holandia  Włochy  Kanada  Stany Zjednoczone  0 NS
Team Essex Lotus Lotus 81B Ford Cosworth DFV 3.0 V8 NU NU NZ NP
1981 Stany Zjednoczone  Brazylia  Argentyna  San Marino  Belgia  Monako  Hiszpania  Francja  Wielka Brytania    Austria  Holandia  Włochy  Kanada  Stany Zjednoczone  8 14
Team Essex Lotus Lotus 81B Ford Cosworth DFV 3.0 V8 NU 11 NU WYC 3
John Player Team Lotus Lotus 87 NU 6 7 NZ NU NU NU NU NU 4
1982   Brazylia  Stany Zjednoczone  San Marino  Belgia  Monako  Stany Zjednoczone  Kanada  Holandia  Wielka Brytania  Francja    Austria  Szwajcaria  Włochy  Stany Zjednoczone  7 14
John Player Team Lotus Lotus 87B Ford Cosworth DFV 3.0 V8 NU
Lotus 91 3 7 NU 4 NU NU NU 9 NU 8 7 NU
1983 Brazylia  Stany Zjednoczone  Francja  San Marino  Monako  Belgia  Stany Zjednoczone  Kanada  Wielka Brytania    Austria  Holandia  Włochy  Unia Europejska    10 13
John Player Team Lotus Lotus 92 Ford Cosworth DFV 3.0 V8 12 12
Ford Cosworth DFY 3.0 V8 NU 12 NU NU 6 NU
Lotus 94T Renault-Gordini EF1 1.5 V6T 4 5 NU 8 3 NS
Lotus 93T NU
1984 Brazylia    Belgia  San Marino  Francja  Monako  Kanada  Stany Zjednoczone  Stany Zjednoczone  Wielka Brytania    Austria  Holandia  Włochy  Unia Europejska  Portugalia  13 10
John Player Team Lotus Lotus 95T Renault-Gordini EF1 1.5 V6T NU NU NU NU 3 NU 6 NU 6 NU 4 NU 3 NU NU NU
1985 Brazylia  Portugalia  San Marino  Monako  Kanada  Stany Zjednoczone  Francja  Wielka Brytania    Austria  Holandia  Włochy  Belgia  Unia Europejska  Południowa Afryka  Australia  31 6
Canon Williams Honda Williams FW10 Honda RA164E 1.5 V6T NU 5 5 7 6
Honda RA165E 1.5 V6T NU NW NU 6 NU 6 11 2 1 1 NU
1986 Brazylia  Hiszpania  San Marino  Monako  Belgia  Kanada  Stany Zjednoczone  Francja  Wielka Brytania  Niemcy    Austria  Włochy  Portugalia  Meksyk  Australia  70 (72) 2
Canon Williams Honda Williams FW11 Honda RA166E 1.5 V6T NU 2 NU 4 1 1 5 1 1 3 3 NU 2 1 5 NU
1987 Brazylia  San Marino  Belgia  Monako  Stany Zjednoczone  Francja  Wielka Brytania      Austria  Włochy  Portugalia  Hiszpania  Meksyk  Japonia  Australia  61 2
Canon Williams Honda Williams FW11B Honda RA167E 1.5 V6T 6 1 NU NU 5 1 1 NU 14 1 3 NU 1 1 NW
1988 Brazylia  San Marino  Monako  Meksyk  Kanada  Stany Zjednoczone  Francja  Wielka Brytania    Węgry  Belgia  Włochy  Portugalia  Hiszpania  Japonia  Australia  9 12
Canon Williams Williams FW12 Judd CV 3.5 V8 NU NU NU NU NU NU NU 2 NU NU NU 2 NU NU
1989 Brazylia  San Marino  Monako  Meksyk  Stany Zjednoczone  Kanada  Francja  Wielka Brytania    Węgry  Belgia  Włochy  Portugalia  Hiszpania  Japonia  Australia  38 4
Scuderia Ferrari Ferrari 640 Ferrari 035/5 3.5 V12 1 NU NU NU NU DK 2 2 3 1 3 NU DK NU NU
1990 Stany Zjednoczone  Brazylia  San Marino  Monako  Meksyk  Kanada  Francja  Wielka Brytania      Belgia  Włochy  Portugalia  Hiszpania  Japonia  Australia  37 5
Scuderia Ferrari Ferrari 641 Ferrari 036 3.5 V12 NU 4 NU NU
Ferrari 641/2 Ferrari 037 3.5 V12 3 2 18 NU NU 17 NU 4 1 2 NU 2
1991 Stany Zjednoczone  Brazylia  San Marino  Monako  Kanada  Meksyk  Francja  Wielka Brytania  Niemcy  Węgry  Belgia  Włochy  Portugalia  Hiszpania  Japonia  Australia  72 2
Canon Williams Renault Williams FW14 Renault RS3 3.5 V10 NU NU NU 2 6 2 1 1 1 2 NU 1 DK 1 NU 2
1992 Południowa Afryka  Meksyk  Brazylia  Hiszpania  San Marino  Monako  Kanada  Francja  Wielka Brytania  Niemcy  Węgry  Belgia  Włochy  Portugalia  Japonia  Australia  108 1
Canon Williams Renault Williams FW14B Renault RS3C 3.5 V10 1 1 1 1 1 2 NU 1 1 1
Renault RS4 3.5 V10 2 2 NU 1 NU NU
1994 Brazylia  San Marino  Monako  Hiszpania  Kanada  Francja  Wielka Brytania  Niemcy  Węgry  Belgia  Włochy  Portugalia  Unia Europejska  Japonia  Australia  13 9
Rothmans Williams Renault Williams FW16 Renault RS6 3.5 V10 NU
Williams FW16B NU 4 1
1995 Brazylia  Argentyna  San Marino  Hiszpania  Monako  Kanada  Francja  Wielka Brytania  Niemcy  Węgry  Belgia  Włochy  Portugalia  Unia Europejska  Japonia  Australia  0 NS
Marlboro McLaren Mercedes McLaren MP4/10B Mercedes FO110 3.0 V10 10 NU

PPG Indy Car World Series

edytuj
Rok Zespół Samochód Silnik Wyniki w poszczególnych eliminacjach Pkt. Msc.
1993 Australia  Stany Zjednoczone  Stany Zjednoczone  Stany Zjednoczone  Stany Zjednoczone  Stany Zjednoczone  Stany Zjednoczone  Stany Zjednoczone  Kanada  Stany Zjednoczone  Stany Zjednoczone  Stany Zjednoczone  Kanada  Stany Zjednoczone  Stany Zjednoczone  Stany Zjednoczone  191 1
Newman/Haas Racing Lola T93/00 Ford XB V8T 1 NW 3 3 1 15 2 3 20 1 1 2 6 12 1 23
1994 Australia  Stany Zjednoczone  Stany Zjednoczone  Stany Zjednoczone  Stany Zjednoczone  Stany Zjednoczone  Stany Zjednoczone  Stany Zjednoczone  Kanada  Stany Zjednoczone  Stany Zjednoczone  Stany Zjednoczone  Kanada  Stany Zjednoczone  Stany Zjednoczone  Stany Zjednoczone  88 8
Newman/Haas Racing Lola T94/00 Ford XB V8T 9 3 2 22 5 21 5 2 23 26 7 18 10 13 22 8

Indianapolis 500

edytuj
Rok Zespół Samochód Silnik Start Meta Uwagi
1993 Newman/Haas Racing Lola T93/00 Ford XB V8T 8 3
1994 Newman/Haas Racing Lola T94/00 Ford XB V8T 7 22

24h Le Mans

edytuj
Rok Zespół Partnerzy Samochód Klasa Okr. Poz. klasa
Poz.
2010 Wielka Brytania  Beechdean Mansell Wielka Brytania  Greg Mansell
Wielka Brytania  Leo Mansell
Ginetta-Zytek GZ09S LMP1 4 NU NU

Podsumowanie

edytuj
Rok Seria/Zawody Zespół Wyś. Zw. PP NO Podia Pkt. Poz.
1977 Formula Ford 1600 BRDC 15 5 ? ? ? ? 1
British Formula Three Alan McKechnie Racing 2 0 0 0 0 10 17
1978 Super Visco British Formula Three March Racing Team 4 0 0 0 0 3 19
Vandervell British Formula Three 1 0 1 0 1 15 15
1979 Brytyjska Formuła 3 Unipart Team 15 1 0 0 2 24 8
Europejska Formuła 3 1 0 0 0 0 0 NS
1980 Brytyjska Formuła 3 March Racing Team 8 0 0 1 0 15 9
Europejska Formuła 2 Ralt 4 0 0 0 1 8 12
Formuła 1 Team Essex Lotus 3 0 0 0 0 0 NS
1981 Formuła 1 Team Essex Lotus 4 0 0 0 1 8 14
John Player Team Lotus 10 0 0 0 0
1982 Formuła 1 John Player Team Lotus 13 0 0 0 1 7 14
1983 Formuła 1 John Player Team Lotus 15 0 0 1 1 10 13
1984 Formuła 1 John Player Team Lotus 16 0 1 0 2 13 10
1985 Formuła 1 Canon Williams Honda 15 2 1 1 3 31 6
1986 Formuła 1 Canon Williams Honda 16 5 2 4 9 72 2
1987 Formuła 1 Canon Williams Honda 14 6 8 3 7 61 2
1988 Formuła 1 Canon Williams 14 0 0 1 2 12 9
1989 Formuła 1 Scuderia Ferrari 16 2 0 3 6 38 4
1990 Formuła 1 Scuderia Ferrari 16 1 3 3 5 37 5
1991 Formuła 1 Canon Williams Renault 16 5 2 6 9 72 2
1992 Formuła 1 Canon Williams Renault 16 9 14 8 12 108 1
1993 PPG Indy Car World Series Newman/Haas Racing 16 5 7 4 10 191 1
1994 PPG Indy Car World Series Newman/Haas Racing 16 0 3 2 3 88 8
Formuła 1 Rothmans Williams Renault 4 1 1 0 1 13 9
1995 Formuła 1 Marlboro McLaren Mercedes 2 0 0 0 0 0 NS
1998 British Touring Car Championship Ford Mondeo Racing 6 0 0 0 0 7 18
2005 Grand Prix Masters Team Altech 1 1 0 0 1
2006 Grand Prix Masters Team Altech 2 1 0 0 1
2010 24h Le Mans Beechdean Mansell 1 0 0 0 0 0 NU

Przypisy

edytuj
  1. Roger Horton: Reflections on Mansell: The Final Curtain?. atlasf1.com. [dostęp 2024-01-20]. (ang.).
  2. Jon Wilde: Nigel Mansell was ‘affected enormously’ by F1 return after Ayrton Senna’s death. planetf1.com, 2022-08-21. [dostęp 2024-01-20]. (ang.).
  3. Laurence Edmondson: Five things that stood out re-watching the 1994 Japanese GP. espn.in, 2020-04-24. [dostęp 2024-01-20]. (ang.).
  4. Sezon 1994 – Klasyfikacje generalne. f1wm.pl. [dostęp 2024-01-20]. (pol.).
  5. a b McLaren confirms Mansell. grandprix.com, 1995-02-06. [dostęp 2022-01-28]. (ang.).
  6. a b c Mansell to miss the first two GPs. grandprix.com, 1995-03-20. [dostęp 2022-01-28]. (ang.).
  7. San Marino 1995. statsf1.com. [dostęp 2022-01-28]. (fr.).
  8. San Marino 1995 – Result. statsf1.com. [dostęp 2022-01-28]. (ang.).
  9. a b Mansell disappoints McLaren. grandprix.com, 1995-05-15. [dostęp 2022-01-28]. (ang.).
  10. a b Derrick Allsop: Mansell faces retirement after McLaren exit. independent.co.uk, 1995-05-23. [dostęp 2022-01-28]. (ang.).
  11. Alan Jewell: Jenson Button can win again at McLaren-Honda - Nigel Mansell. bbc.com, 2015-10-01. [dostęp 2022-01-28]. (ang.).

Bibliografia

edytuj