Todd Haynes
Data i miejsce urodzenia |
2 stycznia 1961 |
---|---|
Zawód |
reżyser |
Lata aktywności |
od 1985 |
Todd Haynes (ur. 2 stycznia 1961 w Los Angeles) – amerykański reżyser, scenarzysta i producent filmowy. Jeden z najbardziej rozpoznawalnych amerykańskich twórców kina niezależnego, przedstawiciel tzw. „New Queer Cinema”, jednego z nurtów kina gejowskiego[1]. Niemal każda z jego produkcji wzbudzała kontrowersje, ale i zainteresowanie[2].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Todd Haynes urodził się w Los Angeles[3] jako syn Sherry Lynne (z domu Semler), która studiowała aktorstwo, i Allena E. Haynesa, byłego importera kosmetyków[4]. Haynes ma żydowskie pochodzenie ze strony matki. Wychował się z młodszą siostrą Gwynneth w Encino. W 1985 ukończył studia na wydziale semiotyki na Uniwersytecie Browna[5].
W połowie lat 80. przeprowadził się do Nowego Jorku, gdzie rozpoczął karierę filmowca. Jego pierwszym projektem był eksperymentalny film krótkometrażowy Superstar: The Karen Carpenter Story (1987) z udziałem Michaela Edwardsa, o zmarłej na anoreksję 17-letniej Karen Carpenter, będący połączeniem fabuły, dokumentu i animacji; główne role grają lalki Barbie i Ken. Publiczne odtwarzanie i rozpowszechnianie filmu było prawnie zakazane ze względu na naruszenie praw autorskich twórcy muzyki wykorzystanej w filmie[5]. Wyreżyserował teledysk zespołu Sonic Youth do utworu „Disappearer” (1990).
Jego pełnometrażowym debiutem był dramat fantastycznonaukowy Poison (1991) oparty na różnych powieściach Jeana Geneta[6] z Johnem Leguizamo. Film był eksperymentalnym połączeniem różnych formuł i konwencji gatunkowych, za sprawą pornograficznych scen wzbudzał kontrowersje[7][8], jednak został uhonorowany Wielką Nagrodę Jury na Sundance Film Festival, na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Locarno i Teddy Award na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie[5], był także nominowany do Złotego Lamparta na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Porto i Independent Spirit Awards.
Haynes sporadycznie pojawia się jako aktor, m.in. jako kierownik frenologii w dramacie kryminalnym Swoon (1992) z Craigiem Chesterem. W 1995 Haynes zrealizował dreszczowiec Schronienie (Safe) z Julianne Moore i Xanderem Berkeleyem. Film odnosił się do problematyki AIDS i przyniósł mu nagrodę FIPRESCI w Rotterdamie. Jego dramat muzyczny Idol (Velvet Goldmine, 1998) z Ewanem McGregorem, Jonathanem Rhysem-Meyersem, Christianem Balem i Toni Collette poruszał kwestię tożsamości płciowej i odnosił się do tematu homoseksualizmu. Film ten przyniósł mu nominację do Złotej Palmy i Nagrodę za Największy Wkład Artystyczny na 51. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes[5].
Jego dramat Daleko od nieba (2002) z Julianne Moore zebrał wiele nagród, w tym nagrodę krytyków w Seattle i San Francisco, Independent Spirit Award, Stowarzyszenia Nowojorskich Krytyków Filmowych i Nagrodę Satelity za reżyserię oraz nominacji, m.in. do Oscara i Złotego Globu za scenariusz, do Europejskiej Nagrody Filmowej – Screen International, do Złotego Lwa na festiwalu w Wenecji[3]. Film oparty był na schemacie melodramatu i jako taki odwoływał się do twórczości mistrza tego gatunku z lat 50. - Douglasa Sirka[6].
Był współproducentem takich filmów jak Old Joy (2006) i Piętnastolatka (2006) z Emily Rios. W jego biograficznym dramacie muzycznym I’m Not There. Gdzie indziej jestem (2007) w postać Boba Dylana wcielili się: Cate Blanchett, Heath Ledger, Christian Bale i Richard Gere[6]. Wyreżyserował miniserial HBO Mildred Pierce (2011) z Kate Winslet.
Zasiadał w jury konkursu głównego na 68. MFF w Wenecji (2011).
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Jest gejem[9][10]. W 2015 zamieszkał w Portland w stanie Oregon.
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]Rok | Tytuł | Reżyser | Scenarzysta | Producent |
---|---|---|---|---|
1978 | The Suicide (film krótkometrażowy) | |||
1985 | Assassins: A Film Concerning Rimbaud (film krótkometrażowy) | |||
1987 | Superstar: The Karen Carpenter Story (film krótkometrażowy) | |||
1989 | La Divina (film krótkometrażowy) | |||
He Was Once (film krótkometrażowy) | ||||
1991 | Poison | |||
1993 | Dottie Gets Spanked (film krótkometrażowy TV) | |||
1995 | Schronienie (Safe) | |||
1997 | Morderczyni (Office Killer) | |||
1998 | Idol (Velvet Goldmine) | |||
2002 | Daleko od nieba (Far from Heaven) | |||
2004 | Corporate Ghost | |||
2007 | I’m Not There. Gdzie indziej jestem | |||
2011 | Mildred Pierce (miniserial TV) | |||
2013 | Iluminacja (Enlightened, serial TV) odc.: „All I Ever Wanted” |
|||
Six by Sondheim (serial dokumentalny TV) odc.: „I'm Still Here” |
||||
2015 | Carol | |||
2017 | Wonderstruck | |||
2019 | Mroczne wody (Dark Waters) |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Todd Haynes. Rotten Tomatoes. [dostęp 2020-01-29]. (ang.).
- ↑ Todd Haynes Biography. „The New York Times”. [dostęp 2020-01-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-29)]. (ang.).
- ↑ a b Rebecca Flint Marks: Todd Haynes Biography. AllMovie. [dostęp 2020-01-29]. (ang.).
- ↑ Todd Haynes Biography (1961-). Film Reference. [dostęp 2020-01-29]. (ang.).
- ↑ a b c d Todd Haynes, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2020-01-29] [zarchiwizowane z adresu] (ang.).
- ↑ a b c John Lahr (2019-11-04): Todd Haynes Rewrites the Hollywood Playbook. „The New Yorker”. [dostęp 2020-01-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-29)]. (ang.).
- ↑ Poison (1991). Time Out. [dostęp 2020-02-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-01)]. (ang.).
- ↑ Paul Brunick (2010-11-12): Todd Haynes’s Poison. „Slant Magazine”. [dostęp 2020-02-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-01)]. (ang.).
- ↑ Out100: Todd Haynes. Out. [dostęp 2020-01-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-29)]. (ang.).
- ↑ Julia Zubrovich (2017-03-31): Queer Filmmaker Todd Haynes Turns His Lens on Deaf Identity. „The Advocate”. [dostęp 2020-01-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-29)]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Todd Haynes w bazie IMDb (ang.)
- Todd Haynes w bazie Filmweb
- Todd Haynes w bazie Notable Names Database (ang.)
- ISNI: 0000000121419458
- VIAF: 85111839
- LCCN: no97029166
- GND: 122787412
- NDL: 00707780
- LIBRIS: 31fhlbnm59ldzjj
- BnF: 136080267
- SUDOC: 119357097
- SBN: UBOV490835
- NKC: pna2007370837
- BNE: XX1122795
- NTA: 124546188
- BIBSYS: 98042972
- CiNii: DA11854813
- PLWABN: 9810684761405606
- NUKAT: n2004250709
- J9U: 987007428875305171
- KRNLK: KAC201227648