rycerz

wymowa:

IPA: [ˈrɨt͡sɛʃ], AS: [ryceš], zjawiska fonetyczne: wygł. ​^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

(1.1) hist. członek uprzywilejowanego stanu żołnierskiego; zwykle stawał do walki jako jeździec; zob. też rycerstwo w Wikipedii

(1.2) przen. tytuł nadawany członkom niektórych stowarzyszeń lub zakonów

(1.3) przen. o mężczyźnie pełnym galanterii w stosunku do kobiet^[1]

odmiana:

(1.1-3)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	rycerz	rycerze
dopełniacz	rycerza	rycerzy
celownik	rycerzowi	rycerzom
biernik	rycerza	rycerzy
narzędnik	rycerzem	rycerzami
miejscownik	rycerzu	rycerzach
wołacz	rycerzu	rycerze

przykłady:

(1.1) Uważa się, że najsłynniejszym polskim rycerzem był Zawisza Czarny.

składnia:

(1.1) rycerz + D.

(1.2) rycerz + D.

kolokacje:

(1.1) pasować na rycerza • konny rycerz • rycerz w lśniącej zbroi • rycerz Okrągłego Stołu / króla Artura / króla Jagiełły

(1.2) rycerz maltański / Jedi / Niepokalanej / Kolumba

synonimy:

(1.1) st.pol. raciądz

(1.2) kawaler

(1.3) dżentelmen, gentleman

antonimy:

hiperonimy:

(1.1) wojownik

hiponimy:

(1.1) paladyn, samuraj, spahis, farys, mameluk

holonimy:

(1.1) hufiec

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. rycerskość ż, rycerstwo n, Rycerka ż, Rycerzowa ż

zdrobn. rycerzyk m

przym. rycerski

przysł. rycersko

związki frazeologiczne:

błędny rycerz • być czyimś rycerzem • rycerz zielonego stolika • śpiący rycerz • przysłowia: co Polak, to rycerz • jaki rycerz, taka szabla • lepszy rycerz niż panosza • ma coś z rycerza – zakuty łeb

etymologia:

(1.1) niem. Ritter^[2]

(1.2-3) od (1.1)

uwagi:

(1.1) Zwykle terminu używa się do opisu średniowiecznego rycerstwa, rzadziej starożytnych rzymskich ekwitów.

zob. też rycerz w Wikicytatach

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) knight, ritter, cavalier
• arabski: (1.1) فارس m
• baskijski: (1.1) zaldun
• białoruski: (1.1) рыцар m
• bretoński: (1.1) marc'heg
• bułgarski: (1.1) рицар m
• chorwacki: (1.1) vitez m
• czeski: (1.1) rytíř m, vítěz m
• duński: (1.1) ridder w; (1.3) ridder w
• esperanto: (1.1) kavaliro
• estoński: (1.1) rüütel
• fiński: (1.1) ritari
• francuski: (1.1) chevalier m
• galicyjski: (1.1) cabaleiro
• grenlandzki: (1.1) sakkutooqqinneq
• gruziński: (1.1) მხედარი, რაინდი
• hebrajski: (1.1) פרש m, אביר m
• hiszpański: (1.1) caballero m
• ido: (1.1) kavaliero
• interlingua: (1.1) cavaliero
• irlandzki: (1.1) ridire
• islandzki: (1.1) riddari m
• japoński: (1.1) 騎士
• jidysz: (1.1) ריטער m (riter)
• kaszubski: (1.1) ricérz m
• kataloński: (1.1) cavaller m
• kurmandżi: (1.1) şovalye
• łaciński: (1.1) eques m
• macedoński: (1.1) витез m
• niderlandzki: (1.1) ridder m
• niemiecki: (1.1) Ritter m, Edelmann m
• norweski (bokmål): ridder m
• norweski (nynorsk): riddar m
• nowogrecki: (1.1) ιππότης m
• ormiański: (1.1) ասպետ
• perski: (1.1) سلحشور
• portugalski: (1.1) cavaleiro m
• rosyjski: (1.1) рыцарь m
• słowacki: (1.1) rytier m
• słoweński: (1.1) vitez m
• starofrancuski: (1.1) chevalier m
• staroirlandzki: (1.1) ritire m
• szwedzki: (1.1) riddare w, knekt w
• średnioangielski: (1.1) knyght
• turecki: (1.1) serefli, şövalye, sipahi
• turkmeński: (1.1) rysar
• ukraiński: (1.1) рицар m, лицар m, витязь m
• walijski: (1.1) marchog m
• węgierski: (1.1) lovag
• wietnamski: (1.1) hiệp khách
• wilamowski: (1.1) ritter m, rycyż m
• włoski: (1.1) cavaliere m

źródła: