prawy

wymowa:

IPA: [ˈpravɨ], AS: [pravy] ​^?/i

znaczenia:

przymiotnik

(1.1) znajdujący się po przeciwnej stronie ciała człowieka w stosunku do tej, gdzie jest serce

(1.2) o człowieku: uczciwy, szlachetny

(1.3) polit. prawicowy, konserwatywny

(1.4) kraw. (o stronie tkaniny, odzieży): przeznaczony do noszenia na danej stronie

(1.5) st.pol. prawdziwy

odmiana:

(1.1-4)

 

przypadek	liczba pojedyncza				liczba mnoga
	mos/mzw	mrz	ż	n	mos	nmos
mianownik	prawy		prawa	prawe	prawi	prawe
dopełniacz	prawego		prawej	prawego	prawych
celownik	prawemu		prawej	prawemu	prawym
biernik	prawego	prawy	prawą	prawe	prawych	prawe
narzędnik	prawym		prawą	prawym	prawymi
miejscownik	prawym		prawej	prawym	prawych
wołacz	prawy		prawa	prawe	prawi	prawe

przykłady:

(1.1) Przy moim komputerze prawy głośnik nie działa.

(1.2) W średniowieczu rycerze byli prawymi ludźmi.

(1.2) Niech zostaną wymazani z księgi żyjących / i niech nie będą zapisani z prawymi!^[1]

składnia:

kolokacje:

(1.1) prawy sierpowy/prosty

synonimy:

(1.2) cnotliwy, przest. (za)cny, sprawiedliwy, porządny, uczciwy, przyzwoity, moralny

(1.4) zewnętrzny, wierzchni

antonimy:

(1.1) lewy

(1.2) nieprawy

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. prawo n, prawość ż, prawica ż, prawicowość ż, prawactwo n, prawak mzw/mos, prawidło n, prawiczek mos, prawienie n

czas. prawić ndk.

przym. prawilny, prawniczy

przysł. prawo, prawilnie

tem. słow. prawo-

związki frazeologiczne:

etymologia:

prasł. *pravъ → prosty, sprawny, właściwy < praindoeur. *prō-u̯o-, od praindoeur. *prō- → do przodu, na przedzie^[2]

por. czes. pravý, ros. правый (pravyj), scs. правъ (pravъ)^[2]

por. t. sanskr. पूर्व (pūrva), ang. first → pierwszy^[2]

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) right; (1.2) righteous
• baskijski: (1.1) eskuineko; (1.2) zintzo, prestu; (1.3) eskuindar
• bhodźpuri: (1.1) दहिना
• bułgarski: (1.1) десен; (1.3) десен
• chiński standardowy: (1.1) 右 (yòu); (1.3) 右 (yòu)
• chorwacki: (1.1) desni
• dolnołużycki: (1.1) pšawy
• duński: (1.1) højre; (1.2) ærlig
• elfdalski: (1.1) yöger
• esperanto: (1.1) dekstra; (1.2) honesta
• francuski: (1.1) droit
• friulski: (1.1) diestri, dret
• hiszpański: (1.1) derecho; (1.2) recto; (1.3) de derechas; (1.4) derecho
• japoński: (1.1) 右の (みぎの, migi no), 右側の (みぎがわの, migigawa no)
• jidysz: (1.1) רעכט (recht); (1.2) גערעכט (gerecht), יושרדיק (jojszerdik), כּשר (koszer)
• kaszubski: (1.1) prawi
• kataloński: (1.1) dret
• luksemburski: (1.2) éierlech
• łaciński: (1.1) dexter
• manx: (1.1) jesh
• niderlandzki: (1.1) rechter
• niemiecki: (1.1) rechts; (1.2) ehrlich, edel; (1.3) rechts konservativ; (1.4) rechts, außen
• nowogrecki: (1.1) δεξιός
• ormiański: (1.1) աջ
• pali: (1.1) kalyāṇa
• rosyjski: (1.1) правый; (1.2) правый; (1.3) правый; (1.4) лицевой
• sanskryt: (1.2) दक्ष
• słowacki: (1.1) pravý
• starofryzyjski: (1.1) farra
• staroirlandzki: (1.1) des
• szwedzki: (1.1) höger
• tajski: (1.1) ขวา
• ukraiński: (1.1) правий; (1.2) правий; (1.3) правий
• waloński: (1.1) dreûte
• włoski: (1.1) destro, ritto; (1.2) onesto, retto

źródła: