Hanna Schygulla

Hanna Schygulla

Hanna Schygulla (2013)
Data i miejsce urodzenia	25 grudnia 1943 Chorzów
Zawód	aktorka
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Hanna Schygulla (ur. 25 grudnia 1943 w Chorzowie Starym) – niemiecka aktorka filmowa, teatralna i telewizyjna. W 1983 zdobywczyni Złotej Palmy dla najlepszej aktorki na 36. MFF Cannes.

Urodziła się w górnośląskiej rodzinie Josefa Franza i Antonie Ursuli Schygulla z domu Mzyk, od wielu lat mieszkającej w Chorzowie Starym. Ojciec zajmował się handlem drewnem. 13 lutego 1944 roku została ochrzczona w starochorzowskim kościele pod wezwaniem Marii Magdaleny. Wkrótce ojciec został powołany do Wehrmachtu i pojechał na front. W 1945 (inne źródła: 1946) wyjechała, bądź też została wysiedlona wraz z matką do Niemiec. Około 1948, po powrocie z amerykańskiej niewoli, dołączył do nich ojciec.

Mieszkała z rodziną w Stockdorf koło Monachium^[1]. W monachijskim Luisengymnasium uzyskała maturę, następnie przez kilka lat pracowała jako au pair w Paryżu. W 1964 rozpoczęła studia (germanistyka i romanistyka) w Monachium. Uczyła się również aktorstwa. Na przełomie 1966 i 1967 roku spotkała Rainera Wernera Fassbindera – reżysera, enfant terrible kina niemieckiego. Przez wiele lat znajdowała się (obok m.in. Irm Hermann) w ścisłym trzonie jego grupy aktorskiej, brała udział w tworzeniu Antyteatru, wystąpiła w ponad 30^[1] wyreżyserowanych przez niego filmach. Po śmierci Fassbindera grała z powodzeniem w produkcjach włoskich, francuskich i amerykańskich. Od 1981 mieszka w Paryżu.

Jest aktorką śpiewającą – w 1999 roku ukazał się jej album „Hanna Schygulla chante/singt” z piosenkami skomponowanymi przez Jeana-Marie Senia do tekstów m.in. Fassbindera, Kurta Tucholsky’ego i Ericha Mühsama.

Polskę i Chorzów odwiedziła po raz pierwszy, z matką i ciotką, w połowie lat 60. W listopadzie 1998 roku wystąpiła z recitalem w chorzowskim Teatrze Rozrywki oraz odwiedziła dom przy Schlageterstrasse 3b (obecnie ul. Kasprowicza), w którym się urodziła. W połowie października 2014 na zaproszenie władz Chorzowa ponownie gościła w mieście, gdzie z rąk prezydenta odebrała nagrodę specjalną za zasługi w dziedzinie kultury i spotkała się z widzami swoich filmów^[1].

W 2013 roku wydała swoją autobiografię pt. Zbudź się i śnij (Wach auf und träume).

• 1969 Dzieciorób (Katzelmacher)
• 1969 Miłość jest zimniejsza niż śmierć (Liebe ist kälter als der Tod)
• 1970 Bogowie zarazy (Götter der Pest)
• 1970 (Das Kaffeehaus) (TV)
• 1970 (Die Niklashauser Fart) (TV)
• 1971 Pionierzy z Ingolstadt (Pioniere in Ingolstadt) (TV)
• 1971 Rio das Mortes (TV)
• 1971 Ostrzeżenie przed świętą dziwką (Warnung vor einer heiligen Nutte)
• 1971 A Whity
• 1972 Osiem godzin nie czyni dnia (Acht Stunden sind kein Tag)
• 1972 Gorzkie łzy Petry von Kant (Die bitteren Tränen der Petra von Kant)
• 1972 (Bremer Freiheit) (TV)
• 1972 Handlarz czterech pór roku (Der Händler der vier Jahreszeiten)
• 1973 Wildwechsel (TV)
• 1974 Opowieść o Effi Briest (Effi Briest)
• 1975 Fałszywy ruch (Falsche Bewegung), reż. Wim Wenders
• 1976 Zwierzenia clowna (Ansichten eines Clowns), reż. Vojtěch Jasný
• 1979 Trzecia generacja (Die Dritte Generation)
• 1979 Małżeństwo Marii Braun (Die Ehe der Maria Braun)
• 1981 Lili Marleen
• 1980 Berlin Alexanderplatz
• 1981 Fałszerstwo (Die Fälschung), reż. Volker Schlöndorff
• 1982 Pasja (Passion), reż. Jean-Luc Godard
• 1982 Noc w Varennes (La Nuit de Varennes), reż. Ettore Scola
• 1982 Antonieta, reż. Carlos Saura
• 1983 Heller Wahn, reż. Margarethe von Trotta
• 1983 Historia Piery (Storia di Piera), reż. Marco Ferreri
• 1983 Miłość w Niemczech (Eine Liebe in Deutschland), reż. Andrzej Wajda
• 1984 Przyszłość jest kobietą (Il Futuro e donna), reż. Marco Ferreri
• 1986 Oddział Delta (The Delta Force), reż. Menahem Golan^[2]
• 1987 Twoja na zawsze Lulu (Forever, Lulu), reż. Amos Kollek
• 1988 El Verano de la señora Forbes, reż. Jaime Humberto Hermosillo
• 1991 Umrzeć powtórnie (Dead Again), reż. Kenneth Branagh
• 1992 Tragarz puchu, reż. Janusz Kijowski
• 1993 Madame Bäurin, reż. Franz Xaver Bogner
• 1995 Sto i jedna noc (Les Cent et une nuits), reż. Agnès Varda
• 1996 Metamorphosis of a Melody, reż. Amos Gitaj
• 1998 Dziewczyna marzeń (La niña de tus ojos), reż. Fernando Trueba
• 2000 Harmonie Werckmeistera (Werckmeister harmóniák), reż. Béla Tarr
• 2004 Hotel Ziemia Obiecana (Promised Land), reż. Amos Gitaj
• 2005 Błękitna granica (Die blaue Grenze), reż. Till Franzen
• 2006 Winterreise, reż. Hans Steinbichler
• 2007 Na krawędzi nieba (Auf der anderen Seite), reż. Fatih Akın
• 2011 Faust, reż. Aleksandr Sokurow
• 2012 Avanti reż. Emmanuelle Antille
• 2013 Pokaz slajdów (Specimens Slide) reż. Christiaan Bastiaans
• 2014 Quiet Roar reż. Henrik Hellström
• 2016 Unless jako Danielle Westerman
• 2017 Fortunata jako Lotte
• 2018 The Prayer jako Soeur Myriam
• 2019 Tajemnica Henriego Picka (Le mystère Henri Pick) jako Ludmila Blavitsky
• 2021 Wszystko poszło dobrze (Tout s’est bien passé) jako kobieta ze Szwajcarii
• 2023 Biedne istoty (Poor Things) jako Martha von Kurtzroc

• 1971 Niemiecka Nagroda Filmowa (Złoto) dla najlepszej aktorki za rolę w „Whity”
• 1975 Niemiecka Nagroda Filmowa (Złoto) dla najlepszej aktorki za rolę w „Fałszywym ruchu”
• 1979 Niemiecka Nagroda Filmowa (Złoto) dla najlepszej aktorki za rolę w „Małżeństwie Marii Braun”
• 1979 MFF Berlin (Srebrny Niedźwiedź) za rolę w „Małżeństwie Marii Braun”
• 1983 MFF Cannes, nagroda dla najlepszej aktorki za rolę w „Historii Piery”

• Hanna Schygulla w bazie IMDb (ang.)
• Hanna Schygulla w bazie Filmweb