Lima (roślina)
gatunek rośliny
Lima, limona, limonka, limetka, limeta kwaśna (Citrus aurantifolia) – gatunek rośliny należącej do rodziny rutowatych. Przypuszczalnie pochodzi z Azji Południowo-Wschodniej, powszechnie uprawiana w regionach tropikalnych i subtropikalnych[3]. Najwięksi producenci: Indie, Meksyk, Argentyna, Brazylia.
Owoc | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek |
lima | ||
Nazwa systematyczna | |||
Citrus aurantifolia hort. ex Tanaka Ishii, Cycl. Hort. (Engei Daijiten) 1:523. 1944 | |||
Synonimy | |||
|
Morfologia
edytuj- Pokrój
- Niewielkie i rozgałęzione drzewo lub krzew o wysokości do 5 m. Gałęzie ma pokryte krótkimi i ostrymi kolcami.
- Liście
- Długości do 9 cm, owalnoeliptyczne, o ząbkowanych brzegach, wyrastające na łopatkowato oskrzydlonych ogonkach. Po roztarciu wydzielają przyjemny zapach.
- Kwiaty
- Wyrastają po 1–7, są pachnące, mają 5-działkowy kielich i 5-płatkową koronę o średnicy do 2,5 cm, 1 słupek i liczne pręciki. Płatki korony są żółte, o czerwono nabiegłych brzegach. Kwitnie i wytwarza owoce przez cały rok.
- Owoce
- Okrągłe lub jajowate, jagodowe, o średnicy 3–5 cm. Skórka żółtawozielona lub żółta, woskowana, gorzka. Miąższ bardzo kwaśny i pachnący.
Zastosowanie
edytuj- Drzewo owocowe: uprawiana jest głównie na Antylach, na wyspach Bahama, w Egipcie, także na Florydzie. Również w Europie jest uprawiana, znajduje się w rejestrze roślin uprawnych Unii Europejskiej.
- Kulinaria. Owoc zawiera 0,8% cukrów, witaminę C (46 mg/100 g), 6–7% kwasu cytrynowego, wapń, potas i fosfor. Owoce limety kwaśnej mają w sobie mniej witaminy C niż cytryny i są mniej popularne w Europie z powodu mniejszej trwałości. Skórka jest cieńsza i delikatniejsza (lima preferuje klimat wilgotny i ciepły), dlatego łatwiej ulega infekcjom grzybiczym. Owoce limy wykorzystuje się do sporządzania soków i napojów orzeźwiających.
- Z owoców wytwarza się również olejki eteryczne i kwas cytrynowy.
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-02] (ang.).
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-04-14].
Bibliografia
edytuj- Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
Identyfikatory zewnętrzne:
- Flora of China: 250084127
- GBIF: 3190166, 3190164
- identyfikator iNaturalist: 331121, 217050
- IPNI: 59599-2
- ITIS: 506403, 825203, 28883
- NCBI: 159033
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): tro-50119437
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:59599-2
- Tela Botanica: 79461
- identyfikator Tropicos: 100431890
- USDA PLANTS: CIAU7