Vittorio Rieti
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Pochodzenie | |
Data i miejsce śmierci | |
Gatunki | |
Zawód |
Vittorio Rieti (ur. 28 stycznia 1898 w Aleksandrii, zm. 19 lutego 1994 w Nowym Jorku[1][2][3][4]) – amerykański kompozytor i pedagog muzyczny pochodzenia włoskiego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Studiował w Mediolanie u Giuseppe Frugatty oraz w Rzymie u Alfredo Caselli i Ottorino Respighiego[1][2][3]. Uzyskał doktorat z ekonomii na Uniwersytecie Mediolańskim, w czasie I wojny światowej zmobilizowany został do wojska[3]. W 1921 roku przebywał w Wiedniu, gdzie podpisał kontrakt z Universal Edition, a także poznał Albana Berga i Arnolda Schönberga[1]. W latach 1925–1940 wielokrotnie gościł w Paryżu, gdzie spotykał się z członkami grupy Les Six, Siergiejem Prokofjewem, Paulem Hindemithem i Igorem Strawinskim[1]. Wspólnie z Mario Labroką i Renzo Massarinim założył grupę kompozytorską I Tre[1]. W 1931 roku założył w Paryżu stowarzyszenie La Sérénade, promujące współczesną muzykę kameralną[1].
W 1940 roku wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, w 1944 roku uzyskał obywatelstwo amerykańskie[1][2][4]. W 1954 roku otrzymał New York Music Critics’ Circle Award za III Kwartet smyczkowy[1]. Prowadził intensywną działalność pedagogiczną, wykładał w Peabody Conservatory of Music w Baltimore (1948–1949), Chicago Musical College (1950–1953), Queens College w Nowym Jorku (1958–1960) i New York College of Music (1960–1964)[1][2][3][4].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Na początku swojej kariery kompozytorskiej interesował się atonalnością, szybko jednak zwrócił się w stronę neoklasycyzmu[1][3]. Przed II wojną światową tworzył głównie muzykę sceniczna, pisał utwory do baletów zespołu Siergieja Diagilewa i do sztuk teatralnych Louisa Jouveta[1][3][4]. Po przeprowadzce do Stanów Zjednoczonych zajął się głównie muzyką orkiestrową i kameralną, pisał też opery[1]. Sięgał po tradycyjne formy takie jak symfonia, koncert, wariacje, sonata, kwartet smyczkowy, preludium, suita[1].
Wybrane kompozycje
[edytuj | edytuj kod](na podstawie materiałów źródłowych)[1][2][4]
Utwory orkiestrowe
- Koncert na instrumenty dęte drewniane i orkiestrę (1923)
- Noah’s Ark (1925)
- 2 Pastorali na orkiestrę kameralną (1925)
- 3 koncerty fortepianowe (I 1926, II 1937, III 1955)
- Madrigale na orkiestrę kameralną (1927)
- 2 koncerty skrzypcowe (I 1928, II 1969)
- 8 symfonii (I 1929, II 1930, III 1944, IV 1942, V 1945, VI 1973, VII 1977, VIII 1987)
- Serenata na skrzypce i orkiestrę kameralną (1931)
- 2 koncerty wiolonczelowe (I 1934, II 1953)
- Concerto du Loup (1938)
- Partita na klawesyn i orkiestrę kameralną (1946)
- Koncert na 2 fortepiany i orkiestrę (1951)
- Koncert na klawesyn i orkiestrę (1955, zrewid. 1972)
- Introduction e gioco delle ore (1953)
- Dance Variations na orkiestrę smyczkową (1956)
- La Fontaine (1968)
- Concerto Triplo na skrzypce, altówkę, fortepian i orkiestrę (1971)
- Koncert na kwartet smyczkowy i orkiestrę (1976)
- Concertino pro San Luca na 10 instrumentów (1984)
- Concertino Novello na 10 instrumentów (1986)
- Congedo na 12 instrumentów (1987)
- Enharmonic Variations na fortepian i orkiestrę kameralna (1988)
Utwory kameralne
- Sonata na flet, obój, fagot i fortepian (1924)
- 5 kwartetów smyczkowych (I 1926, II 1941, III 1951, IV 1960, V 1980)
- Partita na flet, obój, kwartet smyczkowy i klawesyn (1945)
- Kwintet na instrumenty dęte drewniane (1957)
- Sicilienne e Tarantella na wiolonczelę i fortepian (1971)
- Oktet na fortepian i 7 instrumentów (1971)
- Trio fortepianowe (1972)
- Kwartet fortepianowy (1973)
- Sestetto pro Gemini na flet, obój, skrzypce, altówkę, wiolonczelę i fortepian (1975)
- Incisiono na kwintet dęty blaszany (1977)
- Variations on Two Cantigas de Santa Maria na flet, obój, fagot, wiolonczelę i klawesyn (1978)
- Spiccata na flet, smyczki i fortepian (1981)
- Allegretto alla croma na flet, obój, klarnet, fagot, smyczki i fortepian (1981)
- Elegia na flet, wiolonczelę i fortepian (1983)
- Romanza lidica na klarnet i fortepian (1984)
- Kwintet fortepianowy (1989)
Utwory wokalno-instrumentalne
- Missa brevis na chór i organy (1973)
Opery
- Orfeo tragedia (1928, niedokończona)
- Teresa nel bosco (1933, wyst. Wenecja 1934)
- Don Perlimplin (1949, wyst. Urbana 1952)
- opera radiowa Viaggio d’Europa (1954)
- The Pet Shop (1957, wyst. Nowy Jork 1958)
- The Clock (1960)
- Maryam the Harlot (1966)
Balety
- L’Arca di Noe (1923)
- Robinson et Vendredi (1924)
- Barabau (1925)
- Le Bal (1929)
- David triomphant (1937)
- Hipoolyte (1937)
- The Night Shadow (1941)
- Waltz Academy (1944)
- The Mute Wife (1944)
- Trionfo di Bacco e Arianna (1947)
- Native Dancer (1959)
- Conundrum (1961)
- A Sylvan Dream (1965)
- Scenes Seen (1975)
- Verdiana (1983)
- Indiana (1984)
- Kaleidoscope (1987)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 8. Część biograficzna pe–r. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2004, s. 394–395. ISBN 978-83-224-0837-7.
- ↑ a b c d e Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 5 Pisc–Stra. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2990. ISBN 0-02-865530-3.
- ↑ a b c d e f The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 746. ISBN 0-674-37299-9.
- ↑ a b c d e Neil Butterworth: Dictionary of American Classical Composers. New York: Routledge, 2005, s. 373–374. ISBN 0-415-93848-1.
- ISNI: 0000000120276475
- VIAF: 66729802
- LCCN: n81139258
- GND: 119318547
- BnF: 147860361
- SUDOC: 161105394
- NLA: 35688157
- NKC: mzk2011645421
- NTA: 097135054
- BIBSYS: 14046450
- CiNii: DA14577709
- Open Library: OL4690013A
- PLWABN: 9810536310405606
- NUKAT: n2018126092
- J9U: 987007583230405171
- CANTIC: a11259127
- LNB: 000195707
- NSK: 000456902
- LIH: LNB:CTPS;=BW
- RISM: people/40200821